Błotniarka moczarowa (Galba truncatula) to gatunek słodkowodnego ślimaka z rodziny błotniarkowatych (Lymnaeidae). Jest żywicielem pośrednim wielu przywr.
Rozmieszczenie
Ślimak ten pochodzi z Europy, ale rozprzestrzenił się też na inne części świata. Obecnie występuje we wszystkich krajach europejskich, w tym na wielu wyspach śródziemnomorskich, takich jak Malta, Azory, Wyspy Owcze czy Baleary.
Mimo że błotniarka moczarowa jest szeroko rozpowszechniona, nie ma dokładnych map jej zasięgu. Większość danych opiera się na identyfikacji morfologicznej. Molekularne potwierdzenie jego obecności poza Europą jest rzadkie.
Błotniarkę moczarową znaleziono w Ameryce Północnej i Południowej, a także w Afryce i Azji.
W Ameryce Południowej potwierdzono jej obecność m.in. w Boliwii, Peru i Wenezueli.
Na obszarze Afryki występuje natomiast głównie na północy, np. w Maroku i Egipcie, ale także w Południowej Afryce czy Kenii i Tanzanii.
W Azji można znaleźć błotniarkę w Rosji, Iranie, Pakistanie i Indiach, ale doniesienia o jej obecności tam są rzadkie.
Opis
Muszla osiąga wysokość od 5 do 10 mm, z maksymalną długością sięgającą 12 mm. Skręty tego zewnętrznego szkieletu są schodkowe, a kolumienka złożona.
Czułki są charakterystycznie szerokie u podstawy, a oczy małe. Wierzch płaszcza ma białe plamy, co nadaje muszli blady wygląd.
Pierwsze obustronne zęby w tarkach mają trzy zakończenia.
Siedlisko
Błotniarka moczarowa żyje w wodach słodkich zarówno tych stojących, jak i w płynących. Ślimak ten żyje głównie w płytkich wodach, które są dobrze natlenione, takich jak stawy czy rowy melioracyjne, ale też spotyka się ją w strumieniach i rzekach.
W większych zbiornikach wodnych ślimak ten występuje głównie na granicy lądu i wody, a czasem poza wodą, na błocie. Błotniarka moczarowa często spotykana jest w pobliżu ludzkich siedzib, co sprawia, że czasami można ją zauważyć podczas spaceru w pobliżu zbiorników wodnych.
Błotniarka moczarowa może przetrwać długie okresy suszy, zapadając w sen letni w błocie. Może przeżyć od 6 tygodni do 4,5 miesiąca w stanie estywacji. W laboratorium zaobserwowano, że ślimaki mogą przetrwać bez wody nawet rok.
Preferuje środowiska o zasadowym pH (od 7,0 do 9,6) i wysokiej zawartości wapnia.
Błotniarka moczarowa może żyć na dużych wysokościach, np. na Altiplano w Boliwii (3800–4100 m n.p.m.).
We Francji jego liczebność spada z powodu intensywnych praktyk rolniczych.
Zwyczaje żywieniowe
Błotniarka moczarowa żywi się glonami oraz świeżymi lub rozkładającymi się roślinami.
Cykl życiowy
W Europie błotniarka moczarowa może znieść jaja dwa razy do roku. W bardzo wilgotnych latach może wydać 3 pokolenia.
Ślimaki wykluwają się z jaj. Złożone skupiska jaj mają kształt okrągły lub owalny. Zawierają zwykle od 2 do 15 jaj.
Długość życia błotniarki moczarowej wynosi maksymalnie do 2 lat.
Pasożyty
Błotniarka moczarowa jest żywicielem pośrednim przywr i nicieni.
Ślimak ten jest odpowiedzialny za przenoszenie fascjolozy (choroby wywołanej przez motylicę wątrobową) na ludzi i zwierzęta.
Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:
- Na ratunek teorii – trzy modele ewolucyjne
- Biblijny jednorożec – fakt czy mit?
- Oko – projekt (nie)doskonały?
Źródło
1. https://en.wikipedia.org/wiki/Galba_truncatula [dostęp: 17.10.2024].
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: Francisco Welter Schultes. Licencja: CC BY-SA 2.5.