Oribi smukłonogi

Zobacz również

Oribi smukłonogi (Ourebia ourebi) jest gatunkiem ssaka zaliczanego do rodziny wołowatych (Bovidae). Jest to jedyny przedstawiciel rodzaju oribi (Ourebia).W obrębie tego gatunku wydziela się jednak osiem podgatunków. Antylopa występuje powszechnie w różnych rejonach Afryki. Najczęściej spotyka się ją w południowych, zachodnich oraz wschodnich regionach tego kontynentu.

Taksonomia

Do oribi smukłonogiego stosuje się łaciński termin Ourebia ourebi. Pierwszy opis zwierzęcia powstał w 1782 roku. Autorem wspomnianej charakterystyki był znany niemiecki zoolog Eberhard August Wilhelm von Zimmermann. Niegdyś ssaki te uważano za członków plemienia Neotragini, grupującego różne antylopy o relatywnie niewielkich rozmiarach ciała. W latach sześćdziesiątych ubiegłego wieku oribi przyporządkowano do plemienia Raphicerini. Ostatecznie przedstawicieli tego gatunku uznano za członków plemienia Ourebini. Było to zasługą tanzańskiego zoologa Jonathana Kingdona.

Opis

Oribi smukłonogi to jedna z najmniejszych antylop na świecie. Dorosłe osobniki zwykle osiągają długość od 92 do 110 cm oraz wysokość w kłębie od 50 do 67 cm. Masa ciała przeciętnego okazu waha się od 12 do 22 kg. Dymorfizm płciowy u tych antylop przejawia się w odmiennych rozmiarach ciała. W większości przypadków samice są nieco większe od samców. Nie jest to jednak żadną regułą. U reprezentantów podgatunku nominatywnego zauważa się bowiem odwrócone proporcje.

Dla oribi smukłonogiego charakterystyczne są długie kończyny oraz szyja. Antylopa ma błyszczącą, rudo-brązową lub żółtą sierść. Brzuch, zad oraz okolice gardła i podbródka zwierzęcia są jednak białe. Puszysty ogon zwykle ubarwiony jest na czarno od zewnętrznej strony. Wewnątrz natomiast jest jaśniejszy.

Rogi występują wyłącznie u samców. Zwykle mierzą one od od 8 do 18 cm, Wyróżniają je gładkie końce. U ich nasady można natomiast zauważyć charakterystyczne pierścienie. Samice natomiast można łatwo rozpoznać po czterech sutkach umieszczonych na brzuchu. Poniżej oczu można zobaczyć specjalne gruczoły przeznaczone do wydzielania charakterystycznego dla antylop zapachu. Obecność takich gruczołów stwierdza się także w innych rejonach ciała.

Ekologia i zachowanie

Oribi smukłonogi wykazuje wzmożoną aktywność w ciągu dnia. Sporadycznie można także natknąć się na osobniki żerujące w porze nocnej. Antylopy zwykle grupują się w niewielkie stada złożone z kilku osobników. Przedstawiciele tego gatunku na ogół nie lubią deszczu. W czasie opadów zazwyczaj kryją się w gęstej roślinności. 

Dla oribi smukłonogiego charakterystyczne są różne systemy rozrodcze. Z  reguły najczęściej stosowanym, jest poligynia, polegająca na zapładnianiu przez jednego samca kilku partnerek. System ten skłania antylopy do łączenia się w stada. To zaś realnie zmniejsza ryzyko stania się przez nie ofiarą drapieżników.

Oribi smukłonogi wykazuje silne przywiązanie do swojego terytorium, które zwykle ma powierzchnię od 25 do 100 hektarów. W razie potrzeby broni swoje siedlisko przed intruzami z zewnątrz. Takie zachowania obserwuje się zarówno u samców, jak i samic.

Przeprowadzone badania wykazały, że osobniki płci żeńskiej preferują partnerów z większymi i odpowiednio rozstawionymi rogami. Dominujące samce mają większe szanse na przekazanie swoich genów potomstwu. Osobniki płci męskiej regularnie oznaczają rośliny i glebę na swoim terytorium za pomocą odchodów oraz wydzieliny z gruczołów zapachowych. U zwierząt tych niekiedy obserwuje się tzw. ceremonię odchodów, której istota sprowadza się do tworzenia przez wszystkie osobniki tymczasowych kup kału w konkretnych miejscach.

Dla oribi największe niebezpieczeństwo stanowią zwierzęta mięsożerne żyjące na tych samych terenach co te antylopy. W razie zauważenia zagrożenia ssak wydaje charakterystyczne odgłosy alarmowe. Zazwyczaj dzieje się tak w przypadku starszych osobników płci męskiej.

Dieta

Oribi smukłonogi zalicza się do zwierząt roślinożernych. Najczęściej żywi się świeżymi trawami. Lubi także spożywać inne rośliny, jak również kwiaty i grzyby. Zwierzęta te można także często spotkać na terenie solnisk. W miejscach, gdzie występuje większa obfitość pokarmu, antylopy żerują w większych grupach. To zapewnia im bezpieczeństwo.

Rozmnażanie

Oribi smukłonogi staje się zdolny do rozrodu zazwyczaj po ukończeniu pierwszego roku życia. Okres godowy zwykle przypada na przełom sierpnia i września (czyli na porę deszczową). Samice będące w okresie rui chętnie przebywają w pobliżu samców. Trwająca około 7 miesięcy ciąża kończy się wydaniem na świat jednego młodego osobnika. Matka chroni swojego potomka zarówno przed drapieżnikami, jak i samcami. Z reguły robi to poprzez ukrycie młodego w gęstej roślinności. Małe oribi żywi się mlekiem matki przez około 5 miesięcy. Zwierzęta te z reguły żyją od 8 do 12 lat.

Występowanie i siedlisko

Zasięg naturalnego występowania antylop rozciąga się od Nigerii i Senegalu na zachodzie, po Etiopię i Erytreę na wschodzie oraz po Angolę i Wschodni Przylądek na południu. Oribi smukłonogie najchętniej przebywają na sawannach i górskich łąkach. Często na swoje siedliska wybierają też miejsca po pożarach. Zwierzęta te można spotkać na wysokościach nawet do 2000 metrów nad poziomem morza. Zwykle na powierzchni 1 km² przebywa około 10 osobników. Na terenach obfitujących w pożywienie liczba ta wzrasta natomiast do 45 osobników na km².

Zagrożenia i ochrona

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje oribi smukłonogiego za gatunek najmniejszej troski. Liczebność populacji tego zwierzęcia od lat utrzymuje się na stabilnym wysokim poziomie. Nie dotyczy to jednego podgatunku Ourebia ourebi haggardi klasyfikowanego jako gatunek zagrożony.

Największe zagrożenie dla liczby oribi stanowi utrata naturalnych siedlisk na skutek rozszerzania się powierzchni pól uprawnych i pastwisk dla bydła. Nie bez znaczenia jest też kłusownictwo, choć antylopy te wykazują relatywnie dużą tolerancję na polowania.

Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:


Źródło

1. https://en.wikipedia.org/wiki/Oribi [dostęp: 03.01.2025]

© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: Bernard DUPONT. Licencja: CC BY-SA 2.0.

Jeśli podzielasz naszą misję i chciałbyś wesprzeć nasze działania, możesz to zrobić:

Z góry dziękujemy za okazaną nam pomoc!

Zobacz również

Poprzedni artykuł
Następny artykuł

Popularne artykuły

Skip to content
facebook facebook facebook
x Chcę pomócChcę pomóc