Wiele roślin wykazuje działanie zwiększające odporność organizmu na infekcje przy ich regularnym stosowaniu w codziennym życiu. W artykule skupimy się na tych najlepiej udokumentowanych badaniami naukowymi oraz zwrócimy uwagę na to, jak wprowadzić je do naszej kuchni i ogrodu.
Jeżówka purpurowa
Działanie immunostymulujące korzenia jeżówki purpurowej udowadniają liczne badania naukowe1. Jest wdzięczną rośliną w przydomowym ogrodzie ze względu na swoje piękne, ozdobne kwiaty. Jej korzeń należy wykopać jesienią i wysuszyć w cieniu. Można też wykorzystać świeży surowiec do sporządzenia maceratów, nalewki, soku lub naparu.
Dzika róża
Z polskich roślin dzika róża jest najbogatszym źródłem kwasu askorbinowego (wit. C). Świeże owoce mogą zawierać go nawet do 6%. Aby ta zawartość była jak najwyższa, należy zebrać różę, gdy owoce są jeszcze lekko twarde, czerwone, najczęściej w okolicy końca sierpnia lub we wrześniu. Nie zebrane owoce pozostaną na krzaku nawet do listopada i grudnia, gdy spadnie już śnieg. Są wtedy miękkie i bardziej słodkie, ale już z mniejszym stężeniem witaminy C2.
Dziką różę najlepiej zjadać na surowo bezpośrednio z krzaka lub zmieloną, ususzoną w niskiej temperaturze. W takiej postaci możemy dodawać ją do codziennych posiłków: jogurtu, koktajlu, czy posypywać nią owoce.
Należy podkreślić, że najnowsze badania nie wykazują związku między przyjmowaniem dużych dawek witaminy C a skróceniem okresu przeziębienia. Obecne zalecenia mówią o regularnym przyjmowaniu witaminy C w pożywieniu (dlatego zjadanie owoców dzikiej róży lub innych roślin z jej zawartością ma przewagę nad suplementacją). Wtedy możemy mówić o jej działaniu immunostymulującym na organizm.
Imbir
Kłącze imbiru, przyjmowane regularnie, zmniejsza częstotliwość przeziębień. Najłatwiej wprowadzić go do swojego pożywienia stopniowo, eksperymentując z nim w kuchni. Niewielkie ilości imbiru znajdą zastosowanie w zupach, sosach i gulaszach. Świeży plasterek możemy wkroić do herbaty, a kiedy już przyzwyczaimy się do jego smaku, możemy spróbować go żuć. Potrawy z imbirem mają właściwości rozgrzewające, nie są jednak tak piekące jak chili3.
W sprzedaży dostępny jest także imbir kandyzowany, jednak ze względu na dużą zawartość cukru nie powinien być traktowany jako środek leczniczy, a raczej jako słodka przekąska w ograniczonych ilościach.
Korzeń cykorii podróżnika
Jest to jedna z tych roślin, którą na wsiach często można zobaczyć rosnącą przy poboczach dróg. Mieni się błękitnymi płatkami i dość trudno zerwać ją bez korzenia. A to właśnie korzeń tej rośliny zawiera inulinę (ponad 40%), prebiotyk pobudzający rozwój mikroflory jelitowej, a co za tym idzie, poprawę ogólnej odporności4.
Z wysuszonego korzenia można przygotować napar do picia lub sporządzić z niego alternatywę dla kawy. Kawa z korzenia cykorii jest łagodniejsza w smaku i choć na początku trzeba będzie przyzwyczaić się do niego, z czasem smak się poprawi. Ma delikatne działanie pobudzające.
Jakość ma znaczenie
Zawartość fitoskładników i witamin w ziołach jest ściśle związana z miejscem, na którym rosną oraz sposobem, w jaki są później obrabiane. Dlatego tak ważne jest, by zweryfikować źródło kupowanych produktów ziołowych. Jeśli zbieramy rośliny samodzielnie, zwróćmy uwagę na:
- czystość powietrza w danej okolicy,
- odległość od ruchliwych dróg,
- odpowiedni termin zbioru,
- wysuszenie ziół według ścisłych wskazań dotyczących konkretnego gatunku,
- przechowywanie ich w suchym i zacienionym miejscu, najlepiej nie dłużej niż rok. W Polsce dopuszczalna norma dla ważności produktów ziołowych to dwa lata.
Piękny to dar, że tak wiele roślin leczniczych nadal jest na wyciągnięcie ręki i od ich stosowania dzieli nas tylko trochę pracy, wiedzy i mądrego wplecenia nawyków do naszego życia.
„On niebo okrywa chmurami, deszcz przygotowuje dla ziemi; sprawia, że góry wypuszczają trawę i zioła, by ludziom służyły”5.
Przypisy
- Ana Krysiewicz, Naturalna odporność. Radzi Matka Aptekarka, Wydawnictwo MUZA S.A., 2021.
- Monika Fijołek, Zioła na odporność, Wydawnictwo Espirit, 2016.
- Leslie Korn, Naturalna. Ziołowe wsparcie na każdy dzień, Wydawnictwo Znak, Kraków 2021, s.164.
- Marta Koziarska, Cykoria podróżnik (Cichorium intybus L.) – jakie ma właściwości i zastosowanie?, Radio Klinika, 31.08.2022, https://radioklinika.pl/cykoria-podroznik-wlasciwosci-zastosowanie/
- Ps 147,8 BT.