Idea edukacji domowej polega na tym, że dzieci uczą się w domu pod kierunkiem rodziców lub opiekunów, co pozwala na indywidualne podejście do ich edukacji, elastyczność w programie nauczania oraz stworzenie bezpiecznego i wspierającego środowiska do nauki.
Zgodnie z obowiązującym prawem w Polsce każde dziecko w wieku od 6 do 18 lat musi się uczyć. Rodzice lub opiekunowie prawni osoby nieletniej mogą złożyć wniosek o to, aby dziecko obowiązek nauki realizowało poza murami tradycyjnej szkoły.
Domowe nauczanie cieszy się w Polsce coraz większą popularnością, a rodzice chętnie przechodzą na ten model nauczania. Rodzice są odpowiedzialni za proces nauczania dziecka. Dzięki temu mogą samodzielnie planować program nauczania, organizować lekcje i odpowiadać za postępy edukacyjne dziecka.
Rodzice, którzy decydują się na edukację domową dla swojego dziecka, mogą być spokojni o jego bezpieczeństwo, ponieważ ryzyko nieszczęśliwych wypadków jest mniejsze niż w szkole stacjonarnej.
Powodów przejścia na ten alternatywny model nauczania jest naprawdę wiele. Z tego artykułu dowiesz się, jakie są wady i zalety edukacji domowej oraz jakie formalności trzeba spełnić, aby dziecko mogło przejść na edukację domową.
Na czym polega nauczanie domowe i jak ono wygląda?
Na nauczanie domowe można przejść w dowolnym momencie realizowania obowiązku szkolnego, a jest ono dostępne dla dzieci od przedszkola aż do ukończenia szkoły średniej. Aby przejść na taki tryb edukacji, należy dopełnić wymaganych procedur i formalności. Nauczanie domowe w Polsce jest zgodne z prawem i wynika z art. 37 ust. 1 ustawy – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2020 r. poz. 910).
Rodzice, którzy chcą przejść na nauczanie domowe, powinni uzyskać zgodę odpowiednich instytucji szkoły.
Zgodnie z obowiązującym prawem oświatowym rodzice i opiekunowie dziecka mają prawo zarejestrować je w wybranej przez siebie szkole w dowolnej części Polski. Przystępując do nauczania domowego, również trzeba wybrać odpowiednią szkołę. Najlepiej zdecydować się na placówkę, która ma doświadczenie w edukacji domowej.
Dziecko uczące się w domu musi być zapisane do jednej ze szkół. Podobnie jak uczniowie szkół stacjonarnych, otrzymuje legitymację szkolną i może brać udział w zajęciach dodatkowych.
Dziecko będzie również uczęszczać do szkoły partnerskiej, aby przystępować do obowiązkowych rocznych egzaminów klasyfikacyjnych.
Szkoły, które mają doświadczenie w edukacji domowej i są do niej pozytywnie nastawione, bardzo często organizują wiele dodatkowych zajęć, warsztatów i spotkań wspierających rozwój dzieci uczących się w tym trybie. Uczeń może również uczęszczać na konsultację a nauczycielami.
Placówki przyjazne edukacji domowej często wspierają rodziców i uczniów w dopełnieniu wszelkich wymaganych formalności. Dzięki temu rodzice i opiekunowie dziecka mogą zaoszczędzić sporo czasu. Na miejscu pedagodzy mogą odpowiedzieć na zadawane pytania i wyjaśnić opiekunom dziecka cały proces przejścia na nauczanie domowe.
Na nauczanie domowe można przejść w dowolnym momencie roku szkolnego. Wniosek o taki tryb nauki można złożyć w każdym czasie trwania semestru. Nie ma konieczności zapisywania dziecka dopiero po zakończeniu semestru czy podczas wakacji.
Jakie zalety i wady posiada nauczanie domowe?
Edukacja domowa może przynieść wiele korzyści zarówno uczniowi, jak i jego opiekunom. Przede wszystkim ani rodzice, ani dziecko nie muszą tracić czasu na dojazdy do szkoły. Dzięki temu rodzice mogą łatwiej podzielić się opieką nad dzieckiem i tak zaplanować harmonogram nauki, aby nie kolidował on z ich obowiązkami zawodowymi.
Nauka w domu nie musi trwać tyle samo czasu, co lekcje w szkole stacjonarnej. Tempo nauki powinno zostać dostosowane do indywidualnych potrzeb dziecka. Jeśli dziecko nie zrozumie jakiegoś zagadnienia lub tematu, zawsze można do niego wrócić. Rodzice mogą skupić się na obszarach, w których dziecko ma trudności, oraz rozwijać jego mocne strony.
Uczeń, który kształci się w domu, nie musi odrabiać prac domowych i uczyć się do sprawdzianów. Czas poza nauką może spędzać na realizowaniu swoich pasji, czy też spędzać go ze swoimi przyjaciółmi.
Nauka w domu pomaga zacieśnić więzi rodziców ze swoim dzieckiem. Wspólna nauka może bardzo integrować rodzinę. Podczas domowych zajęć edukacyjnych rodzic może przekazywać dziecku swoje przekonania i wartości.
Nauczanie w domu daje wiele możliwości, aby zajęcia nie były nudne. Rodzic może w ramach nauki zabrać dziecko do lasu, aby nauczyć je o przyrodzie, lub do muzeum, aby przekazać wiedzę z zakresu historii.
Największą wadą edukacji domowej jest to, że dziecko ma zdecydowanie mniejszy kontakt ze swoimi rówieśnikami niż dzieci uczęszczające do tradycyjnej szkoły. Dziecko nie nawiąże tylu przyjaźni i znajomości, nawet jeśli uczęszcza na zajęcia dodatkowe.
Kolejnym minusem jest to, że poziom wiedzy dziecka zależy od wiedzy jego opiekunów. Jeśli rodzic nie potrafi skutecznie przekazać informacji, dziecko może niewiele nauczyć się z takich zajęć. W takim przypadku dziecko powinno zostać zapisane na zajęcia dodatkowe.
Prawni opiekunowie muszą ściśle kontrolować naukę swojego dziecka, co nie zawsze jest łatwe. Edukacja domowa wymaga dużej dyscypliny i dobrej organizacji czasu zarówno od rodziców, jak i od dziecka. Często jedno z rodziców rezygnuje z pracy, aby nauczać dziecko w domu, co powoduje, że dochód rodziny jest mniejszy.
Szkoły zatrudniają wykwalifikowanych pedagogów, dysponują atrakcyjnym sprzętem i niezbędnymi materiałami dydaktycznymi. W przeciwieństwie do nich, rodzice uczący w domu mogą nie mieć odpowiednich kwalifikacji ani dostępu do wszystkich potrzebnych zasobów edukacyjnych.
Jak wygląda edukacja domowa w praktyce?
W edukacji domowej wyjątkowe jest to, że rodzice stają się nauczycielami dziecka.
Edukacja domowa w praktyce jest bardzo zróżnicowana i zależy od podejścia rodziców do potrzeb swojej pociechy. W niektórych rodzinach rodzice dokładnie planują codzienny harmonogram zajęć, korzystając z podręczników i materiałów dydaktycznych.
Inni mogą stosować bardziej elastyczne metody, łącząc formalne nauczanie z edukacją nieformalną, taką jak wycieczki, projekty praktyczne i eksperymenty.
Rodzice, którzy zdecydowali się na edukację domową, często współpracują ze sobą. Wielu rodziców decyduje się na wynajęcie nauczyciela, który będzie uczyć większe grupy dzieci.
Uczeń, który uczy się w trybie edukacji domowej, ma obowiązek zdać egzaminy klasyfikacyjne. Najczęściej jest to egzamin pisemny i egzamin ustny. Egzaminy klasyfikacyjne są przeprowadzane w przyjaznej atmosferze.
Dziecku, które pobiera naukę poprzez nauczanie domowe, nie wystawia się oceny za zachowanie.
Po zdaniu egzaminów końcowych uczeń na świadectwie nie będzie miał ocen z wychowania fizycznego, plastyki, techniki i muzyki.
Jak uzyskać zgodę na edukację domową i przejść na nauczanie domowe?
Procedura przejścia na nauczanie domowe może wydawać się trudna i skomplikowana, ale w rzeczywistości jest prosta.
Rodzic, który chce nadzorować naukę swojego dziecka, nie musi posiadać wykształcenia pedagogicznego ani wyższego, ani nawet matury. Musi jednak prowadzić naukę w taki sposób, aby dziecko zrealizowało obowiązek edukacji domowej na równi ze standardami obowiązującymi w szkołach stacjonarnych.
Dokumenty, aby przejść na edukację domową, można złożyć w każdym czasie.
Pierwszym krokiem do realizacji nauczania domowego jest wybranie odpowiedniej szkoły, gdzie należy złożyć wszystkie wymagane dokumenty. Następnie należy dołączyć takie dokumenty jak:
1. Wniosek o pozwolenie na nauczanie domowe: wniosek należy odpowiednio uzasadnić, dlaczego chcemy, aby dziecko realizowało obowiązek szkolny w domu. Wniosek należy przygotować samodzielnie, ponieważ nie ma takiego wzoru.
2. Oświadczenie: należy w nim zawrzeć informację na temat tego, jakie zapewnimy warunki dziecku, aby mogło zrealizować podstawę programową.
3. Zobowiązanie opiekunów prawnych dziecka do przystępowania przez nie do rocznych egzaminów klasyfikacyjnych.
Rodzice mogą również przygotować plan edukacyjny, który będzie zawierał realizowanie podstawy programowej w danym roku, oraz kryteria, według których będą oceniać postępy w nauce swojego dziecka.
Do niedawna jeszcze trzeba było dołączyć do wniosku opinię publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej, ale obowiązek ten został zniesiony.
Komplet dokumentów należy złożyć do dyrektora przedszkola, szkoły podstawowej czy szkoły ponadpodstawowej. Decyzja dyrektora szkoły zazwyczaj jest wydawana w ciągu 30 dni kalendarzowych.
Dyrektor może wyrazić zgodę na edukację domową, ale może jej również odmówić. W przypadku otrzymania decyzji negatywnej należy odwołać się do kuratora oświaty.
Zachęcam do przeczytania artykułów o podobnej tematyce:
- https://ewolucjamyslenia.pl/ty-zdecyduj-czyli-o-dawaniu-dziecku-wyboru/
- https://ewolucjamyslenia.pl/karac-czy-nie-karac/
- https://ewolucjamyslenia.pl/ksztaltowanie-charakteru-dziecka/
Źródła
- https://dziecisawazne.pl/edukacja-domowa-co-i-jak/
- https://www.gov.pl/web/gov/uzyskaj-zgode-na-edukacje-domowa
- https://www.bobowozki.com.pl/blog/porady/edukacja-domowa-wady-i-zalety
- https://epedagogika.pl/ksztalcenie-i-wychowanie/nauczanie-domowe-ucznia-technikum-2134.html