Chełbia modra

Zobacz również

Chełbia modra (Aurelia aurita) jest gatunkiem krążkopława zaliczanego do parzydełkowców (Cnidaria). Dla przedstawicieli tego gatunku charakterystyczne jest okrągłe, niemal zupełnie przezroczyste ciało. Jego średnica wynosi zazwyczaj około 40 cm. Zwierzę może swobodnie pływać. Zazwyczaj jednak unosi się biernie wraz z prądem wody. Dzieje się tak głównie z uwagi na ograniczone zdolności do poruszania się.

W przeciwieństwie do innych parzydełkowców chełbie modre nie mają długich i silnych czułków parzących. Krawędź dzwonu porasta jednak ogromna ilość delikatnych i bardzo krótkich czułków. Kontakt z nimi z reguły jest zupełnie bezpieczny dla ludzkiej skóry. Organy te służą chełbi modrej do zbierania pożywienia złożonego z małż i planktonu. Przez górną część dzwonu można dostrzec cztery gonady. Da się je łatwo rozpoznać po kształcie przypominającym podkowę.

Występowanie

Chełbia modra zasiedla różne akweny morskie. Spotyka się ją powszechnie głównie w Morzu Kaspijskim, Morzu Bałtyckim, Morzu Czarnym oraz Morzu Północnym. Zasiedla także północno-wschodnie rejony Oceanu Atlantyckiego i północno-zachodnie wody Oceanu Spokojnego. Chełbie zwykle unoszą się w wodzie przybrzeżnej. Dlatego można je często zobaczyć w portach oraz w pobliżu ujścia rzek.

Chełbie modre zazwyczaj występują w wodach morskich o stałych prądach. Preferują akweny, w których panuje temperatura mieszcząca się w przedziale od 9 do 19 stopni Celsjusza. Zasolenie danego zbiornika nie może przekraczać 6 ppt. Liczebność parzydełkowców w danym miejscu uzależniona jest od stężenia tlenu przy dnie. Optymalna wartość wspomnianego współczynnika dla tych organizmów wynosi mniej więcej 2,0 mg L−1.

Dzięki wysokiemu poziomowi tolerancji na niskie stężenie tlenu chełbia modra jest w stanie utrzymać liczną populację również w lecie. To pozwala jej pozostawać na wybranych przez siebie obszarach przez cały rok. Przedstawiciele innych gatunków w cieplejszych miesiącach zmuszeni są natomiast podjąć migrację w inne rejony. W ten sposób dochodzi do zmniejszenia konkurencji o pożywienie w wodzie. Regularne spożywanie zooplanktonu umożliwia chełbi efektywny wzrost i rozwój.

Żywienie

Jadłospis chełbi modrej jest dość urozmaicony. W jego skład wchodzą głównie skorupiaki i małże, a także pierwotniaki, okrzemki, wrotki i wieloszczety. Parzydełkowce te chętnie wchłaniają również ikrę i młode rybki. W sprawnym chwytaniu zdobyczy chełbiom pomagają specjalne nematocysty. Dzięki nim zwierzęta mogą się też skutecznie bronić przed drapieżnikami.

Przechwycony przy użyciu nawilżonych śluzem czułków pokarm trafia do jamy gębowej. Tam poddawany jest działaniu enzymów trawiennych, dzięki którym dochodzi do rozkładu pożywienia. Przeprowadzane przez organizm parzydełkowca procesy metaboliczne pozwalają na efektywne przetwarzanie węglowodanów, białek i tłuszczy.

Układ ciała

Chełbię modrą wyróżnia brak układu krążeniowego, wydalniczego i oddechowego. Wymiana gazowa u tego typu organizmów odbywa się za pośrednictwem cienkiej błony okrywającej ciało zwierzęcia. Wyściełające jamę gębową chełbi rzęski odpowiadają za transport bogatej w tlen wody do wnętrza organizmu. Za ich pośrednictwem dochodzi też do usunięcia cieczy ubogiej we wspomniany pierwiastek. W ten sam sposób zwierzę wchłania także składniki odżywcze oraz wydala uboczne produkty przemiany materii.

U dorosłych chełbi modrych szczególną uwagę zwracają przymocowane do dna czułki oraz membrana brzegowa okalająca dzwon. Wchłaniany pokarm dystrybuowany jest do wnętrza ciała za pośrednictwem kanałów promienistych. Chełbia wykazuje określone reakcje żywieniowe za sprawą sieci nerwowej. Obecność neuronów okazuje się też kluczowa dla stymulowania ruchów mięśni pływackich. U chełbi występuje rozdzielność płciowa. Zwierzęta te dzielą się na samice i samce. Większość osobników osiąga średnicę ciała na poziomie około 40 cm.

W pierwszym etapie swojego życia chełbie modre są tzw. planulami. Wyposażone są one wówczas w niewielkie komórki. Organizmy te początkowo pływają pośród planktonu. Później osadzają się na dnie, tworząc polipy, zwane też pokoleniem bezpłciowym. Tam przechodzą w kolejne stadium rozwoju. Dzieje się to za sprawą tzw. strobilizacji, czyli odrywania się w wyniku poprzecznych podziałów. W ten sposób powstają efyry jako pokolenie płciowe. Po upływie pewnego czasu przeobrażają się one w dorosłe osobniki. Chełbie niekiedy rozmnażają się również przez pączkowanie.

Co istotne, chełbie jako jedne z nielicznych zwierząt są zdolne do odwrócenia swojego cyklu życiowego. Ich wiek zatem liczy się do tyłu, a nie do przodu.

Drapieżnicy

Chełbia modra stanowi łakomy kąsek dla drapieżników. Jest to spowodowane przede wszystkim bogatą zawartością w jej ciele nienasyconych kwasów tłuszczowych. Na te organizmy polują zarówno ptaki, jak i ryby. Szczególnie często ofiarą wyszczególnionych drapieżników padają osobniki znajdujące się na ostatnim etapie przed osiągnięciem dojrzałej formy. Notowana duża śmiertelność parzydełkowców w tej fazie wpływa niekorzystnie na liczebność populacji dojrzałych chełbi.

Chłebie modre w naturalnych warunkach są w stanie przeżyć zaledwie kilka miesięcy. Organizmy te wykazują się dużą skłonnością do zapadania na różne choroby. Ich ciała mogą także zostać uszkodzone przez ptaki lub inne zwierzęta. Osobniki trzymane w akwariach mogą natomiast dożyć nawet 3-4 lat.

Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:


Źródło

1. https://en.wikipedia.org/wiki/Aurelia_aurita [dostęp: 08.01.2025]

© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: Alexander Vasenin. Licencja: CC BY-SA 3.0.

Jeśli podzielasz naszą misję i chciałbyś wesprzeć nasze działania, możesz to zrobić:

Z góry dziękujemy za okazaną nam pomoc!

Zobacz również

Poprzedni artykuł
Następny artykuł

Popularne artykuły

Skip to content
facebook facebook facebook
x Chcę pomócChcę pomóc