Połoz smugooki (Elaphe taeniura), znany też jako wąż jasnogrzbiety, wąż smugooki, wąż (połoz) długoogonowy, wąż (połoz) tajwański, a także jako wąż (połoz) chiński. Należy do rodziny połozowatych. Jest to gatunek występujący we wschodniej i południowo-wschodniej Azji. Ma długie i smukłe ciało.
Węże te żywią się gryzoniami.
W niektórych miejscach są cenione jako “naturalne środki zwalczania szkodników” lub jako zwierzęta domowe. W innych regionach są uważane za gatunek inwazyjny.
Wyróżnia się kilka jego podgatunków.
Opis
Węże chińskie żyją średnio od 15 do 25 lat.
Ich długość wynosi od 1,2 do 1,8 metra, łącznie z ogonem.
Ich skóra ma kolor od żółtawo-brązowego do oliwkowego. Na końcu ogona ciemnieje. Kark i głowa mają jednolitą barwę. Na grzbiecie znajdują się dwa rzędy okrągłych czarnych plam, które łączą się ze sobą. Z tyłu każdego oka biegnie czarna smuga w kierunku pyska, który jest jasnokremowy w okolicy warg.
Podgatunki i zasięg
Oto niektóre podgatunki połoza smugookiego:
- połoz długoogonowy (Elaphe taeniura taeniura) – występuje w Chinach;
- wąż smugooki Ridleya (Elaphe taeniura ridleyi) – występuje w Tajlandii i Malezji. Jest zagrożony wyginięciem. Żyje głównie w jaskiniach, żywiąc się nietoperzami. Jego ciało jest żółte lub beżowe, a końcówka ogona ciemnieje;
- wąż chiński Mocquarda (Elaphe taeniura mocquardi) – występuje w południowo-wschodnich Chinach i północnym Wietnamie;
- tajwański wąż smugooki (Elaphe taeniura friesei) – rdzenny dla Tajwanu;
- wietnamski niebieski wąż długoogonowy (Elaphe taeniura callicyanous) – występuje w Wietnamie, Kambodży i Tajlandii;
- połoz chiński Helfenbergera (Elaphe taeniura helfenbergeri) – występuje w Tajlandii.
Zasięg geograficzny i siedlisko
Wąż chiński występuje w dużej części Azji Południowej i Południowo-Wschodniej, z wyjątkiem zachodnich i północno-wschodnich Chin. Można je znaleźć w lasach deszczowych oraz w jaskiniach.
W Europie połoz długoogonowy osiedlił się w belgijskim Hasselt. W 2005 roku kilka węży uciekło ze sklepu zoologicznego i założyło kolonię w podkładach kolejowych.
Węże te mogą przetrwać zimy, dzięki korzystaniu z kanałów kablowych w systemie kolejowym.
Zachowanie
Węże smugookie znakomicie potrafią się wspinać. Poruszają się po ścianach jaskiń, pomaga im to w polowaniu np. na nietoperze. Są aktywne o różnych porach dnia i nocy.
Gdy są zagrożone, węże te „merdają” ogonem, próbując odstraszyć potencjalnego drapieżnika. Mogą też spłaszczać swoje ciało, aby wyglądać na większe.
Odżywianie
Połoz chiński żywi się głównie gryzoniami, takimi jak myszy. Dzięki umiejętności wspinania się, potrafi złapać nawet nietoperze w jaskiniach. Zdarza się, że poluje też na ptaki, żywi się również ich jajami.
Rozmnażanie
Węże tajwańskie są jajorodne. Po zimowej hibernacji, gdy temperatura wynosi około 18–20 °C, następuje okres godowy. Samice składają 4–12 jaj i wysiadują je przez około 70 dni, sporadycznie wychodząc na polowanie.
Młode mają około 30–45 cm długości. Po dwóch tygodniach zaczynają zrzucać pierwszą skórę. W ciągu roku osiągają około 135 cm i mogą się rozmnażać po czterech miesiącach.
Zagrożenia i drapieżnicy
Drapieżnikami zagrażającymi połozom smugookim są różne ptaki oraz ssaki.
Interakcje z ludźmi
Węże jasnogrzbiete są popularne w handlu skórą wężową i jako zwierzęta domowe. Kultura popularna wpłynęła na ich wizerunek, na przykład film „Thunder of Gigantic Serpent” z 1988 roku, ukazuje głównego potwora jako właśnie węża smugookiego. Chociaż węże tego gatunku hodowane w niewoli są spokojniejsze, to jednak te złapane na wolności mogą być trudne w obcowaniu.
Jako gatunek inwazyjny
Niektóre podgatunki węża jasnogrzbietego stały się inwazyjne w regionach Azji, w których wcześniej nie występowały.
Często jest to wynikiem transportu w ramach handlu zwierzętami domowymi, może być to też spowodowane przypadkowymi uwolnieniami.
Na Okinawie wąż tajwański od lat 70. XX wieku stał się gatunkiem inwazyjnym. Początkowo sprowadzony był na tę wyspę do zoo, obecnie jednak rozprzestrzenił się w lasach i miastach. Jego obecność może zagrażać miejscowym gatunkom ptaków i ssaków.
Strategie kontroli
W Japonii zgodnie z ustawą o inwazyjnych gatunkach obcych (IAS) posiadanie węża smugookiego jest nielegalne.
Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:
- Aloza – aloza flinta
- Jak dziki
- Ludzie i mamuty – fakty ukrywane przez dekady
- Starożytne mity – więcej niż tylko mity (cz. 1)
- Atrament prehistoryczny – czy aby na pewno?
Źródło
1. https://en.wikipedia.org/wiki/Beauty_rat_snake [dostęp: 28.10.2024].
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: Rushen. Licencja: CC BY-SA 2.0.
