Masaż w działaniu

Król Salomon uznawany był za najmądrzejszego człowieka na świecie, ponieważ został obdarowany nadzwyczajną mądrością przez samego Boga. I jak czytamy w Księdze Przysłów: „Wesołe serce działa dobrze jak lekarstwo”¹.

Naszym ludzkim obowiązkiem jest dbanie o dobry stan naszego ciała będącego świątynią Ducha Świętego. Należy jednak pamiętać, że człowiek nie składa się z samego ciała. Dopiero połączenie ciała z duchem i duszą stanowi całość. Dlatego do zachowania zdrowia powinniśmy dbać o wszystkie te sfery. Dziś przyjrzymy się wpływowi masażu na zdrowie.

Definicja

W języku polskim masaż nazywano niegdyś mięsieniem lub mieszaniem. Z racji faktu, że masaż rozwijał się na wielu kontynentach, jego znaczenia można doszukiwać się w wielu językach. W języku greckim massein oznacza „ugniatać”, w języku arabskim mass to „dotykać”, w hebrajskim machach to „dotykać” lub „macać”, wreszcie z języka francuskiego massage to „nacierać”. Masaż jest formą oddziaływania na ludzki organizm (choć prężnie rozwijają się masaże i terapie zwierząt, np. koni, psów i kotów) wykorzystującą różne bodźce mechaniczne w celu wywołania odczynu fizjologicznego ustroju. Może on mieć działanie lecznicze, profilaktyczne, relaksujące lub kosmetyczne².

Rys historyczny

Masaż należy do najstarszych dziedzin wiedzy lekarskiej. Wywodzi się z Chin i Indii, i początkowo był elementem rytuałów religijnych.

Starożytna wiedza medyczna łączyła ciało z duchem i psychiką. Starożytni Egipcjanie około 2500 lat p.n.e. zapoczątkowali masaż stóp, który stał się podstawą do powstania refleksologii. Jednak dokładne instrukcje wykonywania masażu znajdujemy w hinduskiej księdze mądrości Weda pochodzącej z XVIII wieku p.n.e. 

W starożytnej Grecji początkowo masaż był zabiegiem stosowanym w przypadku sportowców, którzy brali udział w igrzyskach olimpijskich. Z czasem zaobserwowano jego lecznicze właściwości i zaczęto stosować jako terapię medyczną. Rzymianie również rozumieli właściwości lecznicze masażu. W kronikach państwa rzymskiego można znaleźć notatkę o cierpieniu Juliusza Cezara spowodowanym rwą kulszową, która leczona była masażem z zastosowaniem technik głaskania, szczypania i ugniatania.

W okresie średniowiecza doszło do zahamowania rozwoju nauki i lecznictwa. Choroby były traktowane jako kara za grzechy. Jednak wśród polskiej ludności istniały łaźnie, w których ciało nagrzewane było kąpielami parowymi, następnie smagane rózgami. W takich łaźniach zatrudniani byli cyrulicy, którzy nacierali obolałe ciała maściami oraz rozcierali obolałe i obrzęknięte miejsca.

Temat masażu w pełni powrócił dopiero w XVI wieku we Francji dzięki nadwornemu lekarzowi Walezjuszów, Ambrożemu Pare.

Działanie masażu

Zabiegi masażu wpływają na cały organizm i istnieje wiele terapii, w których stosowane są jego techniki. Do głównych zalet masażu zalicza się:

• usuwanie napięć i stresu,
• usuwanie bólu,
• rozluźnianie mięśniowo-powięziowe,
• natlenienie i odżywienie komórek,
• spalanie tkanki tłuszczowej,
• usuwanie obrzęków,
• usuwanie cellulitu,
• przyspieszenie metabolizmu,
• usuwanie toksyn i nadmiaru płynów ustrojowych z organizmu,
• uelastycznienie mięśni i skóry,
• regulację cyrkulacji krwi i limfy,
• przyspieszenie regeneracji komórek ciała,
• ścieranie martwego naskórka,
• poprawę kolorytu skóry,
• wspomaganie usuwania śluzu z układu oddechowego,
• wspomaganie pracy mięśnia sercowego,
• wspomaganie pracy płuc,
• poprawę funkcjonowania gruczołów łojowych,
• zwiększenie apetytu,
• zwiększenie zakresu ruchu stawów³.

Wskazania do masażu

Masaż ma zastosowanie w przypadku licznych jednostek chorobowych. W medycynie chińskiej istnieje aż 90 zaburzeń, które leczone są wyłącznie za pomocą masażu. Poniżej najczęstsze schorzenia, w których można stosować masaż:

• przewlekła niewydolność krążenia obwodowego,
• obniżone ciśnienie krwi,
• otłuszczenie serca nieznacznego stopnia,
• stwardnienie tętnic obwodowych,
• zespoły żylakowe bez owrzodzeń,
• rozedma płuc, 
• niedodma płuc,
• przewlekły nieżyt oskrzeli,
• astma oskrzelowa w okresie międzynapadowym,
• stany po zapaleniu płuc, opłucnej i oskrzeli,
• zaburzenia odżywcze skóry,
• choroby naczyń limfatycznych,
• przewlekłe odmrożenia,
• blizny pourazowe i pozabiegowe,
• doły poinsulinowe,
• zmarszczki, szara skóra,
• przeciwdziałanie zanikom mięśniowym z nieczynności,
• dla uzyskania masy mięśniowej,
• zaniki mięśniowe pochodzenia neurogennego,
• zmiażdżenia mięśni,
• zerwania włókien mięśniowych,
• wylewy krwawe śródmięśniowe,
• zmęczenie mięśni po wysiłku fizycznym,
• przewlekłe stany zapalne mięśni,
• niedowład żołądka i jelit,
• zaparcia nawykowe, 
• opadnięcie trzewi,
• przewlekłe zapalenie nerwów,
• nerwobóle,
• zapalenia wielonerwowe splotów nerwowych,
• zespół wypadnięcia krążka międzykręgowego,
• zapalenie przednich rogów rdzenia,
• stany po urazach ośrodkowego układu nerwowego,
• choroby mózgu, opon mózgowych i naczyń krwionośnych mózgu
• stłuczenia,
• skręcenia,
• zwichnięcia,
• zmiany przeciążeniowe narządu ruchu,
• przewlekłe zapalenia stawów, mięśni i ścięgien,
• zmiany zniekształcające kostno-stawowe,
• stany przed i po zabiegach operacyjnych narządu ruchu,
• reumatoidalne zapalenie stawów,
• zmiany zwyrodnieniowo-wytwórcze,
• dysplazja stawów biodrowych dzieci,
• zwichnięcie stawu biodrowego,
• wady postawy,
• choroby zawodowe (choroba wibracyjna, nerwobóle, nerwice ruchowe, przewlekła postać choroby Banga, przewlekła postać choroby kesonowej)⁴.

Zakończenie

Masaż – praktyka sięgająca najdawniejszych czasów – stanowi integralną część troski o zdrowie fizyczne, psychiczne i duchowe. Dzięki różnorodnym technikom odzyskuje się równowagę ciała, pobudza się naturalne procesy regeneracyjne, a także łagodzi się dolegliwości związane z różnymi jednostkami chorobowymi. Współczesne zastosowania masażu obejmują szerokie spektrum, od leczenia dolegliwości mięśniowych po poprawę stanu naczyń krwionośnych czy przeciwdziałanie stresowi. W ten sposób, dbając o jedność ciała, ducha i duszy, masaż staje się nie tylko elementem dziedzictwa historycznego, ale także skutecznym narzędziem wspierającym zdrowie i dobre samopoczucie.

Przypisy

1. Prz 17,22 UBG.
2. Hasło „Masaż”, Leksykon masażu i terminów komplementarnych, http://www.leksykonmasazu.pl/slowko/masaz/11 [dostęp: 21.01.2024].
3. Jak masaż działa na zdrowie i kondycję psychiczną?, https://fizjo-pomoc.pl/porady-fizjoterapia/jak-masaz-dziala-na-zdrowie-i-kondycje-psychiczna/ [dostęp: 21.01.2024].
4. A. Zborowski, Omówienie poszczególnych technik masażu, w: Masaż klasyczny¸ Kraków 2008, s. 29-32.