Minóg strumieniowy (Lampetra planeri), to gatunek bezszczękowca, wyróżniający się nagim, węgorzowatym ciałem, które osiąga długość od 12 do 20 cm.
Opis
Minóg strumieniowy ma gładką, pozbawioną łusek skórę, która wydziela dużo śluzu. Dorosłe osobniki są zazwyczaj niebiesko-zielone, z żółtymi bokami i białym brzuchem.
Osiąga zazwyczaj długość od 12 do 20 cm. Nie posiada szczęk, zamiast tego wykształcił przyssawkę. Płetwy ogonowa i grzbietowa są ze sobą zrośnięte. Otwory oddechowe, zawsze występują w liczbie siedmiu i prowadzą do kieszonek skrzelowych. Podobnie jak u innych minogów, istnieje różnica między płciami – samce są zazwyczaj mniejsze od samic.
Genetyka
Minóg strumieniowy to ekotyp minoga rzecznego, który rozwija się wyłącznie w rzekach (obie formy mają identyczny kod genetyczny). W przeszłości istniały inne teorie na temat ich pochodzenia. W 1912 roku F. Barthélemy pisał:
„Jest bardzo powszechny w rzekach, które prawdopodobnie nigdy nie opuszcza, przypuszcza się, że zimę spędza zakopany w mule. Jednak logiczne wydaje się przypuszczenie, że po osiągnięciu dorosłości wędruje do morza, by powrócić jako minóg rzeczny.”
Rozmieszczenie geograficzne
Minóg strumieniowy, blisko spokrewniony z minogiem rzecznym (Lampetra fluviatilis), ma podobne rozmieszczenie. Występuje wyłącznie w wodach słodkich, rzekach i czasami w jeziorach północno-zachodniej Europy. Jego zasięg rozciąga się od Europy Wschodniej i Północnej aż po wybrzeża Włoch i Portugalii.
Rozmnażanie
Rozmnażanie odbywa się na wiosnę, głównie w kwietniu i maju, w temperaturze 8-11 °C. Okres tarła zależy od temperatury i może trwać od lutego do maja. Dojrzałość płciową osiąga przy długości 9-15 cm. Niektórzy badacze twierdzą, że większość osobników umiera po tarle, ale pewna ich część może migrować do morza, by wrócić jako minóg morski.
Samice budują owalne gniazda o głębokości 4-10 cm, zależnie od liczby osobników biorących udział w budowie. Do 30 osobników może się rozmnażać w jednym gnieździe. Samiec owija się wokół samicy, która przytwierdza się do dna przyssawką. Zapłodnione jaja opadają na dno gniazda i zakopują się w osadach. Samice składają do 440.000 jaj na kilogram masy ciała. Po tarle dorosłe osobniki umierają, ponieważ rozmnażają się tylko raz w życiu.
Faza larwalna
Minóg strumieniowy ma długie stadium larwalne, które trwa od 5 do 6 lat. Kilka tygodni po tarle wykluwają się larwy, które mają zaledwie centymetr długości i zakopują się w osadach, gdzie dalej się rozwijają. W tej fazie są one bardzo podatne na drapieżnictwo, a wiele młodych larw pada ofiarą pstrągów. Śmiertelność w późniejszym okresie życia larwalnego jest jednak stosunkowo niska.
Ich bezzębny pysk w kształcie podkowy pozwala im wychwytywać pokarm z osadów lub prądu wody, dzięki śluzowi w gardzieli. Larwy żywią się głównie okrzemkami (jednokomórkowymi glonami) i detrytusem organicznym, ale mogą także zjadać pierwotniaki, nicienie i wrotki. W tej fazie larwy są całkowicie ślepe.
Metamorfoza
Przejście z fazy larwalnej do dorosłej (metamorfoza) trwa zazwyczaj od 3 do 10 miesięcy i ma miejsce jesienią. Podczas tego procesu zachodzą istotne zmiany morfologiczne i fizjologiczne. Narządy płciowe znacznie się powiększają. Układ trawienny ulega atrofii, co uniemożliwia dalsze pobieranie pokarmu. Płetwa grzbietowa rozwija się i zmienia kształt. Samice zyskują płetwę odbytową. Oczy stają się w pełni funkcjonalne.
Źródło
1. https://fr.wikipedia.org/wiki/Lamproie_de_Planer [dostęp: 22.08.2024].
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: Jelle Wissink. Licencja: CC BY-SA 4.0.
