Kangur rudy (Osphranter rufus) to największy spośród wszystkich kangurów, a zarazem największy lądowy ssak pochodzący z Australii oraz największy żyjący współcześnie torbacz. Spotykany jest na niemal całym obszarze Australii, z wyjątkiem bardziej urodzajnych terenów, takich jak południowa część Australii Zachodniej, wschodnie i południowo-wschodnie wybrzeża oraz lasy deszczowe wzdłuż północnego wybrzeża.
Opis
Kangur rudy to imponujący przedstawiciel swojego gatunku, wyróżniający się dużymi, szpiczastymi uszami oraz kwadratowym pyskiem. Jest to gatunek wykazujący wyraźny dymorfizm płciowy — samce mają krótką, rudo-brązową sierść, która na spodzie ciała i kończynach przechodzi w jasny beż, natomiast samice są mniejsze i mają niebiesko-szarą sierść z brązowym odcieniem oraz jasnoszare podbrzusze. W regionach pustynnych samice mogą przyjmować ubarwienie podobne do samców. Zwierzę to posiada dwie przednie kończyny zakończone małymi pazurami, dwie silne tylne kończyny, które służą do skakania, oraz mocny ogon, często wykorzystywany jako trzecia podpora podczas stania w pozycji pionowej.
Samce mogą osiągać długość ciała od 1,3 do 1,6 metra, z ogonem dodającym kolejne 1,2 metra do całkowitej długości. Dorosłe osobniki są znacznie większe od samic, które mierzą od 85 do 105 cm długości ciała, a ich ogony mają 65-85 cm. Samice ważą od 18 do 40 kg, podczas gdy masa ciała samców to zwykle dwa razy więcej, bo od 55 do 90 kg. Przeciętny kangur rudy w pozycji pionowej ma około 1,5 metra wysokości, choć największe okazy mogą przekraczać 1,8 metra, a rekordowy samiec miał 2,1 metra i ważył 91 kg.
Zwierzę to potrafi utrzymywać stałą temperaturę ciała na poziomie około 36°C dzięki temu, że doskonale przystosował się do trudnych warunków środowiskowych poprzez różnorodne adaptacje fizyczne, fizjologiczne i behawioralne. Posiada warstwę izolacyjną z futra, staje się mniej aktywny w upale, szuka cienia, gdy temperatury są zbyt wysokie, dyszy, poci się i liże swoje przednie kończyny, aby się schłodzić. W celu oszczędzania energii może również wprowadzać się w stan odrętwienia. Dodatkowo kangury rude mają wysoką tolerancję na spożywanie roślin o dużej zawartości soli. Potrafią także przetrwać długi czas bez wody, reabsorbowując ją z moczu. Zasięg widzenia tego zwierzęcia wynosi około 300°, co wynika z umiejscowienia jego oczu.
Ekologia i siedlisko
Kangur rudy występuje na rozległych obszarach zachodniej i centralnej Australii, które obejmują tereny porośnięte zaroślami, trawiaste równiny oraz pustynie. Preferuje otwarte siedliska z drzewami zapewniającymi cień. Jest doskonale przystosowany do życia w suchym środowisku — posiada umiejętność magazynowania wody. Nerki efektywnie zagęszczają mocz, zwłaszcza w okresie letnim. Głównym składnikiem jego diety jest zielona roślinność, szczególnie świeże trawy. W badaniu przeprowadzonym w centralnej Australii ustalono, że stanowią one 75-95% diety kangurów, a dominującym gatunkiem jest Eragrostis setifolia.
Zwierzęta te w okresach obfitości pokarmu gromadzą się w dużych grupach liczących nawet 1500 osobników. Zazwyczaj są aktywne o zmierzchu i nocą, odpoczywając w cieniu w ciągu dnia. Podczas skrajnych upałów szukają schronienia wśród niewielkich krzewów lub zarośli, zamiast w jaskiniach czy na skalistych zboczach. Większość swojego czasu poświęcają na wypasanie. Z reguły są to typy osiadłe, trzymające się stosunkowo dobrze zdefiniowanego terytorium, choć duże zmiany środowiskowe mogą skłonić je do przemieszczania się na znaczne odległości. W Nowej Południowej Walii dorosłe samce mają zasięgi tygodniowej aktywności wynoszące od 258 do 560 hektarów, podczas gdy w okresach suszy mogą przemierzać dystanse od 25 do 30 km w poszukiwaniu bardziej sprzyjających terenów do żerowania.
Kangur rudy, ze względu na swoje rozmiary, nie pada ofiarą drapieżników innych niż człowiek. Mimo to młode są narażone na ataki dingo oraz ptaków drapieżnych, a dorosłe osobniki mogą paść ofiarą watahy dingo lub pary orłów australijskich. Zagrożenie stanowią także krokodyle różańcowe. Kangury są doskonałymi pływakami i często uciekają do wody, gdy są ścigane przez drapieżniki lądowe. W razie potrzeby mogą użyć swoich przednich łap, aby przytrzymać napastnika pod wodą i go utopić.
Zachowanie
Kangury rude zazwyczaj żyją w grupach liczących od 2 do 4 osobników, przy czym najczęściej są to samice z młodymi. Większe zbiorowości można spotkać w bardziej zaludnionych rejonach, a samice często przebywają tam w towarzystwie samca. Struktura grupy jest bardzo elastyczna — samce, zwane „boomerami”, nie są terytorialne i walczą jedynie o samice (nazywane „flyers”), które wchodzą w okres rui. Przedstawiciele płci męskiej rozwijają proporcjonalnie znacznie większe barki i ramiona niż ich damskie odpowiedniki. Większość starć odbywa się między młodymi samcami, które angażują się w rytualne walki, znane jako boksowanie. Stają na tylnych kończynach i próbują wytrącić przeciwnika z równowagi, uderzając go przednimi łapami lub blokując jego ramiona. W momencie, gdy rywalizacja ulega zaostrzeniu, zaczynają się nawzajem kopać. Używając ogona do podtrzymania ciężaru ciała, zadają ciosy potężnymi tylnymi kończynami. W porównaniu do innych gatunków, walki między samcami kangura rudego częściej przypominają zapasy. Służą one ustaleniu hierarchii dominacji i decydują o dostępie do samic w okresie rui. Dominujące samce wykazują więcej zachowań agresywnych i seksualnych, dopóki nie zostaną zdetronizowane. Zdetronizowane samce prowadzą samotny tryb życia i unikają bliskiego kontaktu z innymi kangurami.
Źródło
1. https://en.wikipedia.org/wiki/Red_kangaroo [dostęp: 27.09.2024].
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: fir0002. Licencja: GFDL 1.2
