Lis polarny
Lis polarny (Alopex lagopus), zwany inaczej pieścem lub piesakiem (Vulpes lagopus), to gatunek drapieżnego ssaka z rodziny psowatych, występujący na arktycznych obszarach Europy, Azji i Ameryki Północnej oraz na większości wysp arktycznych.
Podobnie jak inne zwierzęta zamieszkujące te obszary, lis polarny musi radzić sobie w ekstremalnych warunkach, gdzie temperatura zimą spada poniżej -50 stopni Celsjusza. Posiada on wiele przystosowań do życia w trudnych warunkach arktycznych. Jego gęsta sierść chroni go przed zimnem, a małe uszy i łapy pomagają mu zachować ciepło. Dodatkowo potrafi on tworzyć nory w śniegu, które stanowią dla niego schronienie przed wiatrem i zimnem.
W porównaniu z lisem rudym lis polarny ma znacznie krótsze łapy i pysk, mniejsze uszy i krótszy, choć piękny i puchaty, ogon. Cały też jest wyraźnie mniejszy, jego wysokość w kłębie to zaledwie 30 cm, a waży od 2,5 do 8 kg. Długość ciała lisa polarnego waha się w granicach 50-70 cm, a długość ogona 25-40 cm.
Występuje w dwóch odmianach barwnych: białej i niebieskiej. Jedną z najbardziej rozpoznawalnych cech lisa polarnego jest jego zdolność do zmiany koloru sierści w zależności od pory roku. Osobnik odmiany białej ma w lecie krótszą i rzadszą sierść w kolorze brązowym lub żółtym, a zimą bardzo gęstą i białą. Sierść formy niebieskiej przez cały rok ma kolor niebieskoszary, z tym że zimą jasny, latem ciemniejszy. Ta druga forma jest zdecydowanie mniej liczna.
Piesiec jest drapieżnikiem. Poluje na różne gatunki zwierząt, takie jak lemingi, ptaki, ryby i małe ssaki. Znany jest także z polowań na foki, które stanowią dla niego ważne źródło pożywienia. Lis polarny jest bardzo zwinny i szybki, co pozwala mu na skuteczne polowanie na swoje ofiary. Pod względem pożywienia piesiec jest wyjątkowo niewybredny. Nierzadko żywi się padliną, np. wyrzuconych na brzeg waleni, czy resztkami z posiłku niedźwiedzia polarnego.
Lis polarny, podobnie jak wiele innych gatunków ssaków, rozmnaża się podczas sezonu godowego, który przypada zazwyczaj na przełom zimy i wiosny. W tym okresie samce walczą ze sobą o dostęp do samic. Przed narodzeniem szczeniąt przyszli rodzice wyszukują norę, oczyszczają ją i wykopują jedno lub dwa nowe wejścia. Nory, często zlokalizowane na stokach wzgórz bądź na stromych brzegach jezior lub rzek, tworzą skomplikowany system podziemnych korytarzy z wieloma rozgałęzieniami i dziesiątkami wejść. Wykorzystywane są przez kolejne pokolenia, nawet przez setki lat.
Pod koniec maja lub na początku czerwca, po ciąży trwającej ok. 7-8 tygodni na świat przychodzi miot składający się z 4 do 12 młodych. Pokryte są rzadką sierścią, ślepe i bezradne, ważą niewiele ponad 50 gramów. Dzięki temu, że nora jest bardzo dobrze izolowana termicznie, młode lisy są chronione przed mrozem i wiatrem.
Matka lisa polarnego jest bardzo troskliwa wobec swojego potomstwa. Przez pierwsze 2-3 tygodnie nie opuszcza nory, by karmić swoje młode. Matka zapewnia mleko o wysokiej zawartości tłuszczu, które jest niezbędne dla rozwoju młodych lisów. Gdy samica karmi małe, samiec przynosi jej jedzenie. Laktacja trwa do 2,5 miesiąca, jednak już po miesiącu młode są dokarmiane przez oboje rodziców pokarmem stałym. Po około 6 tygodniach młode zaczynają wychodzić na zewnątrz nor i poznawać świat. Młode pieśce uzyskują samodzielność w wieku 3-4 miesięcy, a dojrzałość płciową w wieku ok. 10 miesięcy, ale zazwyczaj pierwsze młode rodzą dopiero po 2-3 latach życia.
Lis polarny jest zwierzęciem terytorialnym, co oznacza, że żyje na określonym obszarze, który regularnie przemierza w poszukiwaniu pożywienia. Jest samotnikiem, ale czasem można spotkać kilka zwierząt w jednym miejscu, na przykład w okolicy dużych skupisk pożywienia takich jak miejsca polowań na foki. Poza okresem godowym samce i samice żyją oddzielnie.
Wszystkie te informacje pokazują, że lis polarny to nie tylko piękne zwierzę, ale również ciekawy obiekt badań naukowych. Ze względu na swoje przystosowanie do życia w trudnych warunkach arktycznych stanowi dla naukowców ważne źródło informacji na temat adaptacji zwierząt do skrajnych warunków klimatycznych.
Źródła
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Lis_polarny
- https://www.ekologia.pl/wiedza/zwierzeta/lis-polarny
- https://polarpedia.eu/pl/lis-polarny/
- https://www.national-geographic.pl/traveler/artykul/lisy-polarne
