Czy dobry Bóg naprawdę mógł stworzyć pasożyty? Przyjrzyjmy się, co na ten temat mówi zarówno nauka, jak i Biblia.
Wobec Boga (co ciekawe, nawet ze strony niektórych ateistów) często pada oskarżenie, że stworzył On świat pełen zła i cierpienia. Na świecie zmagamy się z różnymi chorobami, a także wypadkami, katastrofami, wojnami… Świat przyrody jest pełen cierpienia, ponieważ drapieżniki polują na inne zwierzęta, zabijając je. Nauka o biblijnym stworzeniu jest jednak zdolna wyjaśnić, skąd to wszystko pochodzi. Pismo Święte mówi, że na początku świat był niemal idealny (“bardzo dobry” według słów Boga1). Zwierzęta i ludzie żywili się tylko roślinami – innymi słowy, nie było żadnego drapieżnictwa.
Pasożyty – przykłady
Ale na świecie istnieją również pasożyty. Mamy bardzo wiele gatunków pasożytów, które powodują choroby u swoich żywicieli (roślin, zwierząt i ludzi). Bardzo znanym pasożytem ludzkim jest gromada tasiemców, które żyją w przewodzie pokarmowym m.in. ludzi. Wywołują one tasiemczycę, chorobę charakteryzującą się m.in. chudnięciem, wymiotami i biegunkami. Gdy choroba jest nieleczona, może prowadzić do śmierci2.
Innym znanym pasożytem jest glista ludzka, która pasożytuje w jelicie cienkim człowieka, wywołując glistnicę. Jest to bardzo powszechna choroba w krajach biednego Południa. Glistnica może przez długi czas nie dawać żadnych objawów, ale ostatecznie prowadzi do szeregu powikłań i również może grozić śmiercią3. Dlatego leczenie tych chorób najczęściej polega na pozbyciu się pasożytów w ten czy inny sposób.
To tylko dwa przykłady z całego wachlarza organizmów pasożytniczych żyjących w dzisiejszym świecie. Zasadniczo wszystkie pasożyty charakteryzują się tym, że odżywiają się kosztem swego żywiciela, nie dając mu nic w zamian. Innymi słowy, pasożyt tylko zyskuje, żywiciel natomiast traci. To sprawia, że żywiciel choruje, nieraz straszliwie.
Skamieniałe pasożyty
Świeccy naukowcy twierdzą, że pasożyty są z nami od setek milionów lat. W 2020 w południowych Chinach paleontolodzy znaleźli organizm, który uznali za najstarszego znanego pasożyta. W skałach kambryjskich odkryli brachiopody z gatunku Neobolus wulongqingensis, do których przyczepione były dziwne rurkowate robaki. Skąd wiadomo, że to pasożyty? Okazy z robakami były znacznie mniejsze od tych, które ich nie miały, co sugeruje, że musiały cierpieć z ich powodu4.
Czy Bóg – jeżeli istnieje – naprawdę jest taki okrutny, aby powołać do życia te odrażające stworzenia? Niektórzy chrześcijanie wierzący w starą Ziemię i ewolucję trwającą miliony lat zadają sobie to ciężkie pytanie. Wielu z tego powodu straciło wiarę w Boga i zostało ateistami lub agnostykami. Według nich lepiej, żeby Bóg nie istniał, niż żeby istniał i był okrutnie kapryśny względem swojego stworzenia. Bo w istocie taki byłby Bóg ewolucji i starej Ziemi.
Jak zatem pogodzić istnienie kochającego Boga, który stworzył wszystko, z istnieniem pasożytów? Chwała Bogu – jest to możliwe!
Eksplozja kambryjska czy biblijny potop?
Wspomniane skamieniałości pasożytów znaleziono w skałach kambryjskich, są zatem datowane na okres tzw. eksplozji kambryjskiej. Naukowcy uważają, że w kambrze doszło do nagłego pojawienia się ogromu gatunków, stąd określenie eksplozja kambryjska. Nie mają jednak pojęcia, w jaki sposób organizmy kambryjskie wyewoluowały. Brakuje dowodów na ciągłość takiej ewolucji. Zamiast tego wiele dowodów wskazuje, że nie było żadnej eksplozji kambryjskiej, jak też nie było okresu zwanego kambrem. Dowody geologiczne mówią nam, że wszystkie prehistoryczne zwierzęta (trylobity, dinozaury, wiele ssaków) zostały pogrzebane w sposób nagły5.
Tylko jeden kataklizm pasuje do tego obrazu: biblijny potop. Więcej na temat biblijnego potopu i masowego pogrzebania prehistorycznych zwierząt można znaleźć m.in. tutaj, tutaj lub tutaj. To też mówi nam, że sprawozdanie Biblii na temat istnienia Boga, stworzenia świata i potopu Noego jest prawdziwe6.
Bóg, pierwotne stworzenie a pasożyty
Jeśli zatem Bóg istnieje i na początku stworzył “bardzo dobry” świat, to co z pasożytami? Gatunki pasożytnicze tylko zabierają, nie dając nic w zamian. W “bardzo dobrym” świecie stworzonym na początku przez Boga nie było miejsca na tego rodzaju egoizm. To nam mówi, że to, co dziś jest pasożytem, wtedy jeszcze nim nie było. Pamiętajmy, że obok pasożytów istnieją również symbionty – organizmy, które czerpią korzyści z żywiciela, w zamian dając mu to, czego on sam potrzebuje.
Podobno 40% gatunków istniejących współcześnie to pasożyty7. Jednak z drugiej strony 80-90% gatunków roślin na całym świecie korzysta z mikoryzy, tj. symbiotycznej relacji z określonymi grzybami8. Symbioza może mieć charakter mutualistyczny, kiedy obie strony korzystają, lub komensalistyczny, kiedy jedna strona korzysta, ale nie szkodzi drugiej. Przykładem symbiozy w świecie zwierząt może być np. amfiprion plamisty (gatunek ryby o atrakcyjnym ubarwieniu) i ukwiał wspaniały.
Rola grzechu pierwszych ludzi
Jeśli Bóg stworzył świat bez egoizmu nawet w świecie zwierząt, to bardzo prawdopodobne, że dzisiejsze pasożyty dawniej były symbiontami9. Jednak upadek Adama i Ewy w grzech i przyjęcie przez nich wartości egoistycznych sprawiły, że ta cecha wkradła się również do świata flory i fauny, nad którym mieli panować. Stworzenia, które przed upadkiem Adama i Ewy nie szkodziły, teraz same zachowują się egoistycznie, szkodząc innym organizmom.
W ten sposób wiele organizmów symbiotycznych, wcześniej dających korzyść innym organizmom, przestało to robić – być może nawet, aby samemu przeżyć. A biorąc pod uwagę ówczesne ogromne bogactwo genetyczne wszystkich stworzeń10 oraz ich zdolności adaptacyjne (w tym plastyczność fenotypową), zwierzęta te pomyślnie dostosowały się do nowych warunków. Dotyczy to zwierząt żyjących zarówno po upadku człowieka w grzech, jak i po globalnym potopie.
Bóg nie jest Bogiem egoizmu. Udowodnił to, dając Swego Syna, z którym był On jedno11, na śmierć krzyżową, aby uratować możliwie każdego człowieka od śmierci. Dlatego możemy być pewni, że to nie On stworzył pasożyty, lecz grzech człowieka doprowadził do ich pojawienia się.
Przypisy
- Rdz 1,31.
- Zob. https://www.medianauka.pl/tasiemce
- Zob. https://www.medianauka.pl/glista-ludzka
- Marshall M., Oldest known parasite is a worm-like animal from 512 million years ago, NewScientist, 2.06.2020, https://www.newscientist.com/article/2244897-oldest-known-parasite-is-a-worm-like-animal-from-512-million-years-ago/
- Morris J., Do Fossils Show Signs of Rapid Burial?, w: The New Answers Book 3, Answers in Genesis, 30.12.2013, https://answersingenesis.org/fossils/how-are-fossils-formed/do-fossils-show-signs-of-rapid-burial/
- Ibid.
- Patton P., Earth’s First Parasite, Indiana Public Media, 9.03.2021, https://indianapublicmedia.org/amomentofscience/earths-first-parasite.php
- Zob. https://www.anbg.gov.au/fungi/mycorrhiza.html
- Did God Create Parasites?, w: Answers Magazine, Answers in Genesis, 1.11.2017, https://answersingenesis.org/biology/microbiology/did-god-create-parasites/
- Carter R. W., Powell M., The genetic effects of the population bottleneck associated with the Genesis Flood, “Journal of Creation”, 30(2), 08.2018, s.102-111, https://creation.com/genetic-effects-of-the-flood
- J 10,30.