Jak duchowa praktyka może poprawić wyniki sportowe?

Na całym świecie, tuż przed rozpoczęciem meczu, sportowcy często zbierają się na środku boiska lub kortu, by wspólnie w skupieniu pochylić głowy. Ta chwila ciszy, pełna zadumy i wspólnej modlitwy, stanowi ważny rytuał, symbolizujący jedność, siłę psychiczną i przygotowanie do nadchodzących wyzwań. Widok zespołów w takim uroczystym zgromadzeniu jest dobrze znany kibicom sportowym na całym świecie i stanowi wzruszające przypomnienie o duchowym wymiarze rywalizacji.

Wiele podobieństw i wspólnych cech między religią a sportem jest widocznych od czasów starożytnych. Przykładem może być starożytna Grecja, gdzie zostały zainicjowane igrzyska olimpijskie, które miały głęboko zakorzeniony kontekst religijny.

Współcześnie, w odpowiednich okolicznościach, relacje między religią a sportem stają się coraz silniejsze, a typowo religijne obrzędy, modlitwy i gesty są coraz częściej obecne nie tylko podczas przygotowań do wydarzeń sportowych, ale także w ich trakcie oraz po zakończeniu zawodów¹.

Sport to przede wszystkim aktywność fizyczna promująca zdrowy styl życia. Jest ona kluczowa dla zdrowia człowieka. Uprawianie sportu przynosi wiele korzyści, w tym utrzymanie lub poprawę funkcjonalności organizmu, zapobieganie chorobom, łatwiejsze radzenie sobie ze stresem oraz wsparcie w terapii różnych zaburzeń i chorób². Oprócz znaczącego wpływu sportu na kondycję fizyczną człowieka warto również zwrócić uwagę na rolę, jaką pełni on w kształtowaniu ducha³.

W świecie sportu, gdzie hart ducha jest równie istotny jak sprawność fizyczna, praktyki duchowe zyskują na znaczeniu i są przez specjalistów coraz częściej włączane do treningów. Modlitwa, jako jedna z tych praktyk, stanowi filar wspierający ducha sportowca. Ta duchowa praktyka odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu równowagi psychicznej i emocjonalnej, dostarczając niezbędnej siły wewnętrznej, która umożliwia przekraczanie fizycznych barier i osiąganie zwycięstw. Praktyki te są wykorzystywane, ponieważ wyraźnie wpływają na poprawę wyników sportowych, dając sportowcom przewagę, nie tylko na polu gry, ale i w walce z własnymi słabościami⁴.

Zalety stosowania praktyk duchowych przez sportowców

Wykazano, że praktyki duchowe, w tym modlitwa, czytanie Pisma Świętego oraz aktywne uczestnictwo w życiu religijnym, korzystnie wpływają na jednostki w wielu aspektach życia. Uznaje się, że w kontekście wyników sportowych praktyki te oferują potencjalne korzyści, które mogą zwiększyć sukces sportowy⁵. Poprzez wpływ na umysł, emocje i ciało praktyki te oferują holistyczne wsparcie na drodze do doskonałości sportowej. Ponadto relacja między duchowością a sukcesami w sporcie jest wieloaspektowa i opiera się na szerokiej gamie badań, które podkreślają znaczenie włączenia praktyk duchowych do treningu sportowego na rzecz uzyskania lepszych wyników⁶.

Poniżej przedstawiam, jak praktyki duchowe mogą wpłynąć na poprawę wyników sportowych:

1. Zwiększenie koncentracji i skupienia

Modlitwa przyczynia się do uspokojenia umysłu i skupienia, co jest niezwykle ważne w sporcie, szczególnie w dyscyplinach wymagających skupienia.

2. Lepsza kontrola emocji

Regularne praktyki duchowe pomagają w osiągnięciu spokoju wewnętrznego i lepszej kontroli emocji. Sportowcy, którzy potrafią zarządzać swoimi emocjami, lepiej radzą sobie z presją i stresem, co prowadzi do lepszych wyników w sytuacjach wysokiego napięcia.

3. Wzmacnianie odporności psychicznej

Stała praktyka modlitewna może wpłynąć na wzrost odporności psychicznej. W sportach, gdzie stres i presja są na bardzo wysokim poziomie, zdolność utrzymania spokoju oraz efektywne zarządzanie decyduje o wygranej.

4. Poprawa regeneracji

Praktyki duchowe często prowadzą do głębszego relaksu, co może przyczynić się do szybszej regeneracji po intensywnym wysiłku fizycznym. Modlitwa może także poprawić jakość snu, który jest niezbędny dla optymalnej regeneracji organizmu.

5. Budowanie pozytywnych relacji w zespole

Duchowość może wspierać rozwój osobisty i interpersonalny, co jest istotne w sportach zespołowych. Sportowcy angażujący się we wspólne praktyki duchowe zazwyczaj tworzą mocniejsze i bardziej wspierające więzi ze swoimi kolegami z zespołu⁷.

6. Zwiększenie dyscypliny i moralności 

Innym aspektem, na który warto zwrócić uwagę, jest wpływ modlitwy na zwiększenie moralności i pozytywnej percepcji siebie, co może mieć dalekosiężne konsekwencje w kontekście sportowym. Modlitwa pomaga w utrzymaniu dyscypliny, która jest kluczowym elementem każdego rodzaju treningu.

Modlitwa w sporcie

Modlitwa jest najczęściej stosowaną praktyką religijną w sporcie, używaną jako sposób na radzenie sobie z niepewnością, stresującymi okolicznościami, nerwowością oraz niepokojem, a także jako narzędzie motywacyjne, szczególnie na wyższych poziomach rywalizacji. Z tego powodu trenerzy często przyznają sportowcom czas na modlitwę, gdy jest to potrzebne. Z analizy doświadczeń zawodników korzystających z modlitwy w sporcie wynikają cztery główne tematy:

• modlitwy związane z występami, mające na celu radzenie sobie ze stresem, nerwowością i napięciem oraz prośby o ochronę i występ na miarę swoich najlepszych możliwości – modlitwy stosowane przed, w trakcie i po zawodach;
• rutyna modlitewna – określone rytuały grupowe i indywidualne, wykonywane według tego samego schematu za każdym razem podczas gry;
• wdzięczność – podziękowanie za talent, zdolności i wyniki;
• wola Boża – akceptacja wyniku takiego, jakiego chce Bóg⁸.

Zazwyczaj sportowcy modlą się, prosząc Boga o konkretne rzeczy, takie jak: spokój ducha, lepsze wyniki, czy zwycięstwo. W miarę jak znaczenie osiągnięć i zwycięstw rośnie, ich modlitwy stają się bardziej intensywne i częstsze⁹.

Specjaliści z dziedziny psychologii sportu często zachęcają sportowców do podtrzymywania praktyk religijnych, argumentując, że mogą one wspomagać zawodników w konstruktywnym radzeniu sobie z wyzwaniami zarówno sportowymi, jak i życiowymi. Dzięki refleksji oraz analizie nieuchronnych rozczarowań wynikających z rywalizacji sportowej sportowcy mogą osiągnąć rozwój osobisty, co przekłada się na poprawę ich wyników sportowych¹⁰.

Religia i praktyki duchowe odgrywają znaczącą rolę w życiu sportowców, którzy uważają swoje zdolności fizyczne za dar od Boga. Starają się oni łagodzić stres związany z kontuzjami i rehabilitacją po urazach. Wiara w pomoc Wyższego Bytu pomaga im radzić sobie z tymi trudnymi przejściami¹¹.

Podsumowanie

Podsumowując, modlitwa, jako duchowa praktyka, ma bogate zastosowanie w sporcie, począwszy od kwestii psychologicznych, przez fizjologiczne, aż po socjologiczne. Modlitwa ma pozytywny wpływ na występy sportowe, zarówno na poziomie indywidualnym, jak i drużynowym. 

Praktyki duchowe takie jak modlitwa mają znaczący wpływ na wyniki sportowe. Z jednej strony poprawiają koncentrację i skupienie, co jest kluczowe w dyscyplinach wymagających wysokiej precyzji i uwagi. Z drugiej strony pomagają w zarządzaniu emocjami i stresami związanymi z rywalizacją. Regularne praktyki duchowe mogą również wzmacniać odporność psychiczną, co jest niezbędne w sportach, gdzie presja i oczekiwania są wysokie. Dodatkowo, duchowość wpływa na jakość regeneracji oraz budowanie pozytywnych relacji w zespole, co jest nieocenione w sportach zespołowych.

Modlitwa, jako najczęściej stosowana forma praktyki duchowej w sporcie, służy nie tylko radzeniu sobie z nerwowością i niepokojem, ale także jako narzędzie motywacyjne i forma wyrażania wdzięczności. Sportowcy, którzy włączają elementy duchowości do swojej rutyny treningowej, mogą doświadczać zwiększonej wewnętrznej siły i lepszej adaptacji do wyzwań zarówno sportowych, jak i życiowych. Praktyki te, będące połączeniem fizyczności i duchowości, pozwalają na holistyczne podejście do treningu, co może przekładać się na lepsze wyniki i większą satysfakcję z uprawiania sportu.

Przypisy

1. R. Cipriani, Religione e sport. Tra rito e spettacolo, „El Futuro del Pasado”, 6, 2015, s. 87-111.
2. J. Drabik, Promocja aktywności fizycznej, Gdańsk 1997, s. 28.
3. M. Pisarek, Rola sportu w rozwoju i świadectwie wiary, „Studia Leopoliensia” 7(2014), s. 221-232.
4. E. Hastings, Why we need to take the spiritual aspect of sports more seriously, Religion News Service, 11.07.2017, https://religionnews.com/2017/07/11/why-we-need-to-take-the-spiritual-aspect-of-sports-more-seriously/ [dostęp 28.05.2024].
5. G. J. Nowicki, R. Ziółek, A. Deluga, A. B. Bartoszek, Z. C. Szadowska-Szlachetka, B. Janina Ślusarska, Związek siły wiary religijnej i duchowości ze stopniem akceptacji choroby w grupie pacjentów objętych domową opieką paliatywną. Część 2. Siła wiary religijnej i jej uwarunkowania oraz wpływ na akceptację choroby, „Medycyna Paliatywna” 2020, 12(3): 131–137, https://www.termedia.pl/Zwiazek-sily-wiary-religijnej-i-duchowosci-ze-stopniem-akceptacji-choroby-w-grupie-pacjentow-objetych-domowa-opieka-paliatywna-Czesc-2-Sila-wiary-religijnej-i-jej-uwarunkowania-oraz-wplyw-r-nna-akcept,59,41865,1,0.html [dostęp: 28.05.2024].
6. Why is a holistic approach to sports performance so important?, Sports Performance Directory, 24.11.2020, https://sportsperformance.directory/a-holistic-approach-to-sports-performance/ [dostęp 28.05.2024].
7. I. Jirásek, Religion and Spirituality in Sport, Oxford Research Encyclopedias, 20.12.2018, https://oxfordre.com/psychology/display/10.1093/acrefore/9780190236557.001.0001/acrefore-9780190236557-e-149?d=%2F10.1093%2Facrefore%2F9780190236557.001.0001%2Facrefore-9780190236557-e-149&p=emailAA50%2FqP3ld6js [dostęp: 28.05.2024].
8. Ibid.
9. S. Aicinena, Implicit Religion and the Use of Prayer in Sport, „American Journal of Sociological Research” 2017, 7(1):56-65, https://www.researchgate.net/publication/327776618_Implicit_Religion_and_the_Use_of_Prayer_in_Sport [dostęp: 28.05.2024].
10. N. J. Watson, D. R. Czech, The use of prayer in sport: implications for sport psychology consulting, „Athletic Insight: The Online Journal of Sport Psychology”, 2005, 7(4):26-35, https://www.researchgate.net/publication/281253636_The_use_of_prayer_in_sport_implications_for_sport_psychology_consulting [dostęp: 28.05.2024].
11. Y-E. Noh, F. Zaki, M. Danaee, The impact of religious-psychological factors on self-perceived sport performance among religious athletes in Malaysia, „Psychology of Sport and Exercise”, Volume 72, May 2024, https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1469029224000232 [dostęp: 28.05.2024].