Homar amerykański (Homarus americanus) to gatunek występujący na atlantyckim wybrzeżu Ameryki Północnej. Spotkać go można głównie od Labradoru po New Jersey. Osiąga długość ciała do 64 cm i masę przekraczającą 20 kilogramów. Czyni go to nie tylko najcięższym skorupiakiem na świecie, ale także najcięższym ze wszystkich żyjących stawonogów. Najbliższym krewnym gatunku jest homar europejski (Homarus gammarus), który różni się ubarwieniem oraz brakiem kolców na spodniej stronie rostrum. Homary amerykańskie zazwyczaj mają niebieskozieloną lub brązową barwę z czerwonymi kolcami.
Zasięg występowania
Homar amerykański występuje wzdłuż atlantyckiego wybrzeża Ameryki Północnej. Spotkać go można od Labradoru na północy po Cape Hatteras w Karolinie Północnej na południu. Na południe od New Jersey gatunek występuje rzadko. Połowy w takich stanach jak Delaware, Maryland, Wirginia czy Karolina Północna stanowią zwykle mniej niż 0,1% całkowitych połowów. W 2013 roku homar amerykański został złowiony u wybrzeży Kalifornii, w pobliżu Wysp Farallońskich. Gatunek wprowadzono do Norwegii, a potencjalnie także na Islandię.
Opis homara amerykańskiego
Homar amerykański zazwyczaj osiąga długość od 200 do 610 mm (8–24 cali) i masę od 0,45 do 4,08 kg (1–9 funtów). Zdarzają się jednak osobniki ważące nawet 20 kg (44 funty). Czyni go to najcięższym skorupiakiem na świecie. Wraz z Sagmariasus verreauxi należy również do najdłuższych dziesięcionogów. Przeciętny dorosły osobnik ma około 230 mm (9 cali) długości i waży od 680 do 910 g (1,5–2 funty). Najdłuższe znane homary amerykańskie (nie licząc szczypiec) osiągały 64 cm (25 cali) długości. Według Księgi Rekordów Guinnessa najcięższy skorupiak w historii to homar amerykański złowiony u wybrzeży Nowej Szkocji w Kanadzie. Ważył 20,1 kg (44,4 funta).
Najbliższym krewnym H. americanus jest homar europejski. Oba gatunki są do siebie bardzo podobne i można je sztucznie krzyżować. Naturalne hybrydy nie występują, a to dlatego, że ich zasięgi geograficzne się nie pokrywają. Rozróżnienie gatunków możliwe jest na podstawie kilku cech:
- Rostrum homara amerykańskiego posiada jedną lub więcej kolców na spodniej stronie ciała. Brakuje ich u homara europejskiego.
- Kolce na szczypcach H. americanus mają czerwone lub czerwono zakończone czubki. U H. gammarus są one białe lub biało zakończone.
- Spodnia część szczypiec u homara amerykańskiego jest pomarańczowa lub czerwona, a u homara europejskiego kremowobiała lub bardzo jasnoczerwona.
Głowa
Czułki homara amerykańskiego mierzą około 51 mm (2 cale) długości. Rozgałęziają się w kształt litery Y. Na ostro zakończonych końcówkach znajduje się kępka włosków, rozmieszczonych w układzie zygzakowatym. Są one wyposażone w liczne komórki nerwowe, które pozwalają wykrywać zapachy. Większe, grubsze włoski, zlokalizowane wzdłuż krawędzi, regulują przepływ wody zawierającej molekuły zapachowe do wewnętrznych włosków sensorycznych. Krótsze czułki pełnią funkcję węchową. Dzięki nim homar jest w stanie określić kierunek, z którego pochodzi zapach, podobnie jak człowiek rozpoznaje kierunek dźwięku. Co więcej, pozwalają one ocenić prędkość wody.
Homary posiadają dwa pęcherze moczowe, umiejscowione po obu stronach głowy. Zapachy wykorzystywane są do komunikacji. Informują np. o położeniu. Skorupiaki wyrzucają długie smugi moczu na odległość 1–2 metrów (3 stopy 3 cale – 6 stóp 7 cali) przed siebie. Czynią to, gdy wyczują w pobliżu rywala lub potencjalnego partnera.
Karapaks
Pierwsza para pereiopodów (odnóży) homara amerykańskiego jest wyposażona w dużą, asymetryczną parę szczypiec. Większy z nich posiada zaokrąglone guzki, które służą do miażdżenia ofiary. Drugi ma ostre wewnętrzne krawędzie umożliwiające trzymanie lub rozrywanie zdobyczy. To, po której stronie ciała znajduje się większy szczypiec, decyduje o tym, czy homar jest „leworęczny” czy „praworęczny”.
Ubarwienie
Homar amerykański zazwyczaj ma barwę niebieskozieloną lub brązową z czerwonymi kolcami. Kolor ten wynika z naturalnej mieszanki żółtych, niebieskich i czerwonych pigmentów w pancerzu. Jednak w rzadkich przypadkach kolory mogą ulec zmianie w wyniku mutacji genetycznych lub specyficznych warunków. W 2012 roku odnotowano wzrost liczby połowów rzadkich okazów. Przyczyny tego zjawiska pozostają niejasne. Wskazuje się na wpływ mediów społecznościowych, które ułatwiają raportowanie i dzielenie się takimi znaleziskami, a także na potencjalny spadek liczby drapieżników. Homary o nietypowym ubarwieniu, budzą duże zainteresowanie.
Homar amerykański – cykl życia
Do rozrodu homarów amerykańskich dochodzi krótko po wylince samicy, gdy jej egzoszkielet jest jeszcze miękki. Samica wydziela feromon, który redukuje agresję samców i inicjuje zaloty, w tym specyficzny „taniec godowy” z zamkniętymi szczypcami. Następnie samiec za pomocą pierwszej pary pleopodów wprowadza spermatofory (pakiety nasienia) do zbiornika nasiennego samicy, gdzie mogą być przechowywane nawet przez 15 miesięcy.
Samica składa jaja przez ovidukty, które przechodzą obok zbiornika nasiennego. To właśnie tam zostają zapładniane przechowywanym nasieniem. Jaja przyczepiane są do pleopodów samicy za pomocą substancji klejącej. Pozostają pod jej opieką aż do momentu wyklucia. Samica regularnie czyści jaja i wachluje je wodą, by zapewnić im odpowiednie natlenienie. Ten etap trwa 10–11 miesięcy. W wodach u wybrzeży Nowej Anglii jaja są zazwyczaj składane w lipcu lub sierpniu, a wylęg następuje w maju lub czerwcu następnego roku. W trakcie rozwoju zarodek przechodzi kilka linień w obrębie jaja, zanim wykluje się jako larwa w stadium metanauplius.
Wykluwające się larwy samica uwalnia, poruszając ogonem i wypuszczając je partiami do wody. Larwa w stadium metanauplius osiąga długość 8,5 mm. Jest przezroczysta, ma duże oczy i długą kolczastą strukturę wystającą z głowy. Po kilku dniach przechodzi linienie. Kolejne trzy stadia są podobne, lecz większe. Okres tych linień trwa 10–20 dni. Podczas nich planktoniczne larwy są narażone na ataki ze strony drapieżników. Przeżywalność do stadium młodocianego wynosi około 1 na 1 000. W czwartym stadium tzw. postlarwalnym, larwa ulega metamorfozie i przypomina już dorosłego homara. Na tym etapie ma około 13 mm długości. Pływa za pomocą pleopodów, choć jej szczypce pozostają stosunkowo małe. Głównym mechanizmem obronnym są szybkie ruchy ogona.
Po kolejnym linieniu homar opada na dno oceanu i przechodzi na bentosowy tryb życia. W pierwszym roku rośnie do 25–38 mm. Po sześciu latach może ważyć około 0,45 kg. Homar w minimalnym rozmiarze nadającym się do połowu ma za sobą około 25–27 linień. Każde kolejne linienie skutkuje wzrostem masy o 40–50% i wydłużeniem pancerza o 14%. Dorosłe homary w obliczu zagrożenia zazwyczaj wybierają walkę, chyba że utraciły szczypce.
Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:
- Niebieski smok – jaskółka morska
- Żółw stepowy
- Maskarada z UFO
- Marihuana w starożytnym Izraelu: prawda czy mit?
- Opętanie przez demony – dowód na niewidzialną rzeczywistość?
Źródło
1. https://en.wikipedia.org/wiki/American_lobster [dostęp: 23.01.2025]
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: OAR/National Undersea Research Program. Licencja: Domena Publiczna