Anchiornis – zwierzę “przejściowe”?

Zobacz również

Anchiornis to stworzenie, którego szczątki odkryto w chińskiej prowincji Liaoning. Został skategoryzowany jako dinozaur pierzasty i uznany na dowód ewolucji gadów w ptaki. Jednak nowe opisy chińskiej skamieniałości skłaniają do ponownego przemyślenia tej popularnej kategoryzacji.

Podobny do ptaka – badania laserem

Naukowcy zrekonstruowali ilościowy zarys ciała skamieniałego Anchiornis na podstawie wysokiej rozdzielczości obrazów tkanek miękkich ujawnionych za pomocą stymulowanej laserowo fluorescencji. Rzuciło to nowe światło na miękkie części tego stworzenia, w tym również jego ciało i pióra1.

Anchiornis był wielkości kurczaka i miał nogi w kształcie nóżek kurczaka, smukły ogon oraz ramię podobne do skrzydła współczesnego ptaka”2. W skórze za przednimi skrzydłami znajdowały się małe, regularnie rozmieszczone wgłębienia, które badacze zidentyfikowali jako mieszki piór. U kilku okazów zaobserwowano „kamykowate”1 łuski skóry na opuszkach palców, które według Michaela Pittmana, współautora badania laserem, są takie same jak te u współczesnych kurczaków2. Łuski pokrywały dolne partie nóg oraz kostki, jak to jest w przypadku dzisiejszych ptaków1.

Anchiornis miał także propatagium – kluczowy dla lotu fałd skóry rozciągnięty między ramieniem i przedramieniem, zwiększający powierzchnię skrzydeł i kształtujący je do lotu. Autorzy badania stwierdzili, że obecność propatagii sugeruje, iż zwierzę mogło wyprostować ramię w taki sposób, jak robią to dzisiejsze ptaki szybujące, np. pelikany, kormorany czy albatrosy1

Cechy nieptasie, ale czy dinozaurowe?

Nie wszystkie cechy Anchiornis pasują do współczesnych ptaków. Te najbardziej widoczne to długi ogon i skrzydła na tylnych kończynach. Nie są to jednak cechy determinujące dopasowanie tego stworzenia do kategorii dinozaurów.

Dlaczego więc ci badacze zaklasyfikowali Anchiornis jako dinozaura, skoro posiadał on tak wiele cech ptasich?3 Czy nie jest może tak, że powszechne przekonanie, że dinozaury przeewoluowały w ptaki, odgrywa kluczową rolę w nazywaniu tych wymarłych stworzeń dinozaurami?

Tak naprawdę nie odnaleziono niekwestionowanych skamielin ilustrujących przejście od dinozaura do ptaka. Nawet gdyby istniały upierzone dinozaury (a sami ewolucjoniści nie zgadzają się co do wszystkich potencjalnych kandydatów na dinozaury pierzaste), to niekoniecznie reprezentowałyby one to przejście.

Anatomia świadczy o tym, że dinozaury nie ewoluowały w ptaki. Przejściowe stopniowe zmiany szkieletu oraz inne zmiany ciała utworzyłyby unieruchomionego stwora4. Z pewnością Anchiornis nie pasuje do ewolucyjnej kategorii “dinozaur-ptak”.

Ptak jedyny w swoim rodzaju

Czy nie mogło być tak, że Bóg stworzył Anchiornis jako czteroskrzydłego ptaka z długim ogonem? Czy wszystkie skamieliny muszą idealnie pasować do istniejących kategorii opartych na obecnie żyjących gatunkach?

Budowa nóg Anchiornis wskazuje na to, że mógł on chodzić jak współczesne kurczaki. Alan Feduccia, paleontolog specjalizujący się w badaniu pochodzenia ptaków, sugeruje, że zwierzę to używało swoich pazurów do wspinania się na drzewa5. Jego przednie i tylne skrzydła wskazują, że mogłoby szybować w powietrzu, jednak nie jest to pewne, gdyż jego pióra były dość symetryczne, w przeciwieństwie do asymetrycznych piór wymaganych do lotu. Co najmniej jeden współczesny ptak – nielotna papuga kakapo – wspina się na drzewa i szybuje na ziemię, używając skrzydeł do kontrolowanego opadania.

Po prawie stuleciu debaty naukowcy zaliczyli do ssaków dziobaka, pomimo jego wyjątkowych, osobliwych cech. Czy zatem nie należałoby podobnie postąpić z Anchiornis, zaliczając go do ptaków?

Jeśli Anchiornis jako czteroskrzydły drzewołaz najlepiej pasuje do kategorii ptaków, to nie był upierzonym dinozaurem i nie może być traktowany jako ilustracja ewolucji.


Przypisy

  1. Wang, X. et al. 2017. Basal paravian functional anatomy illuminated by high-detail body outline. Nature Communications. 8: 14576.
  2. Lasers flesh out dino-bird profile. Phys.org. Posted on phys. org February 28, 2017, accessed February 28, 2017.
  3. Kilku ewolucjonistów pozostaje otwartych na to, że Anchiornis był ptakiem. Na przykład zobacz: Czerkas, S. A. and A. Feduccia. 2014. Jurassic archosaur is a non-dinosaurian bird. Journal of Ornithology. 155 (4): 841-851.
  4. Morris, J., and F. Sherwin. 2009. The Fossil Record. Dallas: Institute for Creation Research, 77.
  5. Feduccia, A. 2012. Riddle of the Feathered Dragons: Hidden Birds of China. New Haven, CT: Yale University Press, 160- 163.

Opracowano na podstawie: B. Thomas, „Actual feathers on mystery fossil indicate 'bird’”, Acts&Facts, Institute for Creation Research, maj 2017, s. 15.

Zobacz również

Popularne artykuły

Skip to content