Ibis biały (Eudocimus albus) to gatunek ptaka z rodziny ibisów (Threskiornithidae). Występuje na południowej części wschodniego wybrzeża Stanów Zjednoczonych, od południowego New Jersey, Wirginii, Karoliny i Georgii, aż po stany Zatoki Meksykańskiej, takie jak Floryda, Alabama, Missisipi, Luizjana i Teksas. Można go także spotkać na wybrzeżach karaibskich regionów Ameryki Środkowej. Ten średniej wielkości ptak brodzący charakteryzuje się białym upierzeniem z czarnymi końcówkami skrzydeł, widocznymi głównie w locie, oraz typowym dla ibisów zakrzywionym dziobem, który ma intensywny czerwono-pomarańczowy kolor, podobnie jak jego długie nogi. Samce są większe i mają dłuższe dzioby niż samice. Zasięg lęgowy obejmuje wybrzeża Zatoki Meksykańskiej, Atlantyku oraz wybrzeża Meksyku i Ameryki Środkowej. Poza tym terenem zasięg występowania rozszerza się dalej w głąb Ameryki Północnej i obejmuje Karaiby. Ibisy można również spotkać na północno-zachodnim wybrzeżu Ameryki Południowej, w Kolumbii i Wenezueli. Populacje w centralnej Wenezueli krzyżują się z ibisami szkarłatnymi, co skłoniło niektórych badaczy do klasyfikowania obu gatunków jako jednego.
Dieta ibisa białego składa się głównie z małych wodnych zdobyczy, takich jak owady i ryby. W większości regionów preferowanym pokarmem są raki, jednak ibis potrafi dostosować swoją dietę do warunków siedliskowych i dostępności pokarmu. Jego główną metodą żerowania jest sondowanie dziobem dna płytkich wód, aby wyczuć i schwytać zdobycz – ptak nie widzi swojej ofiary podczas łowienia.
W sezonie lęgowym ibis biały gromadzi się w ogromnych koloniach w pobliżu wody. Parowanie jest głównie monogamiczne, a oboje rodzice troszczą się o młode, choć samce często angażują się w kopulacje z innymi samicami, aby zwiększyć swoje sukcesy reprodukcyjne.
Opis
Ibis biały to ptak o charakterystycznym białym upierzeniu. Dorosłe ptaki mają czarne końcówki skrzydeł, widoczne głównie w locie. W okresie spoczynkowym ich długi, zakrzywiony dziób oraz nogi są czerwonopomarańczowe o jasnym odcieniu. W ciągu pierwszych dziesięciu dni sezonu lęgowego skóra ciemnieje, przybierając głęboko różowy odcień na dziobie i niemal purpurowoczerwony na nogach. Następnie kolor blaknie do jaśniejszego różu, a koniec dzioba staje się czarniawy. Trudno jest odróżnić płeć dorosłych ptaków na podstawie ich wyglądu zewnętrznego, gdyż samiec i samica mają podobne upierzenie. Istnieje jednak dymorfizm płciowy. Samce są znacznie większe i cięższe od samic oraz mają dłuższe i masywniejsze dzioby.
Gatunek ten, umiarkowanie duży jak na ibisa, jest stosunkowo krępy i ma krótkie nogi w porównaniu do innych dużych ptaków brodzących. Badania przeprowadzone na populacji ibisów białych w południowej Florydzie wykazały, że waga samców wynosi od 872,9 do 1261 g, a samic od 592,7 do 861,3 g. Średnia waga wynosi odpowiednio 1036,4 g dla samców i 764,5 g dla samic. Długość dorosłych ptaków mieści się w przedziale od 53 do 70 cm, a rozpiętość skrzydeł wynosi od 90 do 105 cm.
Młode ibisy tuż po wykluciu pokryte są fioletowym puchem, który z czasem przybiera kolor ciemnobrązowy lub czarny – na głowie i skrzydłach. Ich pierś często jest naga, a tęczówki brązowe. Dziób początkowo krótki i prosty, z czasem zaczyna się zakrzywiać. Pióra w szarobrązowym odcieniu zaczynają pojawiać się między drugim a szóstym tygodniem życia. Białe upierzenie, które charakteryzuje dorosłe osobniki pojawia się natomiast pod koniec drugiego roku życia. Młode osobniki osiągają dorosły rozmiar i wagę po około dwóch latach.
Ibisy białe, podobnie jak inne gatunki tych ptaków, latają z wyciągniętą szyją i nogami, często tworząc długie, luźne linie lub formacje w kształcie litery V. Badania terenowe przeprowadzone w 1986 roku w Karolinie Północnej wykazały, że ponad 80% dorosłych osobników leciało właśnie w ten sposób. Zwykle ptaki te latają na wysokości od 60 do 100 metrów nad ziemią, szybując lub machając skrzydłami z częstotliwością około 3,3 uderzeń na sekundę.
Głównym odgłosem wydawanym przez ibisy białe jest dźwięk gęgania, który transkrybuje się jako „urnk, urnk” lub „hunk, hunk”. Jest on wydawany w locie, w trakcie zalotów lub w sytuacji zagrożenia. Ptaki wydają również stłumione „huu-huu-huu” podczas żerowania. Młode w gnieździe używają wysokiego „zziu” jako wołania o pokarm.
Dystrybucja i siedlisko
Ibis biały jest najliczniej spotykany na Florydzie, gdzie w jednej kolonii lęgowej doliczono się ponad 30 tysięcy osobników. Występuje on również na obszarze Karaibów, na obu wybrzeżach Meksyku (od Baja California na południe) oraz w Ameryce Środkowej, aż po Kolumbię i Wenezuelę. Poza okresem lęgowym jego zasięg rozszerza się dalej w głąb lądu, sięgając na północ do Wirginii i na zachód do wschodniego Teksasu.
Gatunek ten lubi wędrować i dlatego też obserwowany bywa jedynie sporadycznie, w małych stadach, w stanach daleko poza swoim zwykłym zasięgiem występowania. W Ameryce Północnej rozród odbywa się wzdłuż wybrzeża Atlantyku, od południowego New Jersey na południe do Florydy, a następnie na zachód wzdłuż wybrzeża Zatoki Meksykańskiej.
Ibisy białe nie są wierne miejscom, w których się rozmnażają. Duże kolonie lęgowe, liczące nawet dziesiątki tysięcy ptaków, mogą się tworzyć i rozpadać w ciągu jednego lub dwóch sezonów. Do lat 40. XX wieku gatunek ten licznie się rozmnażał tylko na Florydzie, przede wszystkim w Everglades. Susza w innych częściach Stanów Zjednoczonych spowodowała, że w latach 30. XX wieku rozmnożyło się tam ponad 400 tysięcy ibisów. W latach 50. i 60. pojawiły się duże kolonie w Alabamie, Luizjanie, a następnie w Karolinie Północnej i Południowej oraz na wybrzeżu Zatoki Meksykańskiej na Florydzie, a ostatecznie w Teksasie w latach 70. Od lat 70. do wczesnych lat 90. liczebność kolonii lęgowych spadła i zanikła w Karolinie Południowej i na Florydzie, znacznie zwiększając się w Karolinie Północnej i Luizjanie.
Kolonie mogą istnieć od jednego do siedemnastu lat, a ich trwałość zależy od wielkości i jakości pobliskich terenów podmokłych. Najdłużej utrzymują się kolonie związane z terenami podmokłymi o powierzchni przekraczającej 800 km². Degradacja terenów podmokłych lub miejsc lęgowych jest częstym powodem ich porzucania. Na przykład, populacja ibisów białych w kolonii na wyspie Pumpkinseed w hrabstwie Georgetown w Karolinie Południowej spadła z 10 tysięcy do zera w latach 1989 – 1990 po tym, jak huragan Hugo zalał pobliskie obszary żerowania słodką wodą, powodując ich zasolenie.
Ibisy białe zamieszkuje różnorodne siedliska, choć preferuje płytkie nadbrzeżne mokradła, tereny podmokłe i namorzyny. Często spotykane są one również w błotnistych kałużach, na mulistych równinach oraz nawet na mokrych trawnikach. Populacje oddalone od wybrzeża, szczególnie na południu Florydy, osiedlają się na innych rodzajach terenów podmokłych, takich jak bagna, stawy i zalane pola. Latem ptaki te przemieszczają się do siedlisk bardziej przybrzeżnych, ponieważ śródlądowe drogi wodne są zalewane letnimi deszczami, a ibisy uważają, że poziom wody jest wówczas zbyt wysoki, aby skutecznie żerować.
Zachowanie
Badania terenowe przeprowadzone pod koniec sezonu lęgowego na Florydzie wykazały, że dorosły ibis biały spędza średnio 10,25 godzin dziennie na poszukiwaniu pożywienia, 0,75 godzin na lataniu oraz 13 godzin na odpoczynku, nocowaniu i opiece nad gniazdem. Odpoczywając ptak ten głównie skupia się na czyszczeniu piór – wygładza je i przeczesuje długim dziobem. Czyszczenie często poprzedzone jest kąpielą – ibis kuca w wodzie o głębokości 5-20 cm i ochlapuje się nią każdym skrzydłem. Setki ptaków może kąpać się razem w czasie zalotów.
Ibis biały jest terytorialny, broni swojego gniazda przed intruzami. Agresywne zachowania obejmują rzucanie się do przodu z dziobem w pozycji poziomej oraz stawanie na baczność i trzaskanie dziobem naprzeciw innego ptaka. Ibisy białe również gryzą, często trzymając przeciwnika za głowę lub skrzydła.
Źródło
1. https://en.wikipedia.org/wiki/American_white_ibis [dostęp: 16.08.2024].
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: Hans Stieglitz. Licencja: CC BY-SA 3.0.
