Terraformacja Marsa – co ma wspólnego z biblijnym stworzeniem?

Terraformacja innych planet, w tym Marsa, to odległa przyszłość, niemniej już teraz pojawiają się koncepcje, jak tego dokonać. Czy to jednak możliwe, aby również Ziemia została kiedyś poddana terraformacji?

Odkąd człowiek lata w kosmos, pojawiają się pomysły, w jaki sposób można by skolonizować najbliższe planety i księżyce. Na naszym celowniku jest zwłaszcza planeta Mars, która wydaje się być najbardziej obiecującym obiektem do zamieszkania. Czerwona Planeta jest celem firmy kosmicznej SpaceX należącej do Elona Muska, który przewiduje, że pierwsza baza na Marsie powstanie do 2030 roku¹. Natomiast do lat 60. XXI wieku ma tam zamieszkać nawet 1 milion ludzi².

Oczywiście pierwszym i podstawowym problemem jest to, jak tam dolecieć. Załóżmy jednak, że to się udało i ludzie zbudowali pierwsze bazy (tak jak to przedstawia m.in. film Marsjanin). Jak jednak miliony ludzi miałyby zamieszkać na tej niegościnnej planecie? Jednym z pomysłów jest budowa wielkich miast przykrytych kopułami, w których ludzie oddychaliby ziemskim powietrzem³. To rozwiązanie wydaje się prawie być w zasięgu naszych możliwości technologicznych.

Ale inne pomysły sięgają znacznie dalej i obejmują przemianę całej planety, tak aby ludzie nie musieli chodzić w skafandrach. Taką globalną przemianę planety (np. Marsa czy Wenus) lub księżyca określamy mianem terraformacji. Samo słowo terraformacja oznacza dosłownie “tworzenie Ziemi” (z łac. terra, czyli Ziemia). To oznacza, że terraformacją nie będzie jakakolwiek inżynieria planetarna, lecz taka, która pozwoli przemienić daną planetę lub księżyc na obraz naszej własnej planety. I wraz z rozwojem naszej technologii terraformacja przestaje być domeną wyłącznie fantastyki naukowej.

Terraformacja środowiska Marsa

Aby dokonać terraformacji, należałoby wprowadzić do środowiska planety odpowiednie elementy, dzięki którym człowiek może żyć, oraz usunąć takie, które mogą go zabić. Do najważniejszych elementów należą:

• woda – w postaci oceanów, wód powierzchniowych i wód opadowych; jednocześnie ważne jest, aby wody nie były zanieczyszczone toksycznymi substancjami;
• odpowiednie powietrze – czyli tlen we właściwych proporcjach (około 210 000 ppm), brak gazów toksycznych, a także odpowiednie ciśnienie powietrza, dzięki czemu gazy obojętne (takie jak azot) same nie stają się toksyczne;
• temperatura powietrza – aby ludzie ani nie zamarzali, ani nie umierali z nadmiaru gorąca, przy czym może to wymagać poradzenia sobie z bilansem ciepła planety (stosunek ciepła uzyskanego do ciepła utraconego);
• roślinność – jeżeli powyższe warunki są częściowo spełnione, to pozwalają na naturalne rozprzestrzenianie się roślinności, najpierw organizmów pionierskich (takich jak mech), a następnie tych bardziej wymagających, w tym zapewniających żywność (także dla zwierząt).

Obecnie na Marsie panuje bardzo niska temperatura (średnio -63°C). Jest to pochodną zarówno odległości od Słońca, jak i ciśnienia i składu atmosfery planety. Woda na Marsie znajduje się głównie w stanie stałym w czapach polarnych (i niekoniecznie nadaje się do spożycia). Obecnie nie ma na Marsie wody w stanie ciekłym (jednak coraz więcej dowodów wskazuje, że dawniej była tam⁴). Powietrze jest bardzo rzadkie i w 95% złożone z dwutlenku węgla (ale są też niewielkie ilości pary wodnej).

Biorąc pod uwagę powyższe przeszkody, ewentualnych przyszłych terraformerów czeka naprawdę ogrom pracy. Na dość szalony pomysł wpadł Elon Musk, który stwierdził, że marsjańskie czapy lodowe można byłoby stopić za pomocą broni jądrowej⁵.

Inne właściwości fizyczne planet

Do innych ważnych (ale rzadziej wspominanych) czynników należą również:

•  grawitacja planety,
•  pole magnetyczne (lub jego brak),
•  tempo obrotu planety wokół własnej osi,
•  nachylenie jej osi względem Słońca.

Każdy z tych czynników niesie określone wyzwania dla ludzi, którzy mieliby zamieszkać na innej planecie. Grawitacja Marsa wynosi tylko 38% grawitacji ziemskiej i uważa się, że organizm człowieka może cierpieć z tego powodu. Wiemy już, że człowiek w warunkach tzw. mikrograwitacji (np. na ISS) stopniowo traci tkankę mięśniową. Dzieje się tak, ponieważ bez odczuwalnego ciążenia mięśnie nie pracują tak, jak zostały do tego stworzone w warunkach ziemskiej grawitacji. Negatywny wpływ obniżonej grawitacji odczuwają także kości i krew. Nauka musi zatem rozwiązać ten problem⁶.

Mars nie posiada również pola magnetycznego, które chroniłoby rośliny, zwierzęta i ludzi przed szkodliwym promieniowaniem kosmicznym. Jest ono również potrzebne do tego, aby powietrze – jeśli już będzie odpowiednie dla człowieka – nie ulatywało w kosmos. Pojawiają się jednak pomysły, w jaki sposób można by stworzyć sztuczne pole magnetyczne. Należy do nich np. pomysł japońskich naukowców, którzy wymyślili sieci równoleżnikowych pierścieni zbudowanych z nadprzewodników, wytwarzających odpowiedni prąd stały⁷.

Pozostałe parametry są mocno zbliżone do ziemskich. Tempo obrotu Marsa wokół własnej osi w stosunku do Słońca (tzw. dzień słoneczny) wynosi nieco ponad 24,5 godziny. Niewykluczone, że człowiek ostatecznie przyzwyczaiłby się do marsjańskiego cyklu dnia i nocy. Również nachylenie osi Marsa jest podobne do nachylenia osi Ziemi i wynosi 25°19’, co sprawia, że pory roku na Marsie mogłyby być podobne do tych na naszej planecie⁸.

Pierwsza terraformacja opisana w Biblii

Rozważając temat terraformacji innych planet, mimowolnie przychodzą na myśl warunki, w jakich my sami żyjemy na Ziemi. Mamy tu zapewnione wszystko, co nam potrzebne do życia: wodę pitną, odpowiednie powietrze z właściwą ilością tlenu, zróżnicowanie temperatur pozwalające na różnorodność życia… Ponadto jesteśmy otoczeni różnymi ekosystemami, z których czerpiemy nie tylko żywność, ale i wrażenia piękna. Warto też zauważyć, że Ziemia to jedyna planeta w kosmosie, o jakiej wiemy, że istnieje tam życie. Naukowcy dotychczas nie odkryli innych planet, które nadawałyby się do życia, i jest bardzo mało prawdopodobne, aby takie planety znaleźli.

Jesteśmy oczywiście przyzwyczajeni do myślenia, że warunki naturalne Ziemi same przyczyniły się do takiego stanu rzeczy, jaki widzimy dziś. Ale co, jeśli Ziemia sama kiedyś została poddana terraformacji? Niektórzy naukowcy uważają, że tak było w istocie. Zanim jednak pomyślimy o tym, że zrobili to kosmici, to najpierw otwórzmy Pismo Święte. Pierwszy rozdział Księgi Rodzaju opisuje, w jaki sposób Bóg stworzył niebo i ziemię. Najpierw stworzył wody, z których później wyłoniły się zarówno powietrze, jak i ląd. Następnie Bóg wypełnił wody, powietrze i ląd żywymi istotami, w tym również człowiekiem⁹.

Czy to nie wygląda przynajmniej po części jak terraformacja? Dzisiaj niektórzy z nas marzą o tym, aby zamienić Mars, Wenus i być może inne ciała niebieskie w pełne bujnej roślinności raje. Takie projekty wymagają nie lada inteligencji i zdolności. Tak samo ogromnej inteligencji wymagało, aby nasza planeta stała się miejscem pełnym życia. Więcej nawet: aby powstało również samo życie. Życie nie ma szansy powstać samo z siebie nigdzie we Wszechświecie – tylko najwyższa Inteligencja jest zdolna do takich czynów¹⁰. Ta sama Inteligencja dała nam tę planetę, abyśmy na niej żyli. Gdy więc rozważamy terraformację innych planet, pomyślmy też o inteligentnym projekcie, czyli o pierwotnej terraformacji, jakiej dokonał Bóg na Ziemi.

Przypisy

1. Torchinsky R., Elon Musk hints at a crewed mission to Mars in 2029, NPR, 17.03.2022, https://www.npr.org/2022/03/17/1087167893/elon-musk-mars-2029
2. Drake N., Elon Musk: A Million Humans Could Live on Mars By the 2060s, National Geographic, 28.09.2016, https://www.nationalgeographic.com/science/article/elon-musk-spacex-exploring-mars-planets-space-science
3. Tangermann V., This Plan For a Martian City Under a Dome is Breathtaking, Futurism, 06.11.2020, https://futurism.com/martian-city-dome-breathtaking
4. Samec R., Mars—The Other Blue Planet?, Answers in Genesis, 01.04.2015, https://answersingenesis.org/astronomy/mars/mars-other-blue-planet/
5. Wall M., Elon Musk Floats 'Nuke Mars’ Idea Again (He Has T-Shirts), Space.com, 17.08.2019, https://www.space.com/elon-musk-nuke-mars-terraforming.html
6. Pojawił się np. pomysł wykorzystania resweratrolu, składnika obecnego m.in. w winogronach, który mógłby zapobiegać atrofii mięśni. Zob. Mitchell J., Martian Gravity, Harvard Medical School, 19.07.2019, https://hms.harvard.edu/news/martian-gravity
7. Motojima O., Yanagi N., Feasibility of Artificial Geomagnetic Field Generation by a Superconducting Ring Network, National Institute for Fusion Science, 05.2008, https://www.nifs.ac.jp/report/NIFS-886.pdf
8. Fraser C., Mars Tilt, Universe Today, 06.06.2008, https://www.universetoday.com/14894/mars-tilt/
9. Rdz 1.
10. Lacey T, Abiogenesis: Can Life Come from Non-Living Chemicals?, Answers in Genesis, 22.09.2021, https://answersingenesis.org/origin-of-life/abiogenesis/