Dzięciołek (Dryobates minor) to mały ptak z rodziny dzięciołowatych (Picidae), inaczej nazywany też dzięciołem małym. Dawniej zaliczano go do rodzaju Dendrocopos, choć czasem błędnie zapisywano jako Dendrocopus. Niektóre źródła nadal klasyfikują go w ten sposób.
Występowanie
Dzięcioł mały zamieszkuje region palearktyczny. Wyróżnia się kilka jego podgatunków.
Taksonomia
Po raz pierwszy opisał go Karol Linneusz w 1758 roku jako Picus minor. W 1816 roku Carl Ludwig Koch przeniósł go do rodzaju Dendrocopos. Badania z 2015 roku wykazały, że ten rodzaj nie tworzy jednolitej grupy. Dlatego dzięcioła małego umieszczono w rodzaju Dryobates, który w 1826 roku opisał Friedrich Boie.
Nazwa Dryobates pochodzi z greki: druos oznacza „las”, a batēs – „wędrowiec”. Słowo minor w łacinie znaczy „mniejszy”.
Obecnie wyróżnia się 13 podgatunków:
- D. m. comminutus – Anglia i Walia
- D. m. minor – Skandynawia i północno-wschodnia Polska
- D. m. kamtschatkensis – Ural, północna Mongolia, Syberia
- D. m. immaculatus – Kamczatka i dorzecze Anadyr
- D. m. amurensis – Chiny, Korea, Hokkaido
- D. m. hortorum – Europa Środkowa
- D. m. buturlini – Europa Południowa
- D. m. danfordi – Grecja, Turcja
- D. m. colchicus – Kaukaz
- D. m. quadrifasciatus – Azerbejdżan
- D. m. hyrcanus – Iran północny
- D. m. morgani – Iran południowo-zachodni
- D. m. ledouci – Afryka Północna
Dzięcioł mały – opis
Dzięciołek to najmniejszy europejski dzięcioł. Osiąga długość 14–16,5 cm, rozpiętość skrzydeł 24–29 cm i wagę 17–25 g.
Jest trudny do zauważenia, bo często przebywa w koronach drzew. Na pniu można go rozpoznać po szerokich czarnych pasach na skrzydłach i pręgowanym grzbiecie.
Samiec ma czerwoną koronę, czarne pasy na głowie i czarny grzbiet. Na skrzydłach widoczne są białe prążki. Spód ciała jest biały z ciemnymi smugami. Samica nie ma czerwonej plamki na głowie. U młodych może się ona pojawić.
Tryb życia
Dzięcioł mały zachowuje się podobnie jak dzięcioł duży. W locie wygląda na krępego i porusza się skokami od drzewa do drzewa. Jego głos to głośne „kik”.
Gniazdo zakłada wysoko, na wysokości 10–20 m. Dziupla ma 2,5–5 cm średnicy, a komora lęgowa znajduje się 30 cm lub głębiej. W maju samica składa 5–8 białych jaj. Zarówno samiec, jak i samica wysiadują jaja i karmią pisklęta.
Odżywianie
Żywi się głównie owadami. Wiosną i latem zjada owady żerujące na liściach i korze. Jesienią i zimą szuka larw pod korą i w spróchniałym drewnie. Ślady jego żerowania to odłupane kawałki drewna u podstawy drzewa.
Populacja dzięciołków
Dzięcioły małe zwykle nie migrują, ale mogą koczować. Ich liczba zmienia się z roku na rok. Mroźne zimy zmniejszają przeżywalność, a wiosenne warunki wpływają na ilość pokarmu i sukces lęgowy.
W 2017 roku populacja dzięciołka w Wielkiej Brytanii spadła do 2000 osobników, czyli o połowę w porównaniu do 2009 roku. Przyczyną jest szybkie usuwanie martwych drzew, które są ważnym miejscem żerowania i gniazdowania.
Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:
- Dzięcioł białogrzbiety
- Dzięcioł białoszyi – dzięcioł syryjski
- Dzięcioł czarny
- Dzięcioł duży – dzięcioł pstry większy
- Dzięcioł kosmaty
- Dzięcioł średni
- Dzięcioł trójpalczasty
- Dzięcioł zielonosiwy
- Dzięcioł zielony
- Dzięciur żołędziowy
- Głowienka zwyczajna – głowienka – kaczka rdzawogłowa – kaczka czerwonoszyja – kaczka kasztanowata
- Żółw śródziemnomorski – żółw mauretański – żółw iberyjski
- Jezus Chrystus a założyciele innych religii
- Czy węgiel świadczy o potopie?
- Wino w Biblii a współczesna kultura picia alkoholu
Źródło
1. https://en.wikipedia.org/wiki/Lesser_spotted_woodpecker [dostęp: 05.03.2025].
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: Thermos. Licencja: CC BY-SA 2.5.
