Stres niczym cień czyhający w mroku może nagle zaburzyć harmonię twojego życia. Ból, dyskomfort, ograniczona ruchomość – to tylko niektóre z jego niechcianych darów. Ale czy stres musi być wrogiem? Dziś odkryjemy sekrety, które pomogą go okiełznać i odzyskać kontrolę nad własnym ciałem!
Stres jest nieodłączną częścią naszego życia. Pojawia się w odpowiedzi na różnorodne czynniki, zarówno te codzienne, jak i te ekstremalne. Chociaż krótkotrwały stres może być dla nas motywujący, to przewlekły stres potrafi mieć negatywny wpływ na nasze zdrowie fizyczne i psychiczne.
Definicja stresu
Współcześnie stres jest definiowany jako „proces, za pomocą którego czynniki środowiskowe zagrażają równowadze organizmu lub ją naruszają i za pomocą którego organizm reaguje na zagrożenie”1.
Reakcja na stres
Aby zrozumieć, jak stres wpływa na nasze ciało, musimy poznać tzw. reakcję na stres, czyli szereg reakcji fizjologicznych i behawioralnych, które przygotowują nas do walki lub ucieczki. Reakcja ta jest kontrolowana przez układ nerwowy autonomiczny, który dzieli się na dwie części:
- Układ współczulny: odpowiada za reakcję „walki lub ucieczki”. Podczas stresu układ współczulny powoduje przyspieszenie akcji serca, wzrost ciśnienia krwi, napięcie mięśni i szybsze oddychanie. Te zmiany przygotowują organizm do szybkiej reakcji na zagrożenie.
- Układ przywspółczulny: odpowiada za reakcję „odpoczynku i trawienia”. Po ustąpieniu stresu układ przywspółczulny spowalnia akcję serca, obniża ciśnienie krwi i rozluźnia mięśnie. Przywraca to organizm do stanu równowagi.
Oprócz układu nerwowego autonomicznego w reakcji na stres uczestniczy również układ hormonalny, wydzielając w tym czasie około 30 hormonów, w tym adrenalinę, noradrenalinę i kortyzol. Kortyzol powoduje wiele zmian w organizmie, m.in.:
- podwyższenie poziomu cukru we krwi,
- tłumienie reakcji układu odpornościowego,
- wzrost apetytu,
- zaburzenia snu,
- trudności z koncentracją.
Przewlekły stres może prowadzić do wielu problemów zdrowotnych, takich jak:
- choroby serca,
- nadciśnienie tętnicze,
- cukrzyca,
- otyłość,
- depresja,
- lęk,
- zaburzenia snu2.
Jak radzić sobie ze stresem?
Istnieje wiele sposobów na radzenie sobie ze stresem. Niektóre z nich to:
- Regularne ćwiczenia fizyczne: ćwiczenia pomagają obniżyć poziom hormonów stresu i poprawić nastrój.
- Zdrowa dieta: spożywanie zdrowej żywności, bogatej w owoce, warzywa i białko roślinne może pomóc w walce ze stresem.
- Wystarczająca ilość snu: sen jest niezbędny dla regeneracji organizmu po doświadczeniu stresu.
- Techniki relaksacyjne: ćwiczenia relaksacyjne, modlitwa i głębokie oddychanie mogą pomóc zmniejszyć napięcie i stres.
- Spędzanie czasu z bliskimi: wsparcie społeczne jest istotnym aspektem radzenia sobie ze stresem.
- Szukanie profesjonalnej pomocy: jeśli stres jest silny i negatywnie wpływa na twoje życie, warto poszukać pomocy psychologa lub psychoterapeuty3.
Zakończenie
Stres jest naturalną częścią życia. Ważne, aby nauczyć się radzić sobie z nim w zdrowy sposób, dzięki czemu nie będzie miał negatywnego wpływu na nasze zdrowie i samopoczucie. Inwestując w odporność na stres, inwestujemy w swoje zdrowie i szczęście. Pokonując stres, stajemy się silniejsi, bardziej pewni siebie i zdolni do osiągania zamierzonych celów.
Przypisy
- A. Grygorczuk, Pojęcie stresu w medycynie i psychologii, Psychiatria, 2008, 5, s. 111.
- G. Mączka, Stres – co to jest i jak sobie z nim radzić?, Centrum Dobrej Terapii, 06.07.2021, https://www.centrumdobrejterapii.pl/materialy/stres-co-to-jest-i-jak-sobie-z-nim-radzic/ [dostęp: 21.04.2024].
- K. Podgórska, Radzenie sobie ze stresem, Studencki Ośrodek Wsparcia i Adaptacji, Uniwersytet Jagielloński, https://sowa.uj.edu.pl/radzenie-sobie-ze-stresem [dostęp: 21.04.2024].