Amur biały (Ctenopharyngodon idella) to duża roślinożerna ryba słodkowodna z rodziny karpiowatych, której naturalne środowisko obejmuje Daleki Wschód, od północnych obszarów Wietnamu po rzekę Amur na granicy Chin i Rosji.
Amury zamieszkują duże, mętne rzeki oraz jeziora i mokradła w ich obrębie. Ryby te wykazują dużą tolerancję na zmienne temperatury i rozmnażają się przy 20–30 °C.
W Chinach są hodowane jako ryby spożywcze. Zostały wprowadzone do Europy i Stanów Zjednoczonych w celu zwalczania nadmiernego wzrostu roślin wodnych. Obecnie są jednym z najczęściej hodowanych gatunków ryb na świecie, z produkcją przekraczającą 5 milionów ton rocznie.
Wygląd i budowa
Amury białe mają wydłużone, krępe ciało w kształcie torpedy. Otwór gębowy znajduje się na końcu pyska, jest lekko skośny, z mocnymi, nieprzesadnie mięsistymi wargami, bez wąsów. Zęby w gardle są szerokie i ułożone w formule „2, 4-4, 2”. Płetwa grzbietowa ma od 8 do 10 miękkich promieni, a odbytowa jest umieszczona bliżej ogona. Ciało ryby ma ciemnozielony kolor, przechodzący w brązowawy na bokach, z białym brzuchem.
Amury szybko rosną. Młode osobniki o długości 20 cm wpuszczone na wiosnę mogą osiągnąć ponad 45 cm do jesieni. Zwykle dorosłe mają od 60 do 100 cm długości, a maksymalnie mogą dorastać do 2 metrów i ważyć do 45 kg.
Ekologia
Amury białe zamieszkują jeziora, stawy, starorzecza oraz spokojne odcinki dużych rzek, preferują akweny z dużą ilością roślinności. W naturalnych warunkach rozmnażają się w szybko płynących rzekach, a ich jaja unoszone są przez nurt, rozwijając się w czasie dryfowania. Długie rzeki są niezbędne dla przetrwania jaj i młodych ryb – jeśli jaja opadną na dno, młode umierają.
Dorosłe amury żywią się głównie roślinami wodnymi, zarówno wyższymi roślinami, jak i roślinnością lądową uniesioną do rzeki, ale mogą też jeść detrytus, owady i inne bezkręgowce. Codziennie mogą spożyć nawet do trzykrotności swojej wagi.
Amury białe żyją od 5 do 9 lat, choć w Silver Lake w stanie Waszyngton odnotowano populację, która przetrwała ponad 15 lat.
Wprowadzenie do innych krajów
Amury białe zostały sprowadzone do wielu krajów na całym świecie. W północnej części globu wprowadzono je m.in. do Japonii, Filipin, Malezji, Indii, Stanów Zjednoczonych, Meksyku, Niemiec, Polski i wielu innych krajów. Na południu sprowadzono je do Argentyny, Australii, Nowej Zelandii czy RPA. Amury białe skutecznie rozmnażały się tylko w nielicznych rzekach, co sugeruje, że mają specyficzne wymagania dotyczące rozrodu.
W Stanach Zjednoczonych ryby te sprowadzono w 1963 roku z Tajwanu i Malezji. Pierwsze przypadki uwolnienia do środowiska naturalnego miały miejsce w 1966 roku w wyniku przypadkowego wypuszczenia ryb z ośrodka badawczego w Arkansas, a planowane wprowadzenia do rzek rozpoczęły się w 1969 roku. W latach 70. amury wprowadzono już do 40 stanów USA, a obecnie występują w 45 stanach.
Zastosowanie
Kontrola roślinności
Amury białe zostały sprowadzone do Nowej Zelandii w 1966 roku w celu kontrolowania wzrostu roślin wodnych. Przed wprowadzeniem ich do środowiska przeprowadzono badania w kontrolowanych warunkach. Obecnie rząd Nowej Zelandii zezwala na wykorzystywanie amurów do kontroli roślinności, jednak każda introdukcja wymaga specjalnego zezwolenia. W Holandii amury wprowadzono w 1973 roku także w celu kontroli roślin wodnych.
Ryba konsumpcyjna
Amur biały jest jedną z najczęściej hodowanych ryb słodkowodnych w Chinach. Jego mięso jest delikatne, a ryba zawiera niewiele ości. W kuchni chińskiej, zwłaszcza kantońskiej, jest popularnym składnikiem wielu potraw. W niektórych krajach azjatyckich istnieje przekonanie, że spożywanie żółci amura poprawia zdrowie i wzrok, choć może to prowadzić do poważnych zatruć.
Wędkowanie
Amury białe dorastają do dużych rozmiarów i są trudne do złowienia, ale przez to cenione w wędkarstwie sportowym. Ryby te są także popularnym celem dla łucznictwa wędkarskiego.
Źródło
1. https://en.wikipedia.org/wiki/Grass_carp [dostęp: 25.09.2024].
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: brak danych. Licencja: CC BY-SA 3.0.
