Błazenki (Amphiprion), często zwane też rybami klownami, rybami ukwiałowymi – to ryby z rodziny garbikowatych (Pomacentridae). Żyją w rafach koralowych tropikalnego Indo-Pacyfiku. Tworzą ścisłą symbiozę z ukwiałami. Każdy gatunek błazenka żyje tylko z określonymi gatunkami ukwiałów. Ukwiały chronią błazenki przed drapieżnikami, gdyż są one słabymi pływakami. Z kolei błazenki bronią ukwiały przed drapieżnikami. Nie potwierdzono teorii o tym, że błazenki dokarmiają ukwiały. Jeśli ukwiał straci swojego rybiego partnera, szybko staje się ofiarą innych ryb.
Odżywianie
Błazenki żywią się zooplanktonem. Niektóre z nich jedzą także glony.
Wygląd
Błazenki mają od 8 do 16 cm długości. W płetwie grzbietowej mają 8–11 twardych i 14–20 miękkich promieni. W płetwie odbytowej znajdują się 2 twarde i 12–15 miękkich promieni. Płetwy piersiowe mają 16–21 promieni, a liczba łusek wzdłuż linii bocznej to 31–59. Promieni skrzelowych jest od 17 do 22.
Występowanie
Wszystkie gatunki ryb klownów żyją w tropikalnych wodach Indo-Pacyfiku. Występują tam, gdzie ciepłe prądy morskie sięgają daleko na północ lub południe, np. przy wschodnim wybrzeżu Japonii, na głębokościach od 1 do 15 metrów. Większość gatunków ma ograniczony zasięg występowania. Jedynie błazenek Clarka (Amphiprion clarkii) występuje szeroko w tropikalnym Indo-Pacyfiku. Jest gatunkiem, który akceptuje różne gatunki ukwiałów jako partnerów symbiotycznych.
Najwięcej gatunków ryb ukwiałowych żyje wokół Nowej Gwinei – 10 gatunków w Madangu i 8 na wyspach d’Entrecasteaux. W zachodnim Pacyfiku na Guam i Lizard Island żyje 5 gatunków. W Morzu Czerwonym są 2 gatunki, na Komorach 1, a przy wybrzeżach Hawajów nie ma żadnych.
Rozmnażanie
Błazenki są rybami protandrycznymi. Najpierw stają się samcami, a potem mogą zmieniać płeć. Żyją w grupach z jedną samicą i kilkoma samcami, w jednym ukwiale lub ich małej grupie. Największy osobnik to zawsze samica. Gdy zginie, największy samiec zmienia płeć i staje się samicą. Proces przemiany trwa około roku. Zaczyna się w mózgu, a kończy w narządach płciowych.
Jaja składane są blisko podstawy ukwiału. Przed złożeniem ikry samiec czyści podłoże. Po złożeniu jej przez 7–8 dni samiec chroni i wietrzy jaja płetwami piersiowymi. Jedno zniesienie ma około 250 jaj.
Po tygodniu wykluwają się larwy. Żyją jako plankton, starając się pozostać w pobliżu miejsca urodzenia. Stadium larwalne trwa 2–3 tygodnie. Następnie młode błazenki szukają innego ukwiału na pobliskiej rafie koralowej, kierując się zapachem.
Systematyka
Ryby ukwiałowe nie są na tyle odrębne w rodzinie garbikowatych (Pomacentridae), by tworzyć osobną podrodzinę. Należą do plemienia Amphiprionini w podrodzinie Pomacentrinae. Opisano także dwa mieszańce jako odrębne gatunki. Oba to prawdopodobnie hybrydy A. chrysopterus i A. sandaracinos.
Ichtiolog Gerald R. Allen podzielił błazenki na cztery podrodzaje, bazując na ich ubarwieniu.
Akwarystyka
Błazenki są popularne w akwariach morskich. To jedne z niewielu ryb morskich, które można hodować w niewoli. Niektóre gatunki są profesjonalnie rozmnażane na farmach rybnych.
Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:
- Mleczaj jodłowy
- Jerzyk blady
- Co naprawdę wykazał eksperyment Millera-Ureya?
- Kto stworzył Boga?
- Zwoje z Qumran – najważniejsze odkrycie archeologii biblijnej
Źródło
1. https://de.wikipedia.org/wiki/Anemonenfische [dostęp: 13.11.2024].
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: Nick Hobgood – Eigenes Werk. Licencja: CC BY-SA 3.0.
