Pączkowce, blastoidy (Blastoidea) to wymarła gromada szkarłupni o łodygowej budowie. Powszechnie uważa się, że blastoidy przetrwały do końca permu, około 250 milionów lat temu i wtedy wyginęły. Choć nie były tak liczne i różnorodne jak liliowce, z którymi żyły równocześnie, są często znajdowane jako skamieniałości.
Opis
Podobnie jak inne szkarłupnie, ciała pączkowców chronione były przez połączone ze sobą płytki z węglanu wapnia, które tworzyły główną część ciała – tekę (gr. theca). W stanie żywym była ona połączona z łodygą lub kolumną, zbudowaną z ułożonych jedna na drugiej płytek w kształcie dysku. Drugi koniec tej kolumny był przymocowany do dna morskiego za pomocą struktury przypominającej korzeń lub klamrę, podobnie jak u łodygowych liliowców.
Łodyga była zwykle krótka, a niektóre gatunki były jej pozbawione – wtedy struktura przypominająca klamrę łączyła się bezpośrednio z teką.
Anatomia
Otwory gębowe pączkowców znajdowały się na szczycie teki, a od nich rozchodziło się pięć promienistych rowków pokarmowych, tzw. ambulakralnych, które przypominały płatki kwiatu. Każde z nich było wyposażone w długie, cienkie struktury przypominające ramiona, które służyły do wyłapywania cząstek pokarmowych i przenoszenia ich do otworu gębowego. Wyposażone były w ruchome płytki, które mogły się zamykać lub otwierać, w zależności od potrzeby. Wokół otworu gębowego znajdowały się pięciu przetchlinek, które chroniły otwory do skomplikowanych narządów oddechowych, zwanych hydrosferami. Przetchlinki oddzielały różne płyny w ciele blastoidów. Odpady wydalane były przez otwór łączący odbyt z sąsiadującymi przetchlinkami.
Pączkowce, podobnie jak liliowce, były filtratorami zawiesin, odżywiającymi się planktonem i żyjącymi w umiarkowanie wzburzonych wodach oceanicznych od szelfu kontynentalnego po głębsze baseny.
Ze względu na ich kruchość, blastoidy rzadko są zachowane w skamieniałościach.
Źródło
1. https://en.wikipedia.org/wiki/Blastoid [dostęp: 26.09.2024].
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: Wilson44691. Licencja: CC0 1.0.
