Zębiełek karliczek (Crocidura suaveolens) jest gatunkiem niewielkiego ssaka zaliczanego do rodziny ryjówkowatych (Soricidae). Zasięg naturalnego występowania zwierzęcia rozciąga się na Azję, Europę oraz Afrykę. Najczęściej można je spotkać w ogrodach i na pokrytych bogatą szatą roślinną terenach. Zębiełki żywią się głównie pajęczakami, dżdżownicami, mięczakami, owadami oraz traszkami. Chętnie polują także na inne mniejsze od siebie gryzonie. Na rodzaj spożywanego przez ssaka pokarmu wpływa głównie środowisko życia.
Jeszcze nie tak dawno temu uważano, że podgatunkiem zębiełków karliczków są przedstawiciele gatunku Crocidura shantungensis. Oba zwierzęta faktycznie łączy bliskie pokrewieństwo. Jednak obecnie uznaje się je za osobne gatunki.
Dla zębiełków karliczków charakterystyczne jest tworzenie tzw. karawany. Polega ona na przemieszczaniu się przez matkę i młode w szeregu w ten sposób, że każdy osobnik trzyma zębami ogon znajdującego się bezpośrednio przed nim okazu. W takiej sytuacji ryzyko przypadkowego zgubienia się młodego zębiełka zostaje zredukowane do minimum. Ta metoda poruszania się w terenie jest wykorzystywana głównie przy żerowaniu albo poszukiwaniu odpowiedniej kryjówki.
Zębiełek karliczek – rozmieszczenie i siedlisko
Zębiełka karliczka wyróżnia szeroki zakres występowania. Zwierzęta te zamieszkują rozległe tereny ciągnące się od Portugalii i Hiszpanii na zachodzie, przez całą Europę i Azję aż do Japonii. Nierzadko spotyka się je również w północnej Afryce. Zasiedlają głównie zarośla i ogrody. Osobniki żyjące na Wyspach Scilly preferują plaże żwirowe oraz wydmy. Zamieszkujące teren tych wysp gryzonie tworzą izolowane populacje. Podobnie jest także z zębiełkami pochodzącymi z Wysp Kanałowych. Reprezentantów podgatunku zębiełka karliczka Crocidura suaveolens balearica można spotkać tylko na Menorce, będącej jedną z Wysp Balearskich.
Opis
Zębiełki karliczki zwykle mają długość od 5,3 do 8,2 cm. Ich ogony mogą mieć natomiast od 2,4 do 4,8 cm długości. Masa ciała przeciętnego osobnika wynosi od 3 do 7,5 g. Grzbiet gryzonia na ogół ma brunatno-brązowy kolor. Spodnią część ciała wyróżnia natomiast szarożółte ubarwienie.
Zachowanie
Zębiełki wykazują wzmożoną aktywność tak za dnia, jak i w nocy. Najczęściej wyruszają na żer rano tuż po wschodzie słońca i wieczorem przed zapadnięciem zmroku. Poza okresami żerowania odpoczywają w swoich kryjówkach. Żywią się głównie owadami i innymi drobnymi bezkręgowcami. Spożywają stosunkowo dużo pokarmu. Dzienna porcja jest bowiem równa masie ciała zwierzęcia. Podczas przemieszczania się po swoim terytorium kierują się głównie zmysłem słuchu, węchu i dotyku. Mają bowiem słabo rozwinięty wzrok.
Samice zębiełków karliczków zachodzą w ciążę 3 lub 4 razy w roku. Jeden miot zwykle składa się z 5-6 młodych. Przedstawiciele tego gatunku zwykle dożywają około 2 lat. Rzadko giną jednak śmiercią naturalną. Często padają ofiarą sów, lisów, kotów i łasic.
Zębiełek karliczek żyjący na Wyspach Scilly
Znajdujące się u południowo-zachodnich wybrzeży Anglii Wyspy Scilly stanowią teren występowania izolowanej populacji zębiełka karliczka. Zwierzęta te niegdyś klasyfikowano jako podgatunek zębiełków i określano łacińskim mianem Crocidura suaveolens cassiteridum. Na podstawie przeprowadzonych badań czaszek i zębów stwierdzono podobieństwo reprezentantów tej populacji do osobników występujących na Wyspach Kanałowych. Za jej wyróżnik uznano jednak dość ciemne futro. Do ulubionych przysmaków gryzoni z Wysp Scilly zaliczają się obunogi. Ssaki te w odróżnieniu od innych przedstawicieli gatunku żyją na plażach.
Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:
- Groźnica niema – bushmaster
- Wścieklica zwyczajna
- Karbon – wielki znak zapytania?
- Rasy ludzkie – co mówi nauka?
- Perm – rozwiązanie zagadek
Źródło
1. https://en.wikipedia.org/wiki/Lesser_white-toothed_shrew [dostęp: 24.02.2025]
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: Simon Tonge. Licencja: CC0.