Siedem cudów świata starożytnego to lista niezwykłych obiektów architektonicznych, które zachwycały ludzi antyku swoją wielkością, pięknem i technicznym zaawansowaniem. Te monumentalne budowle, stworzone w basenie Morza Śródziemnego i na Bliskim Wschodzie, symbolizowały szczyt ludzkich osiągnięć architektonicznych i kulturowych. Do naszych czasów przetrwał tylko jeden obiekt z tej listy – piramida Cheopsa. Budowle zostały zniszczone podczas trzęsień ziemi i pożarów. Z tego artykułu dowiesz się, jakie budowle zaliczano do siedmiu cudów świata starożytnego i jak powstały.
Historia 7 cudów świata starożytnego – odkryj ich tajemnice
Lista ta została stworzona przez starożytnych Greków, a jej celem było wyróżnienie najpiękniejszych i najbardziej niezwykłych budowli w tamtych czasach. Pierwszą listę sporządził pisarz grecki Antypara z Sydonu w II wieku p. n. e. Wymienił on na niej takie obiekty architektoniczne, które uznano za najpiękniejsze i godne podziwu. Lista ta, znana jako „Siedem cudów świata starożytnego”, obejmowała takie budowle jak: Brama Isztar, posąg Asklepiosa z Epidaruros, Kolosy Mnemnona, Świątynie Artemidy w Efezie, Posąg Zeusa, Ogrody Semiramidy, Mauzoleum w Halikarnasie, Piramida Cheopsa i Kolos Rodyjski.
Lista siedmiu cudów świata była często aktualizowana i modyfikowana. Opierała się głównie na przewodnikach dla greckich turystów. W starożytności, szczególnie w okresie hellenistycznym i greckim, podróże stały się powszechne wśród majętnych Rzymian i Greków. Zaczęto wówczas tworzyć listy niezwykłych konstrukcji, które warto zobaczyć.
Dlaczego liczba obiektów na tej liście wynosiła liczbę siedem? W wielu starożytnych kulturach, w tym w greckiej i rzymskiej, liczba siedem miała szczególne znaczenie symboliczne. Była uważana za liczbę świętą i doskonałą.
Listy cudów świata ewoluowały z czasem. Różni starożytni autorzy, tacy jak Filon z Bizancjum, Herodot czy Kallimach z Cyreny, tworzyli własne wersje list, które bardzo się od siebie różniły. W średniowieczu sporządzono listę siedmiu cudów świata starożytnego, którą dziś znamy. Większość budowli już wtedy nie istniała. Średniowieczna lista opierała się głównie na greckich opowieściach.
Jak powstały najbardziej znane starożytne konstrukcje?
Piramida Cheopsa w Gizie
Piramida Cheopsa została wzniesiona około 2560 roku p.n.e. Powstała jako grobowiec dla faraona Cheopsa. Konstrukcja piramidy składa się z 2,3 miliona bloków kamiennych o wadze od 2,5 do 15 ton. Uczeni sugerują, że udział w jej budowie miało ponad 2000 pracowników. Pierwotnie piramida mierzyła 146 metrów. Aktualnie jej wysokość wynosi 139 metrów. Wygląd piramidy Cheopsa różnił się od tego, jaki dziś znamy, ponieważ pokryta była gładkimi blokami białego alabastru. Niestety w późniejszych wiekach większość alabastru została skradziona. Niektórzy badacze uważają, że pierwotny wygląd piramidy Cheopsa był jeszcze bardziej imponujący niż ten, który możemy obecnie oglądać. Szacuje się, że budowa piramidy trwała około 20 lat.
Wiszące ogrody Semiramidy
Legenda głosi, że te niezwykłe ogrody zostały zbudowane w Babilonie na polecenie króla Nabuchodonozora II. Zostały one zbudowane około 600 r. p.n.e. Według opisów były one konstrukcją tarasową z systemem irygacyjnym, który pozwalał na uprawę roślin na kilku poziomach.
Posąg Zeusa
Posąg Zeusa w Olimpii został zbudowany przez rzeźbiarza Fidiasza około 435 roku p.n.e. Mierzył on 13 metrów wysokości. Znajdował się w świątyni w Olimpii, gdzie czczono Zeusa podczas igrzysk olimpijskich. Posąg zachwycał swoim wyglądem, ponieważ był wykonany z kości słoniowej, złota i drogich kamieni szlachetnych, co nadawało mu niezwykły blask i majestat.
Świątynia Artemidy w Efezie
Świątynia Artemidy w Efezie była jednym z największych i najbardziej imponujących budynków starożytnego świata. Została wzniesiona około 560 r. p.n.e. na polecenie króla Krezusa. Zbudowano ją w stylu jońskim. Świątynia Artemidy była jednym z najbardziej znanych obiektów w mieście Efez. Była to ogromna budowla z marmuru, otoczona przez 127 kolumn, które mierzyły 18 metrów wysokości. Liczyła prawie 130 metrów długości i 69 metrów szerokości.
Mauzoleum w Halikarnasie
Mauzoleum w Halikarnasie to grobowiec władcy Karii, Mauzolosa, który został wzniesiony na polecenie jego żony Artemizji. Obiekt ten zbudowano w stylu jońskim. Powstał około 350 roku p.n.e. Budowla miała około 45 metrów wysokości i była zdobiona reliefami oraz rzeźbami wykonanymi przez najlepszych artystów tamtych czasów.
Kolos Rodyjski
Kolos Rodyjski był ogromnym posągiem boga słońca, Heliosa, który stał przy wejściu do portu na wyspie Rodos. Posąg ten został zbudowany około 280 roku p.n.e. Kolos Rodyjski mierzył ponad 33 metry wysokości i ważył około 70 ton. Jego budowa trwała 12 lat.
Latarnia morska na Faros
Latarnia morska na Faros w Aleksandrii została zbudowana około 280 roku p.n.e. przez Sostratosa z Knidos na polecenie Ptolemeusza I. Miała około 115 metrów wysokości. Na jej wierzchołku znajdował się posąg greckiego boga mórz – Posejdona. Według historyków jej budowa trwała od 14 do 20 lat.
7 cudów świata starożytnego – czym się charakteryzują
Starożytne cuda świata znane są głównie z legend i opowieści. Ich opisy bardzo mocno pobudzają wyobraźnię. Wszystkie te budowle miały swoje unikalne cechy, które czyniły je niezwykłymi.
Piramida Cheopsa
Piramida Cheopsa została zbudowana za czasów Starego Państwa około 2560 roku p.n.e. Jest to jedyny obiekt z listy siedmiu cudów świata, który przetrwał do dnia dzisiejszego. Piramida znajduje się w Egipcie. Należy do najbardziej znanego zespołu piramid w Gizie. W jej pobliżu stoi piramida Chefrena, piramida Mykerinosa oraz Wielki Sfinks. Piramida była uznawana za najwyższą budowlę świata aż do 1300 roku,kiedy zbudowano katedrę Lincoln w Anglii.
Wiszące ogrody Semiramidy
Wiszące ogrody Semiramidy były prezentem Nabuchodonozora II, władcy Babilonu, dla jego żony Amytis. Pochodziła ona z Medii i tęskniła za bujną roślinnością swojego kraju. Ogrody Semiramidy zostały nazwane na cześć królowej Semiramidy, która dawniej sprawowała rządy nad Babilonią. Ogrody zbudowane były z wielopiętrowych tarasów, na których uprawiano egzotyczne rośliny, drzewa i krzewy. Wiszące ogrody Semiramidy mierzyły 20 metrów wysokości. Uprawy były nawadniane za pomocą systemu irygacyjnego, który wykorzystywał wodę z rzeki Eufrat.
Istnienie wiszących ogrodów Semiramidy do dziś stanowi przedmiot dyskusji. Część badaczy uważa, że takie ogrody nigdy nie istniały. Ze względu na to, że wielu starożytnych autorów wspomina o nich w swoich dziełach, jak na przykład Herodot i Diodor Sycylijski, to uważa się, że taka budowla istniała naprawdę.
Posąg Zeusa
Posąg Zeusa miał odzwierciedlać majestat najważniejszego boga w mitologii greckiej. Przedstawiał boga siedzącego na tronie, który w jednej ręce trzymał berło, a w drugiej figurkę bogini Nike, symbolizującą zwycięstwo. Zeus miał na głowie wieniec wykonany z gałązek oliwnych. Posąg ten przez długi okres czasu znajdował się w świątyni w Olimpii, a dokładnie do V wieku p.n.e. Około 420 roku został przetransportowany do Konstantynopola. Dzieło to zostało zniszczone w wyniku ogromnego pożaru, który miał miejsce w 475 roku.
Świątynia Artemidy w Efezie
Świątynia Artemidy w Efezie była zbudowana i kilkukrotnie przebudowywana. Jej ostateczna wersja pochodzi z około 550 roku p.n.e. Wznoszono ją przez ponad 100 lat. W środku świątyni znajdował się posąg Artemidy, której kult był bardzo popularny w tamtym regionie. Wykonany został z drewna, kości słoniowej, złota i wielu innych kamieni szlachetnych. Projekt świątyni stworzyli Metagenes, Chersifron z Knossos i Teodoros z Samos. Świątynia wiele razy uległa zniszczeniu i wiele razy ją odbudowywano. Została całkowicie zniszczona podczas najazdu Gotów w 262 roku.
Mauzoleum w Halikarnasie
Mauzoleum wzniesiono na zlecenie małżonki i zarazem siostry władcy Karii, Mauzolosa. Ten obiekt architektoniczny ukończono budować w 350 roku p.n.e. Mauzoleum było budowlą mierzącą ponad 40 metrów wysokości, o podstawie 38 na 32 metry. Na dachu znajdował się posąg przedstawiający Mauzolosa, który siedział na rydwanie w przebraniu Herkulesa. Mauzoleum było ozdobione licznymi reliefami i rzeźbami, które nawiązywały do wydarzeń historycznych i mitologii. Budowla ta została zniszczona w czasie trzęsienia ziemi w XV wieku. Pozostały po niej tylko ruiny. Część z nich znajduje się w British Museum w Londynie.
Kolos Rodyjski
Kolos rodyjski przedstawiał greckiego boga Heliosa. Pomnik ten postawiono na wyspie Rodos. Posąg był imponujących rozmiarów, bo mierzył ponad 30 metrów. Wygląd tego obiektu nie jest do końca znany. Według części badaczy Helios stał w rozkroku nad wejściem do portu, z jedną nogą na każdym brzegu. Historycy uważają, że taki posąg byłby trudny do skonstruowania w odniesieniu do możliwości technicznych ówczesnych czasów.
Kolos Rodyjski został zniszczony w wyniku trzęsienia ziemi w 226 roku p.n.e. Jego szczątki znajdowały się niedaleko brzegów Rodos do VII wieku. Arabowie zebrali pozostałości posągu i sprzedali je wędrownym kupcom.
Latarnia morska na Faros
Latarnia morska na Faros została wzniesiona na polecenie Ptolemeusza I około 280 roku p.n.e. Budowniczym latarni był Sostratos. Latarnię postawiono na wyspie Faros niedaleko wejścia do portu w Aleksandrii. Latarnia mierzyła ponad 115 metrów, a jej światło było widoczne z kilkudziesięciu kilometrów. Na jej wierzchołku znajdował się 7-metrowy posąg Posejdona. Latarnia została zniszczona w wyniku trzęsień ziemi, a jej ruiny przetrwały aż do XIV wieku.
Na współczesnej liście siedmiu cudów świata znajdują się:
- Wielki mur chiński w Chinach,
- Petra w Jordanii,
- Pomnik Chrystusa Odkupiciela w Brazylii,
- Machu Picchu w Peru,
- Chichen Itza w Meksyku,
- Koloseum we Włoszech,
- Tadż Mahal w Indiach.
Siedem cudów świata starożytnego to nie tylko imponujące osiągnięcia inżynieryjne i architektoniczne, ale także symbole potęgi i bogactwa ówczesnych cywilizacji. Przedstawiają one szczyt ludzkiej kreatywności, ambicji i umiejętności technicznych w starożytnym świecie.
Starożytne budowle inspirowały i nadal inspirują pokolenia, a ich konstrukcje kryją w sobie wiele tajemnic. Do dziś nie wiadomo, jakich technik użyto do ich stworzenia.
Każdy z tych cudów architektonicznych stanowi zagadkę i fascynuje zarówno naukowców, jak i miłośników historii.
Zachęcam do przeczytania artykułów o podobnej tematyce:
- Co wiedziały starożytne cywilizacje? – cz. 1: Budownictwo
- Dlaczego starożytne kalendarze liczyły 360 dni?
- Starożytne mity – więcej niż tylko mity (cz. 1)
Źródła
- https://www.national-geographic.pl/artykul/siedem-cudow-swiata-starozytnego [dostęp: 29.07.2024].
- https://historia.dorzeczy.pl/starozytnosc/245761/siedem-cudow-swiata-czyli-starozytna-turystyka.html [dostęp: 29.07.2024].
- https://ciekawostkihistoryczne.pl/2020/11/09/siedem-cudow-starozytnego-swiata/ [dostęp: 29.07.2024].
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Nowe_siedem_cud%C3%B3w_%C5%9Bwiata [dostęp: 29.07.2024].
© Źródło zdjęcia głównego: Canva.
.jpg){kind=link}