Skąd się wziął jad węża?

Jad węża pozostawał zagadką dla naukowców przez długi czas. Nie byli w stanie określić jego pochodzenia. W końcu jednak udało im się namierzyć proces jego powstania. Wykazali mianowicie, że białka jadu węża mogły powstać z białek śliny.

Jad węża i kreatywni naukowcy

Wcześniejsza koncepcja pochodzenia jadu węża mówiła o tym, że białka jadu powstały w wyniku duplikacji genów kodujących białka ciała, a następnie przeniesienia kopii do gruczołu jadowego, gdzie dobór naturalny działał w celu rozwoju lub zwiększenia toksyczności. Tę hipotezę, choć bardzo mało prawdopodobną, uznawano za fakt¹.

Dlatego pewni naukowcy, zdając sobie sprawę, że zjawisko duplikacji genu zdarza się wyjątkowo rzadko, a przeniesienie kopii do innej domeny ekspresyjnej jeszcze rzadziej, zaczęli szukać innego wyjaśnienia pochodzenia jadu węża. W tym celu dokonali porównania ekspresji genów w gruczołach ślinowych i jadowych oraz innych tkankach ciała węży zarówno jadowitych, jak i niejadowitych¹.

Wyniki badań

Po przeprowadzeniu badań grupa badawcza stwierdziła, że wcześniejsza hipoteza nie ma racji bytu, gdyż nie została poparta żadnymi dowodami. Odkryli natomiast, że geny jadu ulegają ekspresji w wielu innych tkankach ciał węży jadowitych i niejadowitych, służąc innym niejadowitym celom, również w gruczołach ślinowych¹.

Autorzy stwierdzili:

„Nasza analiza w rzeczywistości pokazuje, że większość toksyn jadu węża prawdopodobnie pochodzi z wcześniej istniejących białek śliny (…) jad węża powinien być uważany za zmodyfikowaną postać śliny”.

Ale skąd bierze się toksyczność, skoro te białka znajdują się w różnych tkankach ciała i to nie tylko u węży jadowitych? Sugerując się danymi, naukowcy stwierdzili:

„Możliwą drogą, przez którą istniejące wcześniej białka śliny stają się toksynami jadu, może być po prostu podwyższony poziom ekspresji, gdzie początkowa toksyczność zależy od dawki”.

A zatem bardziej eksprymowane geny jadu powstały w wyniku zmian w ich regionach kontrolujących.

Ciekawe spostrzeżenie

W artykule badawczym pojawiło się również bardzo ciekawe stwierdzenie wskazujące na to, że niektórzy naukowcy zaczynają rozumieć, że model neodarwinowski ogranicza postęp badań, zamiast posuwać je naprzód. Autorzy napisali:

„Nasze odkrycia podkreślają problem „takich sobie po prostu historii” w biologii ewolucyjnej, zwłaszcza gdy osiągają punkt, w którym zostają uznane za ustalony fakt”.

Oto rozsądna krytyka standardowego ewolucyjnego rozumowania. Wygląda na to, że niektórzy naukowcy mają odwagę, aby poważnie kwestionować rutynowe wyjaśnienia ewolucyjne.

Jad węża na początku nie istniał

Powyższe wyniki badań dobrze współgrają z biblijną perspektywą. W Biblii czytamy, że gdy Bóg stworzył Ziemię i życie na niej, wszystko było doskonałe – nie obarczone przemocą, chorobami ani śmiercią. Jednak po upadku pierwszych ludzi, całe stworzenie zostało przeklęte i poddane tym destrukcyjnym czynnikom. Można więc zastanawiać się, w jaki sposób klątwa doprowadziła do tych negatywnych zmian.

Zgodnie z tym, co wiadomo na temat rozpadu genomu, prawdopodobne jest, że przyczyną była związana z degradacją (entropią genetyczną) modyfikacja genomu^2,3. A zatem toksyczne poziomy jadu występujące u współczesnych jadowitych węży mogą wynikać z negatywnej zmiany informacji genetycznej, która powoduje ich nadekspresję w gruczołach jadowych.

Przypisy

1. Hargreaves, A. D. et al. 2014. Restriction and Recruitment—Gene Duplication and the Origin and Evolution of Snake Venom Toxins. Genome Biology and Evolution. 6 (8): 2088–2095.
2. Sanford, J. C. 2008. Genetic Entropy and the Mystery of the Genome, 3rd ed. Waterloo, NY: FMS Publications.
3. Sanford, J., J. Pamplin, and C. Rupe. 2014. Genetic Entropy Recorded in the Bible? FMS Foundation. PDF posted on kolbecenter.org July 2014; dostęp: 1.12.2022.

Opracowano na podstawie: J. P. Tomkins, „Decoding snake-venom origins”, opublikowane na icr.org 3 września 2014.