Kangur rdzawoszyi, inaczej zwany walabia Bennetta lub kangur Bennetta (Notamacropus rufogriseus) to gatunek ssaka z podrodziny kangurów (Macropodinae) w obrębie rodziny kangurowatych (Macropodidae). Gatunek ten występuje głównie na bardziej umiarkowanych i żyznych obszarach wschodniej Australii, w tym na Tasmanii. Kangury rdzawoszyje zostały również introdukowane w kilku innych krajach, takich jak Nowa Zelandia, Wielka Brytania (Anglia i Szkocja), Irlandia, Wyspa Man, Francja oraz Niemcy.
Opis
Walabia Bennetta wyróżnia się czarnym nosem i łapami tego samego koloru, a także białym paskiem wzdłuż górnej wargi. Jej sierść jest szara, z charakterystycznym czerwonawym odcieniem na ramionach. Dorosłe osobniki ważą od 13,8 do 18,6 kilogramów. Osiągają długość ciała (bez ogona) do 90 centymetrów. Samce są zazwyczaj większe od samic. Kangur rdzawoszyi z wyglądu przypomina kangura pasmowego (Notamacropus dorsalis), jednak różni się od niego brakiem charakterystycznego czarnego paska na grzbiecie, większym rozmiarem oraz miększym futrem. Walabie Bennetta mogą żyć nawet dziewięć lat.
Zasięg występowania
Kangura Bennetta można spotkać w zaroślach nadbrzeżnych i lasach sklerofilowych wzdłuż wybrzeża i górzystych terenów wschodniej Australii. Zamieszkuje obszary od Bundaberg w Queensland po granicę z Australią Południową. Występuje także na Tasmanii i wielu wyspach Cieśniny Bassa. Nie jest do końca jasne, które z wysp tasmańskich zamieszkują naturalne populacje, a które zostały tam wprowadzone przez człowieka.
W ciągu ostatnich 30 lat liczba tych zwierząt wzrosła w Tasmanii i na wybrzeżu Queensland. Zjawisko to wynika głównie ze zmniejszenia presji łowieckiej oraz częściowego wylesienia, które stworzyło mozaikę pastwisk i lasów. Wallabie Bennetta mogą żerować na pastwiskach nocą, a za dnia znajdować schronienie w gęstej roślinności. Co ciekawe, ich populacja w stanie Wiktoria pozostaje mniej liczna, choć przyczyny tego zjawiska nie są w pełni znane.
Zachowanie
Kangur rdzawoszyi to gatunek prowadzący głównie samotniczy tryb życia. W sprzyjających warunkach, takich jak obfitość pożywienia, wody czy schronienia, zwierzęta te potrafią gromadzić się w grupy. Przestrzegają wówczas hierarchii społecznej. Badania wykazały, że walabie Bennetta – podobnie jak inne społeczne ssaki – łagodzą konflikty godząc się. W tym celu nawiązują kontakt, podczas którego dochodzi do spokojnych i przyjaznych interakcji. Zwierzęta te aktywne są głównie nocą. Większą część dnia spędzają, odpoczywając.
Cykl rujowy samicy trwa 33 dni. Zaloty rozpoczynają się od charakterystycznego zachowania – samica liże kark samca, po czym ten ociera swój policzek o jej ciało. Następnie dochodzi do krótkiej walki w pozycji stojącej, przypominającej rywalizację dwóch samców. Po tym rytuale para przystępuje do kopulacji. Ich związek trwa zwykle zaledwie jeden dzień. Samica rodzi jedno młode, które przebywa w torbie przez około 280 dni. Po opuszczeniu torby młode spędza z matką jeszcze miesiąc. Samice jednak często całe życie trzymają się rodzinnych rewirów. Samce natomiast opuszczają te tereny w wieku dwóch lat. Kangury rdzawoszyje angażują się także w opiekę allorodzicielską. Przyjmują na wychowanie młodych innych osobników. Zachowanie to obserwowane jest również u wilków, słoni czy ludzi.
Dieta
Walabie Bennetta żywią się trawami, korzeniami, liśćmi drzew oraz chwastami. Zwierzęta te wykazują dużą elastyczność w wyborze pożywienia. Pozwala im to przetrwać w różnych warunkach środowiskowych.
Podgatunki
Istnieją dwa lub trzy podgatunki kangura rdzawoszyjego:
- N. r. banksianus (Quoy & Gaimard, 1825) – kangur rdzawoszyi [kontynentalna Australia].
- N. r. rufogriseus (Desmarest, 1817) sensu lato – kangur Bennetta, czasami zastępowany przez:
- N. r. fruticus (Ogilby, 1838) [Tasmania].
- N. r. rufogriseus (Desmarest, 1817) sensu stricto [Cieśnina Bassa, Wyspa King].
Podgatunek tasmański, Notamacropus rufogriseus rufogriseus jest zazwyczaj mniejszy (co często charakteryzuje populacje wyspiarskie), a jego futro jest dłuższe, ciemniejsze i bardziej kudłate. Zwierzęta te rozmnażają się późnym latem, głównie od lutego do kwietnia. Notamacropus rufogriseus rufogriseus doskonale zaadaptował się do życia w pobliżu ludzi i dlatego osobniki tego podgatunku można spotkać pasące się na trawnikach na obrzeżach Hobart i innych miast.
Podgatunek kontynentalny, Notamacropus rufogriseus banksianus, rozmnaża się przez cały rok. Co ciekawe, w niewoli samice zachowują swój naturalny rytm rozrodczy.
Introdukcja
Walabie Bennetta, sprowadzone do regionu Canterbury na Wyspie Południowej Nowej Zelandii, znacznie zwiększyły tam swoją liczebność. W 1870 roku kilka osobników trafiło z Tasmanii do Christchurch. Cztery lata później trzy z nich zostały wypuszczone w Hunters Hills. Z czasem populacja rozrosła się. Dziś zajmuje obszar około 350 tysięcy hektarów, obejmujący pasma Two Thumb Range, Kirkliston Range i Grampians. Choć kangury te zostały uznane za szkodniki, a właściciele gruntów są zobowiązani do ograniczania ich zasięgu, to zyskały one status symbolu miejscowości Waimate.
W Europie te sympatyczne torbacze tworzą niewielkie kolonie w Anglii, Szkocji, Irlandii, Francji i Niemczech. W Anglii dawniej zamieszkiwały Derbyshire i Peak District, jednak te populacje wyginęły. Wciąż jednak odnotowuje się ich obecność w Ashdown Forest oraz w innych lokalizacjach, takich jak West Sussex czy Hampshire. W Szkocji, na wyspie Inchconnachan w Loch Lomond, od 1975 roku żyje grupa walabii, które wywodzą się z pary osobników sprowadzonych z Whipsnade Zoo.
Na Wyspie Man walabie Bennetta są znane od lat 60. XX wieku, kiedy to uciekły z tamtejszego parku dzikiej przyrody. Według badania z 2023 roku ich populacja w rejonie Ballaugh Curragh wynosi około 568 osobników. Budzi to obawy ekologów, gdyż kangury rdzawoszyje mają negatywny wpływ na lokalną florę i faunę. Rząd wyspy sklasyfikował je jako gatunek inwazyjny.
We Francji grupa licząca od 50 do 100 walabii Bennetta zamieszkuje południową część Lasu Rambouillet, niedaleko Paryża. Zwierzęta te uciekły z ogrodu zoologicznego w Émancé w latach 70. Podobne przypadki miały miejsce w Niemczech i Austrii. W tym ostatnim kraju w 2014 roku jedna z uciekinierek przetrwała zimę, co przyciągnęło uwagę mediów, humorystycznie kontrastując z popularnym hasłem „W Austrii nie ma kangurów”.
Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:
- Ocelot nadrzewny – margaj
- Karłowaty konik morski – konik morski Bargibanta
- Czy Biblia usprawiedliwia niewolnictwo?
- Ochrona środowiska w Biblii? Naturalnie!
- Zagłada czy ratunek – jaka czeka nas przyszłość?
Źródło
1. https://en.wikipedia.org/wiki/Red-necked_wallaby
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: JJ Harrison. Licencja: CC BY-SA 3.0.
