Podobno ludzie dzielą się na odrębne rasy. Taki podział stał się krzywdzący dla wielu grup etnicznych. Dodatkowo teoria ewolucji wzmocniła takie zjawiska, jak dyskryminacja rasowa i niewolnictwo. Co więc na temat ras człowieka mówi współczesna nauka? Czy dyskryminację na tle rasowym naprawdę da się usprawiedliwić?
Różnorodność wśród ludzi
Każdy człowiek jest inny. Możemy to sami sprawdzić idąc przez miasto. Zobaczymy, że ludzie różnią się od siebie kolorem skóry, kolorem włosów, kolorem oczu, a także rysami twarzy. Zwłaszcza we współczesnych czasach łatwo spotkać przybyszy z odległych krajów, których wygląd może radykalnie różnić się od naszego.
W Europie dominuje przede wszystkim jasny kolor skóry człowieka. Im bardziej na północ, tym skóra staje się jaśniejsza. Ludy Bliskiego Wschodu posiadają ciemniejszą skórę. Z kolei w Afryce dominują ludzie o bardzo ciemnej karnacji. Tak samo jest z rdzennymi Australijczykami, Papuasami, czy Drawidami w Indiach. W Azji Wschodniej i Południowo-Wschodniej ludzie mają zróżnicowany kolor skóry (bardziej jasny niż ciemny). Łączą ich jednak szczególne cechy twarzy, a zwłaszcza tzw. zmarszczka nakątna oka[1]. Podobnie jest u rdzennych Amerykanów (błędnie zwanych Indianami).
Kolor skóry – terminologia
Powyższe różnice antropologiczne skłoniły badaczy do stworzenia klasyfikacji ludzi z podziałem na rasy. W XVIII wieku szkoła historii na Uniwersytecie w Getyndze wydała dwie klasyfikacje. Jedna została oparta o imiona trzech synów Noego: Sema, Chama i Jafeta. Druga zaś została ściśle oparta o kolor skóry. Wtedy zaczęto mówić o pięciu rasach ludzi: białej (kaukazoidalnej), czarnej (negroidalnej) i żółtej (mongoloidalnej), a także brązowej („malajskiej”[2]) i czerwonej (amerykańskiej).
Z czasem ta terminologia się przyjęła – dotyczy to zwłaszcza rasy białej i czarnej, a czasem i żółtej. W oparciu o teorię ewolucji Darwina powstały także nowe, bardziej krzywdzące teorie rasowe. Naukowcy zaczęli postrzegać niektóre rasy jako słabo rozwinięte, a nawet stojące na szczeblu rozwoju między ludźmi a małpami. W ten sposób usprawiedliwiali dyskryminację rasową, niewolnictwo, a nawet ludobójstwo[3].
Test płodności
Za przykład niech posłużą Tasmańczycy. W XIX wieku naukowcy ewolucyjni uważali Tasmańczyków za „brakujące ogniwo” między człowiekiem a małpą[4]. Nie uważali ich za ten sam gatunek, co człowiek. W ten sposób niektórzy usprawiedliwiali ludobójstwo dokonane na nich podczas tzw. czarnej wojny (od lat 20. XIX wieku do 1832 roku).
Jednak Tasmańczycy udowodnili, że są w pełni ludźmi. Kluczowym elementem definicji słowa „gatunek” jest to, że samiec i samica są w stanie wydać płodne potomstwo. Z czasem na wyspie Tasmania pojawiły się małżeństwa mieszane Europejczyków z Tasmańczykami, które wydały dzieci zdolne do dalszego rozmnażania się. Do dziś żyją potomkowie tych mieszanych par. Można więc rzec, że Tasmańczycy zdali test płodności. Udowodnili, że są w pełni homo sapiens sapiens, tak jak Europejczycy[5].
Czym jest melanina?
Dlaczego więc Europejczycy i Tasmańczycy (a także inne grupy etniczne na świecie) mają całkowicie odmienne kolory skóry? Naukowcy odkryli, że sekret tkwi w substancji zwanej melaniną. Melanina jest białkiem produkowanym przez melanocyty znajdujące się w naszym naskórku. Następnie jest transportowana do poszczególnych komórek naskórka. Melanina pełni rolę ochronną, blokując szkodliwe promieniowanie ultrafioletowe UV. Stanowi także pigment, który barwi skórę różnych części naszego ciała, włosy, a także oczy.
Melanina dzieli się na dwie odmiany. Są to: eumelanina i feomelanina. Eumelanina to barwnik odpowiadający za brązowy i czarny kolor. Natomiast feomelanina barwi na odcienie między żółtym a czerwonym. Genetycy odkryli, że za produkcję obu rodzajów melaniny odpowiada co najmniej kilka genów z licznymi allelami. Stąd tak ogromna genetyczna różnorodność koloru skóry u ludzi[6].
Ludzie nie są biali ani czarni
Ale czy same przyjęte przez nas określenia koloru skóry mają sens? Można to sprawdzić, wykonując prosty eksperyment. Jeśli masz tzw. biały kolor skóry, weź białą kartkę i połóż na niej rękę. Na pewno widzisz wyraźną różnicę między kolorem swojej ręki, a kolorem kartki. Jeśli natomiast jesteś osobą o tzw. czarnym kolorze skóry, przyłóż swoją rękę do czegoś, co ma czarny kolor. Może to być komputer, na którym pracujesz, albo czarna okładka książki. Widać jak na dłoni, że nasza skóra nigdy nie będzie dosłownie biała albo dosłownie czarna.
Wszyscy ludzie mają jeden podstawowy kolor skóry – jest nim kolor brązowy[7]. Jedni z nas mają bardzo jasny brązowy kolor skóry, inni ciemnobrązowy. Inni ludzie mogą mieć nieco żółtawy odcień brązowego, zaś jeszcze inni odcień jasnobrązowy zbliżony do jasnoróżowego. Jednak jest to ten sam kolor, za który odpowiada jeden i ten sam pigment: melanina. Dlatego gdyby nie to, że terminy „biały” czy „czarny” nieco ułatwiają nam życie, moglibyśmy śmiało pożegnać się z taką nomenklaturą[8].
Tylko jedna rasa ludzka
Teoria ewolucji człowieka przyczyniła się do rozwoju różnych teorii rasowych, które usprawiedliwiały niewolnictwo i dyskryminację rasową. Ale nie ma na to żadnego usprawiedliwienia. Współczesna nauka udowadnia, że wszyscy jesteśmy jedną ludzką rodziną. Kolor skóry czy rysy twarzy nie mają tutaj żadnego znaczenia. Jest to też zgodne z Pismem Świętym. Księga Rodzaju mówi nam, że wszyscy ludzie pochodzą od jednej pary ludzi[9]. To znaczy, że każdy człowiek żyjący na Ziemi – jasnoskóry czy ciemnoskóry – ma wspólnych, całkowicie ludzkich przodków. Nie ma więc ras ludzkich, wszyscy bowiem jesteśmy jedną ludzką rasą i jedną ludzką rodziną.
Przypisy
[1] Zwana fałdą mongolską lub epicanthus – to ona sprawia, że oczy wyglądają na „skośne”.
[2] Obejmującej nie tylko mieszkańców obecnej Malezji, ale wszystkie ludy austronezyjskie. Patrz: Douglas B. 'Novus Orbis Australis’: Oceania in the science of race, 1750-1850, w: Douglas B., Ballard C. (red.), Foreign Bodies: Oceania and the Science of Race 1750-1940, ANU E Press., 2008, s. 99–156.
[3] Sanders L., Bates G., Racism – a consequence of evolution?, 7 kwietnia 2011, https://creation.com/racism-consequence-evolution
[4] Ham K., Are There Really Different Races? – rozdział 17 w The New Answers Book 1, Master Books, 2006, https://answersingenesis.org/racism/are-there-really-different-races/
[5] Lubenow M., The Neanderthals: Our Worthy Ancestors, Part II, „Answers in Depth”, 2, 2007, https://answersingenesis.org/human-evolution/neanderthal/the-neandertals-our-worthy-ancestors-part-ii/
[6] Ham K., op. cit.
[7] Ham K., We’re Not „Black and White” – Everyone is Brown, 11 sierpnia 2020, https://answersingenesis.org/blogs/ken-ham/2020/08/11/were-not-black-and-white-everyone-is-brown/
[8] Ibid.
[9] Rdz 3,20; Dz 17,26.
