Heterotardigrada w taksonomii zwierząt to gromada niesporczaków. Charakteryzują się one obecnością wyraźnych wyrostków na głowie lub twardymi płytkami pancerza na grzbiecie.
Zostały opisane w 1927 roku przez Ernesto Marcusa (1893-1968), brazylijskiego zoologa pochodzenia niemieckiego. Gromada ta obejmuje zarówno gatunki morskie, lądowe oraz słodkowodne. Szczególnie formy morskie wyróżniają się dużą różnorodnością gatunkową i zmiennością kształtu ciała.
Cechy charakterystyczne budowy ciała
Niesporczaki są generalnie bardzo jednorodną grupą zwierząt o niewielkiej zmienności w budowie ciała. Większość przedstawicieli osiąga długość ciała od 100 do 150 μm.
Jednym z najbardziej wyróżniających się elementów budowy heterotardigradów są zgrubienia na zewnętrznej warstwie ich skóry, która jest bezkomórkową warstwą ochronną. Zgrubienia te występują szczególnie u gatunków z rzędu Echiniscoidea. Tworzą one na grzbiecie małe płytki, które mogą być wyposażone w kolczaste wypustki i swoisty pancerz. Liczba i rozmieszczenie płytek, stanowi istotne kryterium identyfikacji gatunków. U rodzaju Testechiniscus występują dodatkowo płytki brzuszne.
Wyrostki głowy i ciała
Wiele heterotardigradów, wyróżnia się obecnością licznych wyrostków. Charakterystyczne są przede wszystkim czułki na głowie, które najprawdopodobniej pełnią funkcję dotykową. Oprócz czułków znajdują się struktury, które przypuszczalnie odpowiadają za percepcję chemiczną. Kształt, liczba i rozmieszczenie czułków oraz wspomnianych struktur stanowią kluczowe cechy przy identyfikacji gatunków.
Kończyny
Nogi heterotardigradów mają podobną budowę do innych niesporczaków, jednak na czwartej parze kończyn często występuje korona małych ząbków, której funkcja jest nieznana. Pazury u heterotardigradów nie zawsze znajdują się bezpośrednio na końcu nogi, lecz mogą być umieszczone na palcach.
Jama ciała i układ pokarmowy
Wewnętrzna anatomia heterotardigradów różni się od eutardigradów, przede wszystkim tym, że ich wewnętrzna przestrzeń ciała, jest znacznie mniejsza. Mięśnie gardzieli są wzmocnione przez twarde pasma. Gardziel składa się z 51 komórek mięśniowo-nabłonkowych, co zostało potwierdzone dzięki badaniom, obalając wcześniejsze teorie o innym podziale komórek.
Narządy wydalnicze i rozrodcze
Heterotardigrady nie posiadają gruczołów, które są odpowiedzialne za wydalanie i osmoregulację. Osmoregulacja nie jest potrzebna u form morskich, ponieważ ich płyn wewnątrz ciała zawiera taką samą ilość soli. U niektórych gatunków lądowych między drugą a trzecią parą nóg znajdują się specjalne narządy wydalnicze.
Występowanie
Heterotardigrady występują na całym świecie, zarówno w środowiskach morskich, słodkowodnych, jak i lądowych. Jednak populacje gatunków morskich są zazwyczaj mniejsze niż lądowych, co sprawia, że te ostatnie są lepiej zbadane. Niektóre gatunki, są szeroko rozpowszechnione na piaszczystych plażach, podczas gdy inne, zamieszkują specyficzne środowiska, takie jak kamienie zawierające mangan w południowym Pacyfiku. Niektóre niesporczaki żyją jako pasożyty lub komensale (współbiesiadnicy) na innych zwierzętach.
Styl życia
Styl życia heterotardigradów w dużej mierze pokrywa się z tym, co wiadomo o innych niesporczakach. Anhydrobioza, czyli zdolność do przetrwania w stanie wysuszenia, jest cechą charakterystyczną tylko dla rzędu Echiniscoidea.
Heterotardigrady rozmnażają się zarówno płciowo, jak i bezpłciowo. Partenogeneza, czyli rozmnażanie bez udziału samca, jest powszechna wśród wielu gatunków Echiniscoidea, gdzie samice składają niezapłodnione jaja, z których wykluwają się tylko samice. W przypadku rozmnażania płciowego zazwyczaj mają rozdzielnopłciowość.
Jaja heterotardigradów są gładkie i mogą być składane swobodnie. Nowo wyklute osobniki często nie mają odbytu i otworu płciowego, a liczba pazurów może być mniejsza niż u dorosłych. Długość życia tych zwierząt nie jest dobrze poznana, ale prawdopodobnie wynosi od kilku miesięcy do kilku lat.
Źródło
1. https://fr.wikipedia.org/wiki/Heterotardigrada [dostęp: 29.08.2024].
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: Gąsiorek P, Vončina K, New Echiniscidae from Amber Mountain. Evolutionary Systematics 3(1): 29-39.. Licencja: CC BY 4.0.
