Nerpa (Pusa) to rodzaj morskiego ssaka z rodziny fokowatych (Phocidae). Naukowcy wyodrębnili trzy gatunki należące do rodzaju Pusa, które wcześniej były klasyfikowane w rodzaju Phoca. Warto jednak zauważyć, że w niektórych źródłach Phoca nadal jest uznawana za synonim Pusa. Prowadzi to do pewnych różnic w nomenklaturze. Foki te występują w regionach arktycznych i subarktycznych. Spotkać je można wokół Morza Kaspijskiego, m.in. w Rosji, Finlandii, Skandynawii, Wielkiej Brytanii, Grenlandii, a także w Kanadzie, Stanach Zjednoczonych, Iranie, Azerbejdżanie, Kazachstanie oraz Japonii. Zmiany warunków środowiskowych w Kanadzie wpływają na wzorce wzrostu fok obrączkowanych. Osobniki z północy rosną wolniej, ale osiągają większe rozmiary. Foki z południa z kolei rosną szybko, ale są mniejsze. Spośród trzech gatunków Pusa jedynie foka kaspijska należy do gatunków zagrożonych.
Lista gatunków
Według Światowego Rejestru Gatunków Morskich (World Register of Marine Species) oraz NCBI do rodzaju Pusa zaliczane są trzy gatunki fok. Jest to stan na dzień 13 listopada 2016 roku.
- Pusa caspica — Nerpa kaspijska;
- Pusa hispida — Nerpa obrączkowana;
- Pusa sibirica — Nerpa bajkalska.
Systematyka
Rodzaj Pusa po raz pierwszy zdefiniował włoski lekarz i przyrodnik Giovanni Antonio Scopoli. Opis nerpy znalazł się w jego opracowaniu na temat historii naturalnej minerałów, roślin i zwierząt, opublikowanej w 1771 roku. Co ciekawe, w oryginalnym opisie Scopoli nie wskazał konkretnego gatunku. Dopiero w 1951 roku brytyjscy zoolodzy John Ellerman i Terence Morrison-Scott- wyznaczyli nerpę obrączkowaną (Pusa hispida) jako typ nomenklatoryczny dla tego rodzaju.
Scopoli prawdopodobnie zaczerpnął nazwę Pusa od wcześniejszych badaczy. Jej poprawna pisownia budziła jednak wątpliwości. W literaturze wskazuje się, że jest to grenlandzkie słowo oznaczające fokę, które w różnych wersjach zapisywali Houttuyn i Müller. Fabricius zasugerował, że pierwotna forma nazwy brzmiała Puirse, co mogło prowadzić do nieporozumień w późniejszej klasyfikacji.
Opis
Wszystkie trzy gatunki z rodzaju Pusa są stosunkowo małe w porównaniu do innych fok. Ciekawostka jest fakt, że Pusa hispida to najmniejszy gatunek foki na świecie. Samce są nieco większe od samic. Długość ciała tych zwierząt wynosi 110–160 cm. Masa ciała waha się w granicach od 50 do 90 kg. Nowo narodzone nerpy mierzą 60–80 cm, a ważą 4–5,5 kg.
Pożywienie
Zarówno nerpa kaspijska, jak i bajkalska to gatunki w większości rybożerne. Phoca caspica żywi się głównie rybami z rodzaju Clupeonella, które występują bardzo licznie w Morzu Kaspijskim. Stanowią one aż 70% jej diety. Phoca sibirica preferuje ryby z rodzajów Comephorus i Cottocomephorus.
Dieta foki obrączkowanej jest bardziej zróżnicowana. Zwierzę to żywi się zarówno rybami, jak i skorupiakami, głowonogami, a także obunogami, krylami oraz innymi krewetkami.
Rozmnażanie
Nerpa kaspijska jest gatunkiem monogamicznym, w odróżnieniu od nerpy obrączkowanej oraz bajkalskiej, które są poligamiczne. To zróżnicowanie w zachowaniach rozrodczych między poszczególnymi gatunkami może wynikać z różnych warunków środowiskowych i strategii przetrwania.
Zasięg występowania
Gatunki z rodzaju Pusa można spotkać w rejonach przybrzeżnych Morza Kaspijskiego, Oceanu Arktycznego oraz jeziora Bajkał.
Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:
- Lama andyjska
- Terekia
- O tym, jak technologia z pomocą nauki wpływa na nasz świat
- Czym jest czarna dziura?
- Czy Ewangelie są pełne sprzeczności?
Źródło
1. https://en.wikipedia.org/wiki/Pusa [dostęp: 18.10.2024].
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: Dion Art. Licencja: CC BY-SA 4.0.