Delfin zwyczajny zwany także delfinem pospolitym lub delfinem długopyskim (Delphinus delphis) jest najliczniejszym ssakiem morskim na świecie, liczącym około sześć milionów osobników. Ten średniej wielkości delfin jest także najpospolitszym z waleni. Zamieszkuje niemal wszystkie morza tropikalne i umiarkowane.
Opis
Delfin zwyczajny to delfin średniej wielkości. Dorosłe osobniki osiągają długość od 1,9 do 2,5 metra i ważą od 80 do 235 kilogramów, choć najczęściej spotyka się osobniki o wadze 80-150 kilogramów. Samce zazwyczaj są większe i cięższe. Ubarwienie tych zwierząt jest niezwykle charakterystyczne – grzbiet mają ciemny, a brzuch biały, natomiast na bokach ciała znajduje się wzór przypominający klepsydrę; z przodu w kolorze jasnoszarym, żółtym lub złotym, a z tyłu w brudnoszarym. Delfiny te posiadają długie, wąskie rostry z 50-60 małymi, ostrymi, zazębiającymi się zębami po każdej stronie szczęki.
Przyroda
Delfiny zwyczajne są gatunkiem szeroko rozpowszechnionym, zamieszkującym zarówno ciepłe, umiarkowane, jak i tropikalne wody oceaniczne, w zakresie szerokości geograficznych od 40°N do 50°S. Delfiny zwyczajne forma długopyska preferują płytkie, ciepłe wody przybrzeżne, natomiast delfiny zwykłe forma krótkopyska często występują wzdłuż krawędzi szelfów kontynentalnych oraz w rejonach o zróżnicowanym ukształtowaniu dna, takich jak podmorskie góry czy urwiska. Ich dieta jest zróżnicowana i obejmuje wiele gatunków ryb oraz kałamarnic. Delfiny te potrafią nurkować na głębokość do 200 metrów.
W wodach północnoatlantyckich, delfiny zwyczajne są silnie związane z Prądem Zatokowym i można je spotkać od Cape Hatteras w Karolinie Północnej po Nową Fundlandię. W wodach wschodniego Pacyfiku występują wzdłuż wybrzeża Kalifornii, gdzie związane są z kolei z Prądem Kalifornijskim. Na półkuli południowej występują licznie w południowo-zachodnim Pacyfiku, wokół Nowej Zelandii i południowej Australii. Preferują głębokie wody, a kluczową rolę w ich gromadzeniu się odgrywa temperatura – niemal wszystkie obserwacje delfinów zwyczajnych prowadzone w zachodniej części północnego Atlantyku dotyczyły wód o temperaturach od 16 do 20°C, choć zdarzało się również, że widziano je w wodach o temperaturze zaledwie 5°C.
Delfiny zwyczajne mogą tworzyć duże grupy liczące setki, a nawet tysiące osobników. Czasami różne grupy łączą się w tzw. mega-stada, które składają się nawet z ponad 10.000 delfinów. Struktura stada często obejmuje podgrupy złożone z samic z młodymi, samców lub grup mieszanych. Interesujący jest fakt, że delfiny zwyczajne nie tworzą trwałych więzi rodzinnych, jak to ma miejsce u wielu innych delfinowatych, chociaż pokrewieństwo może wpływać na wierność miejscową, szczególnie wśród samców.
Te inteligentne ssaki znane są z używania tzw. sygnaturowych dźwięków, które pełnią funkcję akustycznych identyfikatorów, podobnych do ludzkich imion. Dźwięki te delfiny zachowują przez całe życie, co pomaga im w utrzymaniu spójności grupy. Delfiny zwyczajne czasami tworzą stada mieszane z innymi gatunkami, takimi jak delfiny pręgobokie czy szare co może prowadzić do różnego rodzaju interakcji.
Delfiny zwyczajne wykazują altruistyczne zachowania, wspierając rannych członków swojej grupy. W basenie Morza Czarnego, okres karmienia młodych trwa od pięciu do sześciu miesięcy, ale w innych regionach może przeciągnąć się nawet do 19 miesięcy. Czas między porodami waha się od roku w populacji Morza Czarnego do trzech lat w populacjach wschodniego Pacyfiku. Wiek dojrzewania płciowego również różni się w zależności od lokalizacji.
Ochrona
Delfiny zwyczajne są prawdopodobnie najliczniejszym gatunkiem waleni na świecie. Klasyfikowane są one jako gatunek o najmniejszym ryzyku wyginięcia. Większa część populacji żyje na półkuli północnej. Ogół delfinów zwyczajnych w Oceanie Spokojnym szacowana jest na około 1.428.000 osobników u wybrzeży Japonii i w centralnej części Pacyfiku. Dodatkowo, na zachodnim wybrzeżu Stanów Zjednoczonych żyje około 969.000 tych delfinów, a we wschodnim tropikalnym Pacyfiku ich liczba wynosi 2.963.000. Atlantyk – zachodni obszar – zamieszkuje około 70.000 delfinów. Z kolei w europejskich wodach tego oceanu jest ich 467.000. Ponad 19.400 żyje w Morzu Śródziemnym, a kilkadziesiąt tysięcy w Morzu Czarnym.
Zagrożeniem dla delfinów zwyczajnych jest działalność człowieka. W niektórych populacjach odnotowano średni poziom zanieczyszczeń metalami, które mogą mieć negatywny wpływ na ich zdrowie. Na ssaki te poluje się u wybrzeży Peru, gdzie służą jako źródło pożywienia i przynęta na rekiny. Chociaż w większości rejonów nie są one bezpośrednio celem polowań, rocznie ginie ich kilka tysięcy, złapanych w sieci przemysłowe.
Największym zagrożeniem dla delfinów zwyczajnych jest przyłów (tzw. bycatch). Delfiny krótkopyskie są najczęściej przypadkowo łapane w Europie, zwłaszcza w Atlantyku. Około 1000 z nich jest rocznie przyławianych w sieciach używanych do połowu tuńczyka, przez trałowanie i w sieciach skrzelowych. Ważnym problemem jest też przyłów delfinów w rejonie Galicji w Hiszpanii, gdzie rocznie w okresie od maja do września łapie się ich około 394. Znaczącym czynnikiem wpływającym na przypadkowe połowy jest głębokość wód – większość z nich odbywa się na płytkich wodach szelfu kontynentalnego, poniżej 300 metrów głębokości, głównie w nocy, kiedy delfiny najaktywniej żerują.
Delfiny zwyczajne licznie występowały w zachodniej części Morza Śródziemnego do lat 60. XX wieku, ale ich obecność tam znacznie się zmniejszyła. Prawdopodobnie wynika to z intensywnej działalności człowieka w tym rejonie. W USA delfiny te są gatunkiem chronionym, jednak nadal bywają przypadkowo łapane w sieciach trawlerów.
Niewola
Delfiny zwyczajne rzadko trafiają do niewoli. W Kalifornii przynajmniej trzykrotnie zdarzyło się jednak, że uratowano delfina zwyczajnego, który został wyrzucony na brzeg. Po rekonwalescencji w SeaWorld San Diego stwierdzono, że żaden z nich nie nadaje się do wypuszczenia z powrotem do oceanu. Delfiny te pozostały w SeaWorld, z ekspozycją delfinów butlonosych. W jednym przypadku samiec delfina zwyczajnego spłodził potomstwo z samicą delfina butlonosego, co zaowocowało narodzinami czterech hybryd. Jedna z nich pozostała w SeaWorld San Diego, a inna, nazwana CJ, została przewieziona do Discovery Cove, a następnie do SeaWorld Orlando. Miało to miejsce w 2016 roku.
Poza SeaWorld, schwytanych na wolności i przetrzymywanych w niewoli jest co najmniej 90 delfinów zwyczajnych. Ich zachowanie w niewoli nie jest zbyt dobrze zbadane. Dotychczas przeprowadzono tylko jedno badanie w Nowej Zelandii, w parku Marineland, gdzie obserwowano ich reakcje na obecność pływaków. W przeciwieństwie do delfinów butlonosych, które wykazywały zachowania antagonistyczne lub seksualne, delfiny zwyczajne wycofywały się do centralnej części basenu, gdzie pływacy nie mieli dostępu. Nie opuszczały tego schronienia, dopóki ludzie nie opuścili basenu. Ponadto, zaobserwowano, że delfiny wynurzały się znacznie częściej, co może świadczyć o odczuwanym stresie.
Źródło
1. https://en.wikipedia.org/wiki/Common_dolphin [dostęp: 16.08.2024].
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: NOAA NMFS. Licencja: domena publiczna.
