Łazarzowe gatunki

Co najmniej od czasów Williama Smitha – na przełomie XIX i XX wieku – w miarę gromadzenia się danych, stopniowo stawało się coraz bardziej jasne, że warstwy geologiczne zawierają uporządkowany układ skamielin. Trylobity znajdują się w skałach paleozoicznych, dinozaury w skałach mezozoicznych, a ludzie w skałach kenozoicznych¹. Zaproponowano różne mechanizmy wyjaśniające tę kolejność w zapisie kopalnym. Powszechny pogląd narzuca dziś darwinowskie zrozumienie danych. W tych ramach uporządkowana sekwencja skamielin jest powszechnie postrzegana jako zapis życia w ogromnych okresach czasu. W rzeczywistości dane zebrane jako całość nie wspierają tej tezy. W tym artykule badam „Łazarzowe gatunki”, które ilustrują wątły związek między danymi a poglądem darwinowskim, że porządek w kolumnie geologicznej rejestruje ogromny okres czasu, w którym organizmy wyewoluowały i wymarły.

Łazarzowe gatunki budzą pytania o sposób powstawania kolumny geologicznej. Jeśli organizmy mogą zniknąć z zapisu kopalnego, a mimo to nadal żyć, to jak możemy być pewni, że nie żyły na długo przed powstaniem ich pierwszych skamielin?

Spór o gatunki

Istnieje szereg założeń nieodłącznie związanych z poglądem, że porządek w zapisie kopalnym wspiera darwinizm. Niektóre z nich są nielogiczne, niektóre niespójne z danymi lub być może jedno i drugie jednocześnie. Jednym z nich jest założenie, że zapis kopalny stanowi zapis życia w czasie. Większość zgodziłaby się, że skamieliny reprezentują życie, które żyło w przeszłości, jednak nawet jeśli zapis kopalny powstawał przez setki milionów lub miliardy lat, niekoniecznie oznacza to, że jest to kompletny zapis tego, kiedy określone formy życia były obecne lub że pewne formy życia w ogóle istniały. Wydaje się, że Charles Darwin przynajmniej w pewnym stopniu zgodził się z tym poglądem, gdy odwołał się do „skrajnej niedoskonałości zapisu geologicznego”², aby wyjaśnić brak pośrednich ogniw (brakujących ogniw) w zapisie kopalnym.

Niedoskonały zapis geologiczny

Chociaż zapis kopalny zachowuje niesamowitą liczbę i różnorodność organizmów, wydaje się niemożliwe, aby mógł zachować migawkę całego życia, jakie istniało w każdej chwili w całej historii. Zwykle zapis organizmów, z możliwym wyjątkiem niektórych organizmów tworzących rafy i innych o podobnym charakterze, nie jest zachowywany po ich śmierci. Gdyby każdy organizm, który żył w ciągu całej historii, pozostawił skamielinę, to wydaje się, że powierzchnia ziemi nie składałaby się z niczego innego oprócz skamielin. Rodzi to pytanie, czy zapis kopalny jest reprezentatywną próbką tego, co żyło w różnych okresach historii. Jak można to sprawdzić? Jeżeli z jakiegokolwiek powodu skamieliny organizmu nie utworzyły się w warstwach geologicznych niższych od tych, w których skamieliny organizmu znalazły się po raz pierwszy – a zapis kopalny jest jedynym zapisem, jaki mamy – nie możemy być pewni, czy organizm istniał, czy nie, gdy powstawały niższe warstwy.

Są jednak metody, które mogą sugerować, czy organizm istniał, zanim pojawiły się jego skamieliny. Jedna metoda dotyczy stosowania zegarów molekularnych. Jeśli zegary molekularne w ogóle dokładnie wskazują czas – a jest to otwarcie dyskutowane – to prawie wszystko wydaje się istnieć na długo przed tym, zanim zacznie się pojawiać w zapisie kopalnym³. Określenie faktycznego wieku każdego konkretnego rodzaju organizmu może być trudne do dokładnego oszacowania za pomocą jakiejkolwiek metody, ale istnieje dość definitywny sposób, dzięki któremu można sprawdzić, czy zapis kopalny zawiera rozsądną próbkę organizmów żyjących w czasie, o którym powszechnie uważa się, że dokonał zapisu.

Taksony Łazarza – czym są?

W tym miejscu wkraczają taksony Łazarza. Taksony Łazarza to organizmy, które podobnie jak biblijny Łazarz, którego Jezus przywrócił do życia, pojawiają się w zapisie kopalnym jako wymarłe, ale żyją dzisiaj. Jeśli zapis kopalny jest reprezentatywnym zapisem taksonów żyjących w jakimś czasie, taksony Łazarza nie powinny istnieć, ale istnieją, a to podważa założenie, że zapis kopalny faktycznie rejestruje przedział czasu, w którym żyły organizmy.

Celakantokształtne

Prawdopodobnie najbardziej znanym taksonem Łazarza są celakantokształtne. Uważano, że ryby celakantokształtne są brakującym ogniwem pomiędzy rybami a czworonogami lądowymi. Znikają z zapisu kopalnego w warstwach górnej kredy – mniej więcej na tym samym poziomie geologicznym co dinozaury – o której uważa się, że powstała ponad 60 milionów lat temu⁴. Zniknięcie to interpretowano jako zdarzenie wyginięcia zarejestrowane w zapisie kopalnym, aż do znalezienia celakantokształtnych żyjących w wodach u wschodnich wybrzeży Afryki i Indonezji. Najwyraźniej żyły one przez domniemane dziesiątki milionów lat, czyli w okresie czasu, w którym uważa się, że ich nie było, bo wyginęły – o ile te dziesiątki milionów lat w ogóle istniały. Jedyną rozsądną interpretacją, bez względu na to, jak długi jest odstęp między skamielinami a żyjącymi celakantokształtnymi, jest to, że zapis kopalny nie odnotował ich obecności przez znaczny okres czasu po ich zniknięciu. Dlaczego mielibyśmy zakładać, że nie istniały, zanim pojawiły się jako skamieliny?

Celakantokształtne to średnio popularna grupa ryb o charakterystycznych, łatwo rozpoznawalnych cechach. Po raz pierwszy pojawiają się w warstwach dewońskich, mających hipotetycznie około 400 milionów lat, i nie są niczym niezwykłym jako skamieliny. Brak celakantokształtnych w górnych partiach zapisu kopalnego, w którym znajduje się wiele skamielin innych ryb, jest zagadkowy. Zapis kopalny nie miał problemu z rejestrowaniem obecności celakantokształtnych przez okres, który powszechnie uważa się za około 340 milionów lat. Po co zaprzestawać tworzenia skamielin celakantokształtnych 60 milionów lat temu? W jaki sposób osady powstałe w ciągu ostatnich 60 milionów lat tak doskonale wykluczyły celakantokształtne?

Istnieją możliwe wyjaśnienia. Może celakantokształtne ewoluowały, nie zmieniając zbyt wiele w swojej morfologii, w inną niszę, gdzie nic nie ulega skamienianiu. Być może populacja celakantokształtnych z jakiegoś powodu rozpadła się w wyniku zmieniających się warunków środowiskowych i utrzymywała się przez dziesiątki milionów lat jako bardzo mała populacja, dlatego było mało prawdopodobne, aby mogła zostać zarejestrowana jako skamielina. Tego typu wyjaśnienia ilustrują łatwość, z jaką ogromne luki w zapisie organizmów można wyjaśnić w ramach modelu darwinowskiego. Dlaczego mielibyśmy wierzyć, że celakantokształtne ewoluowały tylko w czasach dewońskich, a nie kilkaset milionów lat wcześniej, tyle że nie skamieniały, dopóki nie powstały skały dewońskie? Dlaczego mielibyśmy wierzyć, że ludzie i króliki nie byli obecni, kiedy powstawały kambryjskie skały, tylko dlatego, że nie ma ich zapisu? Dlaczego mielibyśmy wierzyć, że w ogóle zapis kopalny jest zapisem życia w czasie?

Wolemia szlachetna

Innym przykładem Łazarzowego gatunku jest wolemia szlachetna. Te wysokie drzewa po raz pierwszy odkryte jako skamieliny uważano za wymarłe, dopóki w 1994 roku nie znaleziono małego drzewostanu w Parku Narodowym Wollemi niedaleko Sydney w Australii⁵. Zapis skamielin wolemii szlachetnej jest powszechnie zgłaszany jako obejmujący okres od 90 milionów do około 2 milionów lat temu. Oznacza to, że drzewa te musiały żyć przez przypuszczalne 2 miliony lat, ich skamieliny są w tym czasie nieobecne i wydawało się, że drzewa te wyginęły. Czy może to być prawidłowa interpretacja dowodów? Taksony Łazarza wyraźnie ilustrują błąd polegający na myleniu braku dowodów z dowodami nieobecności.

Jednotarczowce

Być może najbardziej spektakularnym przykładem Łazarzowych gatunków są skromnie wyglądające mięczaki zwane jednotarczowcami. Według powszechnych interpretacji zapisu kopalnego, jednotarczowce wymarły około 320 milionów lat temu, a jednak żyją w głębinach dzisiejszych oceanów, wytwarzając takie same rodzaje skorup, jakie znaleziono w zapisie kopalnym. Organizmy te są szczególnie problematyczne, ponieważ powinny tworzyć dobry, konsekwentny zapis kopalny. Najwyraźniej żyją w tej samej niszy co ich kopalni krewniacy, chociaż niektóre kopalne gatunki mogły zamieszkiwać płytsze siedliska. Najważniejszą rzeczą jest to, że wytwarzają twarde skorupy, przez co prawdopodobieństwo skamienienia jest większe niż w przypadku części miękkich. Nie są to szczególnie rzadkie skamieliny w skałach paleozoicznych, jak to możliwe, że nie zostały zarejestrowane w osadach tworzących się przez 320 milionów lat? Warto zauważyć, że niektóre taksony kopalne, takie jak ramienionóg Lingula, pojawiają się w zapisie kopalnym w mniej więcej tych samych warstwach geologicznych co jednotarczowce i mają zapis kopalny, który prowadzi na samą górę. Znajdujemy je żyjące dzisiaj. Lingula ma skorupę, ale nie jest to skorupa twarda jak u jednotarczowców.

Podsumowanie

Łazarzowe gatunki budzą pytania o sposób powstawania kolumny geologicznej. Jeśli organizmy mogą zniknąć z zapisu kopalnego, a mimo to nadal żyć, to jak możemy być pewni, że nie żyły na długo przed powstaniem ich pierwszych skamielin? Jako wyznawcy Biblii nie przyjmujemy idei, że życie cierpi i umiera przez miliony lat. Łazarzowe gatunki są jednym z dobrych powodów, dla których powinniśmy myśleć o mechanizmach innych niż głęboki czas, w celu uwzględnienia porządku, który obserwujemy w zapisie kopalnym. To prawda, że odwołując się do głębokiego czasu można łatwo wyjaśnić niektóre dane. Oczywiście prawie każda teoria wyjaśnia NIEKTÓRE dane. Sztuką jest eleganckie wyjaśnienie WSZYSTKICH danych. Prawdą jest również to, że chociaż gromadzone są dowody wymagające heroicznych wyjaśnień w celu podtrzymania interpretacji opartych na „głębokim czasie”, wierzący w Biblię również nie mają łatwych wyjaśnień niektórych danych. Mamy jednak wiarę w logicznie wystarczającą przyczynę tego, co obserwuje się w stworzeniu i historyczny zapis działań Stwórcy w przyrodzie.

Przypisy

1. Tam, gdzie odnotowano wyjątki, można je generalnie łatwo wyjaśnić w kategoriach pewnego rodzaju transportu, w którym skamieliny z jednej warstwy ulegają erozji i stają się składnikami warstw tworzących się później.
2. Darwin CR. 1859. On the Origin of Species by Means of Natural Selection, or the Preservation of Favoured Races in the Struggle For Life. 1^st Edition. John Murray, London. Pg 280.
3. Oczywiście zegary molekularne raczej nie doszacują wieku taksonów, biorąc pod uwagę fakt, że są one kalibrowane przynajmniej częściowo na podstawie skamielin i bardzo trudno byłoby opublikować artykuł stwierdzający, że takson jest młodszy niż jego najstarsza odkryta skamielina. Dyskusję na temat tego zjawiska dotyczącą ssaków łożyskowych można przeczytać tutaj: https://www.the-scientist.com/daily-news/clocks-versus-rocks-38132 oraz: https://evolutionnews.org/2014/01/clocks_versus_r/
4. Należy zwrócić uwagę na to, że kopalne celakantokształtne nie są identyczne z tymi, które żyją obecnie. W rzeczywistości zapis kopalny celakantokształtnych podobny jest do wielu innych grup o większej różnorodności w przeszłości niż obecnie.
5. Obecnie znane są trzy małe drzewostany wolemii na tym samym obszarze.