Orlik krzykliwy (Clanga pomarina) jest gatunkiem dużego ptaka zaliczanego do rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae). Zasięg naturalnego występowania zwierzęcia rozciąga się na całą Europę Wschodnią. Jest to gatunek monotypowy, w obrębie którego nie wydziela się żadnych podgatunków. Najbliższym krewnym ptaka jest orlik grubodzioby (Clanga clanga).
Orliki prowadzą wędrowny tryb życia. Zwykle opuszczają swoje miejsca lęgowe w okresie od sierpnia do połowy października. Ptaki nie wykazują tendencji do tworzenia stad. Odlatują na swoje zimowiska pojedynczo.
Opis orlika krzykliwego
Orlik krzykliwy jest ptakiem średniej wielkości. Dorosłe osobniki z reguły osiągają długość około 60 cm przy rozpiętości skrzydeł na poziomie mniej więcej 150 cm. Grzbiet orlika krzykliwego wyróżnia ciemne upierzenie. Tylko głowa i skrzydła zwierzęcia są brązowe. Dzioby przedstawicieli tego gatunku są relatywnie małe. Na wierzchu skrzydeł widać jasną plamę. W okolicach grzbietu wyraźnie zaznacza się jasny wzór w kształcie litery V. Dotyczy to zwłaszcza dojrzałych osobników. Oznaczenia te są mniej widoczne w porównaniu do innych orłów. U orlików krzykliwych nie występuje dymorfizm płciowy. Samce i samice wyglądają bardzo podobnie.
Lotki młodych osobników pokrywają charakterystyczne białe plamy. Także na szyi widać jasną plamę. Tego typu oznaczeń brakuje na pokrywach skrzydłowych. Orliki krzykliwe wydają charakterystyczne odgłosy, które przypominają szczekanie psa.
Występowanie i siedlisko
Orliki krzykliwe mają swoje miejsca lęgowe głównie w Europie Środkowej i Wschodniej. Niektóre osobniki zamieszkują terytoria Turcji i Armenii. Na zimę przenoszą się natomiast do Afryki. Ptaki te zachowują się bardzo nieufnie w stosunku do otoczenia. Najchętniej przebywają na terenach otwartych lub lekko zalesionych. Na takich obszarach stosunkowo łatwo mogą bowiem zdobyć pożywienie. W przypadku braku jakiegokolwiek innego pokarmu zadowalaja się padliną.
Zachowanie i ekologia
Orlik krzykliwy wykazuje silne przywiązanie do swojego terytorium. Wybrane siedliska eksploatuje przez co najmniej kilka lat. Odległości między terytoriami mogą być zróżnicowane. Nie ma to jednak najmniejszego znaczenia dla sukcesu lęgowego. Zdolność do wydania na świat zdrowego potomstwa zależy głównie od dostępności pokarmu na danym obszarze. Nie bez znaczenia są też zachodzące w tym regionie zmiany klimatyczne.
Orlik krzykliwy – rozmnażanie
Orliki krzykliwe budują gniazda w koronach wysokich drzew. Czasem umieszczają je też w dolnej części korony, na rozwidleniu konarów. Jedno gniazdo służy danemu ptakowi przez wiele lat. Na początku każdego sezonu rozrodczego do dotychczasowej konstrukcji dodawane są nowe gałązki. Niekiedy jednak pary tworzą wiele gniazd w obrębie swojego rewiru. Dlatego każdego roku mogą wybierać inne siedlisko.
Samice składają w gnieździe od jednego do trzech jaj. Ich wysiadywaniem zajmują się oboje rodzice. Czas ich inkubacji może wahać się od 1 do 1,5 miesiąca. Młode wykluwają się z nich w odstępach jednodniowych. Często zdarza się, że jedno z piskląt (zwykle to najstarsze) zabija swoje rodzeństwo i pozostaje samo w gnieździe. W ten sposób zapewnia sobie wystarczającą ilość pożywienia. Młode jest karmione przez matkę i ojca przez 55 dni. Później staje się zdolne do opuszczenia gniazda. Jednak jeszcze przez mniej więcej miesiąc potrzebuje opieki ze strony rodziców.
Pożywienie
Orliki krzykliwe zalicza się do ptaków mięsożernych. W skład ich diety wchodzą różne zwierzęta. Najczęściej polują na gryzonie i młode zające. Do ich przysmaków należą także inne małe ssaki, niewielkie ptaki, a także płazy oraz gady. Orliki żywią się również owadami oraz mięczakami. Zwykle żerują na łąkach oraz pastwiskach. Ptaki te wyróżnia doskonały wzrok. Mogą dostrzec potencjalną zdobycz z odległości nawet 100 metrów nad ziemią. W takiej sytuacji ptak najpierw zawisa w bezruchu w powietrzu, a następnie pikuje w dół i błyskawicznie łapie swoją ofiarę.
Status i ochrona
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje orliki krzykliwe za gatunek najmniejszej troski. Liczebność jego populacji od lat utrzymuje się na stabilnym, wysokim poziomie. Jej wielkość szacuje się na kilkadziesiąt tysięcy dorosłych osobników.
Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:
- Żaba trawna
- Wiosłonos amerykański – wieloząb – wiosłonos
- Czy grzyby to rośliny lub warzywa, a jeśli nie, to dlaczego?
- Największa ćma w Polsce – zmierzchnica trupia główka
- Atrament prehistoryczny – czy aby na pewno?
Źródło
1. https://en.wikipedia.org/wiki/Lesser_spotted_eagle [dostęp: 28.02.2025]
© Źródło zdjęcia głównego: Canva.
