Hiena

Hieny to ssaki drapieżne (Carniova), które zaliczają się do rodziny Hienowatych. Ta natomiast należy do podrzędu ssaków Kotokształtnych (Feliformia)¹. Hieny występują głównie na terenach Afryki na południe od Sahary, w Azji Mniejszej, Pakistanie, Indiach oraz na Półwyspie Arabskim². Największą z żyjących obecnie hien jest krokuta cętkowana, zwana także hieną centkowaną lub plamistą.

Długość jej ciała może sięgać nawet do 1,66 metra, wysokość waha się zazwyczaj od 70 do 90 centymetrów. Ogon hieny plamistej może mieć długość od 22 do nawet 36 centymetrów. Masa dorosłego drapieżnika to co najmniej 40 kilogramów, najwięcej – ponad 90³. Inne gatunki hien – pręgowana czy brunatna – są z reguły nieco mniejsze;  przeciętna długość ich ciała to mniej więcej 1,20 metra, wysokość zwykle mieści się w przedziale 66 – 80 centymetrów, masa natomiast nie powinna przekroczyć 86 kilogramów. Ich ogony mierzą zwykle od ponad 18 do 40 centymetrów⁴.

Ciąża u hieny różni się w zależności od gatunku; może trwać około 90 lub 100 dni. Krokuty najczęściej rodzą po jednym młodym⁵, inne gatunki – od 2 do 4⁶. Ssaki te posiadają charakterystyczne grzywy, mocne szczęki, a ich umaszczenie jest brunatne lub szarawe, bywają też pręgowane oraz cętkowane. Do rodziny hienowatych wlicza się także protel grzywiasty – nieco mniejsze od większości hien zwierzę o intrygującym, pasiastym umaszczeniu, żywiące się głównie termitami⁷.

Hieny zwyczajowo żyją w stadach, którymi przewodzą najstarsze samice – większe, silniejsze i bardziej agresywne od samców. Nieposłuszeństwo w liczącym maksymalnie 80 członków stadzie jest surowo karane – samica stojąca na czele grupy może pogryźć osobnika, który nie jest jej wystarczająco podporządkowany⁸. Najmniej agresywne są hieny brunatne, zamieszkujące najbardziej surowe obszary Afryki.

Hiena bywa spotykana na terenach górzystych, jednak najczęściej trzyma się terytorium, gdzie woda pitna występuje w odległości nie większej niż 10 kilometrów. Jest to zwierzę, które omija tereny pustynne i zdobywa pożywienie nocą, a za dnia przebywa w jaskiniach⁹. Kulturowo utrwalił się obraz hieny jako łagodnego padlinożercy, jednak niech nie zwiedzie nas to przekonanie. To zwierzęta nie tylko groźne, lecz także inteligentne, z silnie uporządkowaną grupową hierarchią; dzięki temu łatwo zachować im porządek wewnątrz klanu. Jak natomiast wygląda pożywienie tego ssaka?

Hieny odżywiają się głównie padliną, resztkami pozostawionymi przez inne, większe i groźniejsze drapieżniki. Nie oznacza to jednak, że nie potrafią polować. Nawet hiena pręgowana, wybierająca przede wszystkim martwe zwierzęta, może zapolować na mniejsze, chore ssaki, a w razie niebezpieczeństwa zaciekle się broni. Najbardziej drapieżna ze wszystkich gatunków hien jest jednak krokuta. Oprócz pożywienia z padliny chętnie poluje także na zebry i antylopy¹⁰. Hieny zwykle zjadają młode innych drapieżników; bezbronne lwiątka często padają celem ich ataków¹¹.

Nie sposób nie wspomnieć również o charakterystycznych, przypominających ludzki śmiech dźwiękach wydawanych przez hienowate. Mimika hien jest niezwykle bogata i w dużej mierze służy do komunikacji wewnątrz stada – potrafią zasygnalizować niezadowolenie lub radość. Co ciekawe, pokojowo nastawione hieny, które walczą między sobą raczej dla zabawy niż z powodu konfliktu, nie przestają się do siebie uśmiechać¹²!

Przypisy

1. https://pl.wikipedia.org/wiki/Hienowate [dostęp: 04.02.2022].
2. Por. Tamże.
3. https://pl.wikipedia.org/wiki/Krokuta_c%C4%99tkowana [dostęp: 04.02.2022].
4. https://pl.wikipedia.org/wiki/Hieny [dostęp: 04.02.2022].
5. https://pl.wikipedia.org/wiki/Krokuta_c%C4%99tkowana [dostęp: 04.02.2022].
6. https://pl.wikipedia.org/wiki/Hiena_pr%C4%99gowana [dostęp: 04.02.2022].
7. https://pl.wikipedia.org/wiki/Protel_grzywiasty [dostęp: 04.02.2022].
8. https://pl.wikipedia.org/wiki/Krokuta_c%C4%99tkowana [dostęp: 04.02.2022].
9. https://pl.wikipedia.org/wiki/Hiena_pr%C4%99gowana [dostęp: 04.02.2022].
10. https://pl.wikipedia.org/wiki/Krokuta_c%C4%99tkowana [dostęp: 04.02.2022].
11. Instynkt macierzyński lwic – czy są oddanymi matkami?, https://myanimals.com/pl/nowosci/instynkt-macierzynski-lwic-czy-sa-oddanymi-matkami/ [dostęp: 04.02.2022].
12. Hieny „uśmiechają się do siebie” w trakcie walk. To ważny komunikat, https://www.national-geographic.pl/artykul/hieny-usmiechaja-sie-do-siebie-w-trakcie-walk-to-wazny-komunikat-210928020857 [dostęp: 04.02.2022].