Nornica ruda (Clethrionomys glareolus) jest gatunkiem niewielkiego ssaka zaliczanego do rodziny chomikowatych (Cricetidae). Reprezentuje podrodzinę karczowników (Arvicolinae). Ssak wyróżnia się czerwono-brązowym umaszczeniem. Ogon jest niemal tak samo długi jak połowa ciała gryzonia. Nornicę rudą najczęściej spotyka się na obszarach leśnych. Gatunek ten zasiedla północno-zachodnie rejony Azji oraz większą część Europy. Występuje też na Wyspach Brytyjskich i w Irlandii.
Nornice rude przebywające na wolności żyją średnio od 1,5 roku do 2 lat. Osobniki trzymane w niewoli mogą natomiast dożyć nawet 3,5 roku. Na te zwierzęta polują liczne drapieżniki, m.in kuny, lisy, tchórze, koty, wydry oraz sowy. Przy większej dostępności pożywienia nornice rozmnażają się zarówno latem, jak i zimą. To prowadzi do czasowego zwiększenia ich liczebności na danym terenie. W kolejnych latach ich populacja ulega jednak zmniejszeniu.
Opis
Nornica ruda jest niewielkim gryzoniem, który z wyglądu przypomina młodą mysz. Można go jednak łatwo rozpoznać po bardziej krępej sylwetce i zaokrąglonej główce z niewielkimi oczami i uszami. Zwierzę wyróżnia także krótki ogon pokryty włosami. Wierzch ciała ma czerwono-brązowe ubarwienie. Pod główną sierścią znajduje się podszerstek. Po bokach można natomiast zauważyć połyskujące na brązowo futerko. Okolice brzucha odznaczają się jaśniejszym odcieniem.
Dorosłe osobniki zazwyczaj osiągają długość ciała od 83 do 121 mm. Ich ogon jest natomiast o 50% krótszy od tułowia. Waga oscyluje na poziomie od 15,4 do 36 gramów. Samice zwykle osiągają nieco większe rozmiary ciała od samców. Dla młodych osobników charakterystyczna jest ciemna sierść na grzbiecie i szary brzuch. Nornica ruda wydaje ciche piski i głośniejsze dźwięki przypominające warczenie. Emitowane przez nią odgłosy czasem mogą brzmieć jak szloch człowieka. Zwykle dzieje się tak w sytuacjach stresowych.
Występowanie nornicy rudej
Zasięg naturalnego występowania nornicy rudej rozciąga się na niemal całą Europę, Azję Mniejszą i część Syberii Zachodniej. Obecności tego zwierzęcia nie stwierdza się raczej w Skandynawii, na Bałkanach oraz na Półwyspie Apenińskim i Półwyspie Iberyjskim. Sporadycznie zamieszkuje Bałkany. Liczną obecność gryzonia obserwuje się w Wielkiej Brytanii. Żyje też w Irlandii, choć terytorium tego kraju nie jest jego naturalnym siedliskiem (został tam sztucznie wprowadzony).
Środowisko
Nornica ruda preferuje głównie środowisko leśne. Żyje przede wszystkim w lasach liściastych i mieszanych. Często żeruje w zaroślach i w ściółce leśnej. Nierzadko zamieszkuje także żywopłoty, paprocie i jeżyny. Niektóre osobniki można zobaczyć na podmokłych łąkach oraz w parkach. Nornice występują też na terenach górzystych (do wysokości 1800 metrów nad poziomem morza). Zasiedlają wówczas lasy iglaste. Przemieszczają się zazwyczaj po terenach pokrytych niską roślinnością. Okazy żyjące w rejonie Morza Śródziemnego występują tylko w wilgotnych lasach. Próżno ich natomiast szukać w zaroślach albo na łąkach. Niekiedy nornice przenoszą się z miejsca na miejsce. Chwilowo opuszczone przez nie tereny mogą zatem za jakiś czas znowu stać się ich mieszkaniem.
Nornica ruda – zachowanie
Nornice rude pozostają aktywne zarówno w dzień, jak i w nocy. W zimie nie zapadają w stan hibernacji. Ich nory są płytkie i długie. Zwykle mają wiele wejść i wyjść. Zwierzę wykazuje tendencje do gromadzenia zapasów jedzenia w podziemnych magazynach. Ich gniazda mogą znajdować się na ziemi lub tuż pod jej powierzchnią. Zazwyczaj ich dna wyściełane są trawą, liśćmi oraz sierścią. Gryzoń uważnie nasłuchuje dźwięków ostrzegawczych wydawanych przez inne gatunki. To pozwala mu uniknąć niebezpieczeństwa ze strony drapieżników.
Nornica ruda zalicza się do zwierząt roślinożernych. W skład jej diety wchodzą głównie ziarna zbóż, nasiona, pąki, pędy oraz korzenie roślin. W trakcie konsumowania trawy przycina zębami jej łodygi i układa w stosy. Pożywienie, którego nie jest w stanie zjeść od razu, zanosi do podziemnego magazynu. Ssak czasem je też owady i robaki. Może także kraść jaja z gniazd ptaków usytuowanych na ziemi.
Rozmnażanie
Tak samce, jak i samice nornic są zwierzętami terytorialnymi. Terytoria przedstawicieli tego gatunku mogą się na siebie nakładać. Okres rozrodczy przypada na czas od początku maja do początku września. Osobniki płci żeńskiej zazwyczaj wybierają dominujących partnerów na ojców swojego potomstwa. Młode w liczbie od 4 do 8 sztuk przychodzą na świat po 21 dniach od zapłodnienia. Samice w tym czasie często kończą jeszcze karmić potomstwo z poprzedniego miotu. Czasem jednak dochodzi do zabicia jej starszych młodych przez inne samice lub samce. Uniknięciu tego zjawiska sprzyja przenoszenie się ciężąrnej samicy wraz z młodymi do innych nor.
Młode rodzą się ślepe. Zdolność widzenia zyskują dopiero po 9 dniach od przyjścia na świat. Matka karmi je mlekiem przez 25 dni. Młode samice osiągają dojrzałość płciową w wieku 6 tygodni, a samce po ukończeniu 2 miesięcy. Jedna samica w ciągu całego sezonu letniego wydaje na świat trzy bądź cztery mioty.
Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:
- Wiosłonos amerykański – wieloząb – wiosłonos
- Wrona brodata
- Największa ćma w Polsce – zmierzchnica trupia główka
- Czy grzyby to rośliny lub warzywa, a jeśli nie, to dlaczego?
- Ludzie i mamuty – fakty ukrywane przez dekady
Źródło
1. https://en.wikipedia.org/wiki/Bank_vole [dostęp: 28.02.2025]
© Źródło zdjęcia głównego: Canva.
