Temat tauryny wzbudza największe zainteresowanie wśród osób, które są aktywne fizycznie, zwłaszcza jeśli trenują intensywnie. U źródeł jej popularności leżą właściwości anaboliczne i antykataboliczne, jakie posiada. Warto wiedzieć, że stosowanie tauryny może przynieść korzyści nie tylko zawodowym sportowcom. Czym jest i skąd pochodzi tauryna? W jaki sposób działa na organizm człowieka? O tym poniżej.
Czym jest tauryna?
Skąd pochodzi tauryna? Tauryna jest aminokwasem, a bierze się z żółci bydlęcej, skąd po raz pierwszy w 1827 roku wyekstrahowało ją dwóch naukowców – Tiedemann i Gmelin. Źródło tego terminu stanowiła właśnie nazwa gatunkowa byka (łac. Bos taurus). Jednak musiały nadejść dopiero lata 70. XX wieku, by odkryto właściwości tauryny.
W takim razie czym jest tauryna? Tauryna jest aminokwasem niebiałkowym – jej budowa chemiczna uniemożliwia bowiem tworzenie wiązań peptydowych. Wykazuje właściwości wspierające funkcjonowanie układu nerwowego i aparatu ruchu. Nierzadko wykorzystuje się ją również w problemach z koncentracją i brakiem motywacji. Tauryna wykazuje jednak wielopłaszczyznowe działanie, z którego mogą skorzystać nie tylko osoby aktywne fizycznie czy dążące do wzrostu wydajności swojej pracy.
Tauryna (tj. kwas 2-aminoetanosulfonowy) jest aminokwasem biogennym. W jej składzie znajdziemy z kolei dwa aminokwasy siarkowe, cysteinę i metioninę. Co charakterystyczne, tauryna występuje w każdej komórce zwierzęcej. Zawiera ją również organizm człowieka w ilości równej w przybliżeniu 0,1% masy naszego ciała. Najwięcej jest jej w mięśniach, sercu oraz mózgu. Natomiast wątroba, płuca, krew, nadnercza, jelito cienkie i siatkówka oka zawierają już niższe stężenie tauryny. Warto wiedzieć, że choć organizm człowieka jest zdolny syntetyzować taurynę, to zazwyczaj nie jest jej wystarczająco dużo, by pokryć nasze dzienne zapotrzebowanie. Co za tym idzie, nieodzownym staje się, by tauryna przyjmowana była również z pożywieniem.
Jak działa tauryna?
Tauryna uchodzi powszechnie za związek działający pobudzająco. Nie jest to jednak jej jedyna funkcja, tauryna wywiera bowiem na organizm człowieka wpływ holistyczny.
Tauryna działa na dwa sposoby, tj. posiada właściwości anaboliczne i antykataboliczne. Istotę tych pierwszych stanowi stymulowanie trzustki do produkcji insuliny będącej naturalnym hormonem anabolicznym. Z kolei antykataboliczne działanie tauryny bazuje na komasowaniu oraz transporcie azotu. Są to procesy odgrywające istotną rolę w odbudowie nadwyrężonej w wyniku treningu tkanki mięśniowej, wspierają regenerację mięśni. Azot pozwala na rekonstrukcję uszkodzonych struktur, dzięki czemu nie jest konieczne wykorzystanie do tego celu biorących się z białek mięśniowych aminokwasów. Tauryna pozwala nam więc na szybszą regenerację organizmu między kolejnym treningami, a obolałość mięśniowa jest mniej odczuwalna i uciążliwa.
Ponadto tauryna uczestniczy też w transporcie kreatyny. Białko to działa antyoksydacyjnie, stymulując tym samym szybszą regenerację mięśni, a także zwiększając syntezę białek.
Do najlepiej znanych właściwości tauryny należy polepszanie przez nią wysiłku fizycznego. Suplementując taurynę, poprawiamy swoje wyniki sportowe. Jak do tego dochodzi? Otóż za jej sprawą pracujące mięśnie pobierają więcej tlenu, co ma swoje przełożenie na naszą zdolność do dłuższego treningu i to na wysokim poziomie intensywności. Dzięki temu nie dochodzi zbyt szybko to tzw. upadku mięśniowego.
Stosowanie tauryny ma swoje przełożenie na większą moc i siłę mięśni, chroni komórki mięśniowe, wpływa na szybszy przyrost masy mięśniowej. Tym samym tauryna w sposób bezpośredni wpływa na polepszenie osiąganych wyników.
Jeśli chodzi o działanie tauryny, nie sposób pominąć jej pozytywnego wpływu na metabolizm tłuszczu. Umożliwia ona i wspomaga szybsze spalanie tkanki tłuszczowej.
Dodatkowo tauryna reguluje stężenie glukozy we krwi. Jest to tym bardziej istotne z uwagi na dużą częstotliwość występowania schorzeń metabolicznych, u źródeł których leżą zaburzenia gospodarki węglowodanowej. Tauryna wyczula tkanki obwodowe na oddziaływanie insuliny. Z tego względu może stanowić element profilaktyki zdrowotnej znacznej grupy osób, które z uwagi na ww. nieprawidłowości narażone są na ryzyko chorób cywilizacyjnych.
Zgodnie z informacjami naukowców z Uniwersytetu Sao Paulo w Brazylii tauryna może być pomocna w walce z wolnymi rodnikami, a więc i ze stresem oksydacyjnym, które powodują.
Co ważne, na podstawie badań naukowych można wnioskować, że utrzymując w organizmie odpowiednio wysoki poziom tauryny, redukujemy ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego. Udowodnione korzyści z nią związane to m.in.:
- regulacja czynności serca;
- obniżenie poziomu cholesterolu całkowitego;
- obniżenie poziomu trójglicerydów oraz białka C – reaktywnego tzw. CRP).
Działanie tauryny okazuje się też pomocne jeśli chodzi o:
- ochronę naszych oczu (za sprawą właściwości antyoksydacyjnych aminokwasu);
- zapobieganie utracie słuchu;
- ochronę wątroby przed czynnikami o działaniu prozapalnym;
- profilaktykę neuroprotekcyjną (tj. ochronę włókien nerwowych).
Gdzie występuje tauryna?
Dobrym źródłem tauryny są produkty zwierzęce. Znajdziemy ją przede wszystkim w takich pokarmach pochodzenia zwierzęcego (w tkankach zwierzęcych) jak mięso indycze, wątroba, białe ryby, małże i ostrygi. Aminokwas stanowi też cenny składnik mleka koziego. Na szczęście również weganie i wegetarianie mogą poprzez swoją dietę zadbać o jego właściwy poziom. Tauryna występuje w takich artykułach jak ciecierzyca, soczewica i wodorosty morskie. Tauryna jest ponadto powszechnie stosowana w napojach energetycznych. Jest to też składnik suplementów diety dla sportowców (np. odżywek). Co warto dodać, zawartość tauryny w produktach spożywczych zmniejsza się, gdy zostaną one poddane obróbce cieplnej.
Czy tauryna jest szkodliwa?
Potencjalny szkodliwy wpływ tauryny może się wiązać z obecnością tego aminokwasu w napojach energetycznych. W ich składzie znajdziemy spore ilości innych substancji, które – stosowane nadmiarowo – mogą działać niekorzystnie na nasze samopoczucie i zdrowie. Dlatego w ogóle lepiej ich unikać. Natomiast jeśli będziemy przyjmować taurynę w rozsądny sposób i w zalecanych dawkach, nie zaszkodzi nam ona ani nie wystąpią skutki uboczne. Rekomendowane dawkowanie tauryny to 3 g dziennie. Co ważne, jej przedawkowanie może wywołać u nas m.in. bóle brzucha, wymioty i nudności, odwodnienie, a także nadmierne pobudzenie. Co warto zapamiętać, tauryna nie jest wskazana ani dla kobiet w ciąży, ani kobiet w okresie laktacji. Przeciwwskazaniem do jej stosowania jest też alergia na białka pokarmowe, a także występowanie choroby afektywnej dwubiegunowej oraz stosowanie leków psychotropowych.
Tauryna obecna w naszym organizmie w nadmiarze usuwana jest razem z moczem. Mimo to odradza się przekraczanie wyżej podanej zalecanej dawki.
Podsumowanie
Czy tauryna jest więc szkodliwa? Zastosowana prawidłowo nie wywoła skutków ubocznych, za to może być nieocenionym wsparciem w naszym funkcjonowaniu na co dzień. Natomiast suplementacja tauryny rekomendowana jest przede wszystkim osobom intensywnie uprawiającym sport. Tym z nas, dla których aktywność fizyczna stanowi wyłącznie rekreację, wystarczą same produkty spożywcze z tauryną, bez suplementów.
Źródła
- https://mybionic.pl/blog/czym-jest-tauryna-i-jakie-ma-wlasciwosci [dostęp: 24.06.2024].
- https://www.nowafarmacja.pl/blog/tauryna-co-to-jest-pochodzenie-dzialanie [dostęp: 24.06.2024].
- https://swiatsupli.pl/blog/tauryna-co-to-jest-dzialanie-wlasciwosci-dawkowanie/ [dostęp: 24.06.2024].
Grafika na górze dla ilustracji. © Źródło: Freepik.
