Pismo Święte jest pełne Bożych obietnic. Życie w zgodzie ze Stwórcą i Jego doskonałym prawem będzie obfitowało w zdrowie. W Księdze Izajasza czytamy: „Ale ci, którzy ufają Panu, odzyskują siły, opływają zdrowiem jak orły, wzlatują na skrzydłach”1. Zrozumienie procesów zachodzących w naszym ciele jest podstawą świadomego i zdrowego życia.
Wstęp
Żołądek to organiczne laboratorium naszego układu trawiennego. Miejsce, w którym rozpoczyna się transformacja pokarmu. Odgrywa on kluczową rolę w zapewnieniu organizmowi niezbędnych składników odżywczych. Mimo że często go bagatelizujemy, to właśnie tu zaczyna się podróż naszych posiłków, poddana skomplikowanym procesom chemicznym i fizycznym.
Anatomia
Żołądek jest częścią układu trawiennego. Znajduje się w jamie brzusznej, zajmując jej nadbrzuszną, pępkową i lewą podżebrową okolicę. Ma kształt zakrzywionej rury. Strona wklęsła jest skierowana w prawą stronę i jest nazywana krzywizną mniejszą żołądka. Natomiast strona wypukła jest skierowana w lewą stronę i jest nazywana krzywizną większą żołądka2.
Żołądek dzieli się na cztery odcinki, a ich strefy przejściowe nie są wyraźnie zaznaczone. Zaczyna się częścią wpustową, czyli wejściem przełyku do żołądka. Następnie mamy dno żołądka o kopułowatym kształcie. Główną część stanowi trzon żołądka. Na dystalnym końcu narządu znajduje się zwieracz odźwiernika, który strzeże otworu między żołądkiem a dwunastnicą.
Wielkość żołądka jest zależna od ilości znajdującego się w nim pokarmu. U osoby dorosłej może osiągnąć ponad 1,5 litra. Aktywność mięśni żołądka polega na ruchach rozdrabniających kęsy i mieszających je z sokiem żołądkowym. W trakcie aktywności żołądka odźwiernik jest zamknięty. Skurcz perystaltyczny odźwiernika przeciska małe porcje miazgi pokarmowej przez odźwiernik do dwunastnicy.
Sok żołądkowy jest wytwarzany przez wyspecjalizowane gruczoły wydzielnicze śluzówki żołądka. Dziennie wytwarzanych jest około 2 litrów soku żołądkowego. Składa się on z wody, soli mineralnych, śluzu, kwasu solnego, czynnika wewnętrznego oraz prekursorów enzymów.
Funkcje
Do głównych funkcji żołądka należy:
- czasowe magazynowanie rozdrobnionego pokarmu;
- wydzielanie soku żołądkowego: przetwarzanie rozdrobnionego pokarmu w papkę pokarmową, która porcjami przedostaje się do jelita cienkiego;
- wytwarzanie kwasu solnego, który dzięki niskiej zawartości pH zabija bakterie znajdujące się w pożywieniu;
- zapoczątkowanie trawienia: rozkład białek za pomocą enzymów trawiennych oraz hydroliza tłuszczów;
- wytwarzanie czynnika wewnętrznego potrzebnego do resorpcji witaminy B12 w jelicie cienkim3.
Choroba wrzodowa żołądka
Chorobą wrzodową nazywamy cykliczne pojawianie się wrzodów w żołądku (lub dwunastnicy). Wrzód trawienny to ograniczony ubytek sięgający w głąb poza blaszkę mięśniową błony śluzowej z naciekiem zapalnym i martwicą w otoczeniu. W Polsce około 10% populacji choruje na chorobę wrzodową. Wrzody żołądka częściej występują u osób po 60. roku życia. U osób młodych (30-50 lat) wrzody częściej umiejscowione są w dwunastnicy.
Głównym sprawcą choroby wrzodowej jest bakteria Helicobacter pyroli, która powoduje zaburzenie mechanizmów ochronnych żołądka. Do czynników ryzyka zalicza się również palenie tytoniu oraz przyjmowanie leków (NLPZ oraz kwasu acetylosalicylowego).
Zasadniczym objawem choroby wrzodowej jest ból lub dyskomfort w nadbrzuszu, który pojawia się w ciągu 1-3 godzin po spożyciu pokarmu lub przyjęciu leków zobojętniajacych kwas solny. Zdarza się, że ból występuje również w nocy lub wczesnym rankiem. Mogą występować nudności i wymioty. W wielu przypadkach wrzód trawienny przebiega bezobjawowo.
Pierwszą linią obrony w chorobie wrzodowej jest zmiana nawyków żywieniowych: unikanie pokarmów nasilających dolegliwości, ograniczenie spożywania kawy i alkoholu. Zaleca się rzucenie palenia oraz unikanie leków na bazie kwasu acetylosalicylowego i NLPZ, ponieważ utrudniają gojenie wrzodów. W razie konieczności użycia leku przeciwbólowego można je zastąpić paracetamolem4.
Zakończenie
Rola żołądka w procesie trawienia stanowi kamień węgielny naszego ogólnego zdrowia, wpływając nie tylko na fizyczne samopoczucie, ale również na poziom energii i witalności. Niech nasze wybory żywieniowe będą świadome, a umysły spokojne, ponieważ równowaga psychiczna również wpływa na kondycję żołądka. Niech nasza relacja z żołądkiem stanie się częścią większej świadomości dotyczącej zdrowego stylu życia.
Przypisy
- Iz 40,31 BT
- A. Waugh, A. Grant, Anatomia i fizjologia człowieka w warunkach zdrowia i choroby, Elsevier Urban & Partner sp. z o.o., Wrocław 2012, str. 305-306
- T. Liem, T. K. Dobler, M. Puylaert, Przewodnik po osteopatii wisceralnej. Tom 1, MedPharm Polska, Wrocław 2017, str. 95
- A. Szczeklik, Choroby wewnętrzne, Medycyna Praktyczna, Kraków 2005, str. 779
Grafika na górze dla ilustracji. © Źródło: Adobe Stock. Autor: reineg.
