Pismo węzełkowe kipu świadczy o inteligencji starożytnych

Pismo węzełkowe kipu to niezwykły wynalazek starożytnego człowieka. Czy jednak nie przypomina nam ono czegoś?

Cywilizacja andyjska jest jedną z najbardziej tajemniczych. Już fakt, że starożytni ludzie zbudowali miasta w jednym z najsuchszych miejsc świata może wprawiać nas w zdumienie. Najbardziej znaną cywilizację andyjską zbudowali Inkowie. W XII wieku lud Inków założył państwo, które następnie rozwinęło się do postaci wielkiego imperium. W XVI wieku zostało jednak podbite przez konkwistadorów hiszpańskich.

Państwo Inków było bardzo wydajnie zorganizowaną monarchią absolutną. Mimo że nie znali koła, ich państwo pokrywała sieć utwardzonych dróg, którymi podróżowali państwowi posłańcy (tzw. tambo). Kolejną zdumiewającą cechą cywilizacji andyjskiej jest to, że nie wykształciła żadnego pisma. A przynajmniej nie była to postać pisma, jaką znamy w cywilizacji zachodniej. Inkowie bowiem używali pisma węzełkowego, tzw. kipu.

Co to jest pismo węzełkowe kipu?

Kipu to pismo węzełkowe stosowane przez kultury cywilizacji andyjskiej, w tym przez Inków. Na tle innych starożytnych cywilizacji jest to szczególny system przekazywania informacji. Już Hiszpanie zanotowali, że Inkowie zapisują swoje informacje, sporządzając odpowiednie węzełki. Od lat trwają badania nad rozszyfrowaniem kipu, ponieważ sztuka sporządzania i odczytywania węzełków została zapomniana przez wielu Indian andyjskich.

W latach 20. XX wieku antropolog Leland Locke odkrył, że niektóre węzły oznaczają cyfry. Odpowiednio uporządkowane tworzą liczby w systemie dziesiętnym. Część węzłów ma charakter binarny, np. węzeł skręcony w jedną stronę oznacza “zapłacone”, a skręcony w drugą stronę oznacza “niezapłacone”. Dużo pracy w tym kierunku wykonali Gary Urton, antropolog z Uniwersytetu Harwardzkiego, i hiszpański student ekonomii Manny Medrano. Odkryli, że węzełki kipu zawierają ważne informacje księgowe, obejmujące np. imiona dłużników i kwoty, które byli winni¹.

Okazuje się również, że znaczenie mogą mieć m.in. kolor sznurka, kierunek zawiązania węzła, a nawet materiał zwierzęcy, z którego zrobiono sznurki. To oznacza, że do odczytania węzłów potrzebny jest nie tylko zmysł wzroku, ale również dotyku. Tak uważa Sabine Hyland, etnograf z Uniwersytetu St Andrews. Hyland miała okazję przeanalizować niezwykle skomplikowane zestawy węzełków, podejrzewając, że mogą przekazywać również historyczne wydarzenia. Odkryła 95 różnych kombinacji węzełków, które mogą odpowiadać pismu sylabicznemu. Czyżby kipu było sylabariuszem?²

Jak długo istnieje kipu?

Pismo węzełkowe kipu jest niezwykłym wynalazkiem. Okazuje się jednak, że cywilizacja Inków nie była pierwszą, która wykorzystywała ten rodzaj pisma. W starożytności korzystały z niego również ludy w Chinach, Tybecie, Korei, Japonii i na Tajwanie, a nawet na Hawajach³. Z czasem w tych krajach zwyciężyło zwyczajne pismo obrazkowe lub sylabiczne. Pismo węzełkowe zachowało się przede wszystkim w Ameryce Południowej. Ale Inkowie nie byli pierwszą cywilizacją andyjską, która z niego korzystała.

Obecnie za najstarszą cywilizację Ameryki Południowej uważa się kulturę Norte Chico (zwaną też kulturą Caral-Supe). Naukowcy są zdania, że pierwsze miasta tej kultury powstały około 3500 roku p.n.e., a cała cywilizacja rozwinęła się w III tysiącleciu p.n.e. A zatem Norte Chico należy do najstarszych cywilizacji świata, obok Mezopotamii i Egiptu. I właśnie w stanowisku Caral archeolodzy odkryli najstarszy znany okaz pisma węzełkowego kipu⁴. To oznacza, że kipu było używane przez mieszkańców Andów od samego początku dziejów ludzkiej cywilizacji.

Człowiek od zawsze był inteligentny i ciekawy świata

Naukowców wciąż intryguje fakt, że starożytne cywilizacje na całym świecie powstały mniej więcej w tym samym czasie, czyli około 3000 roku p.n.e. Przy czym cywilizacja to nie tylko wspaniałe budowle (takie jak piramidy), ale również pismo. Uważa się, że wcześniej na przestrzeni kilku tysięcy lat ludzie organizowali się co najwyżej w niewielkie osiedla rolnicze. I teraz około 5000 lat temu, zupełnie niezależnie od ludzi w innych częściach świata, starożytne ludy nagle zaczęły tworzyć skomplikowane społeczności połączonych ze sobą miast, w których powstają piramidy, świątynie i królewskie pałace, i które były zarządzane za pomocą pisma. Mowa głównie o Mezopotamii, Egipcie, dolinie Indusu i właśnie o cywilizacji Norte Chico.

Czyżby 5000 lat temu człowiek zmienił się aż tak, żeby nagle zaczął tworzyć zhierarchizowane organizmy państwowe? Bardziej prawdopodobne jest to, że człowiek od zawsze jest istotą, która pragnie budować społeczności i badać swoje otoczenie. W Piśmie Świętym znajdujemy historię o mieście Babel i wieży, która sięgała aż do nieba. Budowniczy miasta i wieży chcieli “uczynić sobie imię”, aby nie rozproszyć się po całej Ziemi⁵. Innymi słowy, chcieli zbudować jednolitą społeczność. Jednak Bóg chciał, aby ludzie zasiedlili całą planetę, dlatego zostali rozproszeni, aby budowali społeczności, gdziekolwiek się udadzą.

Możliwe też, że po rozproszeniu ludzie podróżowali nie tylko drogą lądową, ale również drogą morską. Zastanawiać może fakt, że pismo węzełkowe powstało w społecznościach żyjących wokół Oceanu Spokojnego, tj. w Chinach i właśnie w Andach. Czy to tylko przypadek, czy też istnieje między nimi związek historyczny? Niektórzy badacze, tacy jak Charles H. Hapgood czy James I. Nienhuis⁶, uważają, że przed Egiptem istniała cywilizacja tzw. “Królów Mórz”. Taka cywilizacja mogłaby rozpowszechnić idee, takie jak piramidy czy pismo węzełkowe kipu, na duże odległości i w jednym okresie historycznym.

Pismo węzełkowe kipu a DNA

Ponadto pismo węzełkowe stanowi dowód nie tylko na inteligencję starożytnych, ale pośrednio również na istnienie wyższej inteligencji. Kipu bowiem przypomina DNA w naszych komórkach. Tak jak pismo węzełkowe kipu również DNA jest zbiorem odpowiednio splątanych nici. Oba narzędzia stanowią też zbiór zakodowanych informacji wykorzystywanych w procesie powstawania struktur większych niż one same.

Do kodowania i wykorzystywania informacji potrzebna jest inteligencja na odpowiednim poziomie⁷. Nici DNA są tak skomplikowane, że do dzisiaj naukowcy odkrywają coraz to nowe sposoby ich działania. To oznacza, że wbrew narracji ewolucjonistów DNA nie mogło powstać samo z siebie – musiało zostać zaprojektowane. Dlatego istnienie DNA jest dowodem na istnienie inteligentnego Stwórcy, podobnie jak węzełki kipu świadczą o wysokiej inteligencji starożytnego człowieka.

Przypisy

1. Cossins D., We thought the Incas couldn’t write. These knots change everything, NewScientist, 26.08.2018, https://www.newscientist.com/article/mg23931972-600-we-thought-the-incas-couldnt-write-these-knots-change-everything/
2. Ibid.
3. Ancient Chinese Version of Quipu – Tradition Of Tying Knots Dates Back To Antiquity, MessageToEagle, https://www.messagetoeagle.com/ancient-chinese-version-quipu-tradition-tying-knots-dates-back-antiquity/
4. Mann C.C., Unraveling Khipu’s Secrets, “Science”, 309(5737), 12.08.2005, s. 1008-1009, https://www.science.org/doi/abs/10.1126/science.309.5737.1008
5. Rdz 11,1-9.
6. Zob. Nienhuis J.I., Tajemnice epoki lodowcowej, Wyd. Amber, Warszawa 2009.
7. Catchpool D., Unravelling the knotty khipu code, “Creation”, 27(3), 06.2005, s. 40-41, https://creation.com/unravelling-the-knotty-khipu-code