Pingwin magellański (Spheniscus magellanicus) to gatunek zamieszkujący południową część Ameryki Południowej. Gniazduje na wybrzeżach Patagonii – w Argentynie, Chile oraz na Falklandach. Część populacji wędruje sezonowo do Brazylii i Urugwaju. Bywa obserwowany nawet tak daleko na północ, jak w stanie Espírito Santo. Sporadycznie osobniki zabłąkane trafiają do odległych miejsc, takich jak Salwador, Wyspa Avian na Antarktydzie, a także Australia i Nowa Zelandia. Jest to najliczniejszy przedstawiciel pingwinów przepasanych z rodzaju Spheniscus. Najbliżej spokrewniony z nim jest pingwin przylądkowy, a także pingwin peruwiański oraz równikowy. Nazwa gatunku upamiętnia portugalskiego żeglarza Ferdynanda Magellana. Odnotował on obecność ptaka w 1520 roku. Według IUCN pingwin magellański zaliczany jest do gatunków najmniejszej troski.
Opis
Pingwiny magellańskie to średniej wielkości ptaki. Osiągają 61–76 cm wysokości. Ważą od 2,7 do 6,5 kg. Samce są wyraźnie większe od samic. Masa ciała u obojga płci spada w okresie wychowu młodych. Dorosłe osobniki mają czarny grzbiet i biały brzuch. Pomiędzy głową a piersią widoczne są dwa czarne pasy – dolny w kształcie odwróconej podkowy. Głowa jest czarna, z szeroką białą obwódką biegnącą od tyłu oka, wokół czarnych pokryw usznych i podbródka, aż do gardła. Młode oraz niedojrzałe pingwiny mają grzbiet w kolorze szaroniebieskim i jaśniejszy, wyblakły odcień na piersi.
W naturze gatunek może dożyć 25 lat, a w warunkach hodowlanych nawet 30. Wyjątkowym przypadkiem był samiec o imieniu Captain Eo z ogrodu zoologicznego w San Francisco. Zmarł w 2022 roku w wieku 40 lat.
Młode ptaki mają początkowo plamisty wzór na stopach. Zanika on wraz z wiekiem. Około dziesiątego roku życia ich nogi są już całkowicie czarne. Podobnie jak inne pingwiny, gatunek ten posiada bardzo sztywne skrzydła, służące do sprawnego poruszania się pod wodą.
Dieta pingwinów magellańskich
Pingwiny magellańskie polują w wodzie. Żywią się drobnymi rybami pelagicznymi, śluzicami, mątwami, kałamarnicami, krylem i innymi skorupiakami. Razem z pokarmem połykają wodę morską. Nadmiar soli usuwają dzięki specjalnemu gruczołowi. Dorosłe osobniki regularnie nurkują na głębokość 20–50 metrów, poszukując zdobyczy. W okresie lęgowym samce i samice wykazują podobne strategie żerowania, wzorce nurkowania oraz skład diety. Analiza tkanki kostnej wskazuje jednak, że poza sezonem, kiedy przestają ograniczać je obowiązki związane z wychowem piskląt, ich preferencje pokarmowe zaczynają się różnić.
W przeciwieństwie do pingwinów równikowych, pingwiny magellańskie nie doświadczają poważnych niedoborów pożywienia. Ich kolonie położone są na atlantyckim wybrzeżu Ameryki Południowej, gdzie zasoby pokarmowe pozostają stosunkowo stabilne. Rozległy szelf kontynentalny umożliwia im żerowanie daleko od miejsc lęgowych.
Badania wykazały, że meduzy, w tym gatunki z rodzajów Chrysaora i Cyanea, stanowią celowy element ich diety. Wcześniej sądzono, że były spożywane przypadkowo.
Rozmnażanie
Pingwiny magellańskie polują w dużych grupach. W okresie lęgowym gromadzą się w licznych koloniach na wybrzeżach Argentyny, południowego Chile oraz Falklandów. Gęstość zaludnienia takich miejsc może sięgać 20 gniazd na 100 m². Sezon lęgowy rozpoczyna się we wrześniu, kiedy dorosłe osobniki wracają do kolonii. Trwa do końca lutego lub marca. Wówczas młode są już gotowe, by opuścić gniazda. Jedna z największych kolonii znajduje się w Punta Tombo.
Gniazda budują pod krzewami lub w norkach. Samica składa dwa jaja. Inkubacja trwa 39–42 dni. Rodzice zmieniają się co 10–15 dni. Przez pierwsze 29 dni po wykluciu pisklęta karmione są co dwa–trzy dni. Zazwyczaj oba młode udaje się odchować, choć bywa, że dorosłość osiąga tylko jedno. Średnio udany lęg oznacza wychowanie 0,7 pisklęcia w sezonie.
Jaja składane są w miejscach, gdzie temperatura utrzymuje się powyżej 20°C. Drugie jajo złożone przez samicę jest zazwyczaj większe, ale większe szanse na przeżycie ma pisklę z pierwszego jaja. Samiec wraca z morza dokładnie w dniu, w którym samica składa drugie jajo, aby przejąć obowiązki inkubacyjne. W pierwszych tygodniach wychowu młodych samce i samice polują w podobnych rejonach. Wykazują jedynie niewielkie różnice w zachowaniach żerowych.
Pingwiny magellańskie pozostają wierne partnerom przez kolejne sezony. Samiec wraca do tej samej norki, którą zajmował w poprzednim roku. Czeka na partnerkę, którą rozpoznaje po charakterystycznym głosie. Po zakończeniu okresu lęgowego ptaki migrują na północ. Spędzają zimę w wodach u wybrzeży Peru i Brazylii.
Pingwin magellański – status ochronny
Gatunek jest klasyfikowany przez IUCN jako najmniejszej troski. Liczebność jego populacji stopniowo jednak maleje.
Zagrożenia
Populacje pingwinów magellańskich są narażone na wiele zagrożeń, w tym skutki zgłaszanych i niezgłaszanych wycieków ropy, zmiany w dostępności pokarmu oraz postępujące zmiany klimatu. Naturalnymi wrogami piskląt są lwy morskie, wydrzyki wielkie i lamparty morskie. W przeszłości polował na nie także wymarły już wilk falklandzki. Najgroźniejszym drapieżnikiem pozostaje jednak puma, która atakuje również dorosłe osobniki. W parkach narodowych Bosques Petrificados de Jaramillo i Monte León w Patagonii pingwiny stanowią większość jej diety.
Interakcje z ludźmi mogą wywoływać stres u młodych. Badania wykazały, że nowo wyklute pisklęta odwiedzane przez turystów mają podwyższony poziom kortykosteronu we krwi. Hormon ten w nadmiarze hamuje rozwój siły mięśniowej, wzrost oraz funkcje odpornościowe.
Zmiany klimatyczne
Zmiany klimatu przesuwają zasięgi występowania ryb, zmuszając pingwiny magellańskie do pokonywania dodatkowych 40 kilometrów w jedną stronę, aby zdobyć pożywienie. Oznacza to, że łączna trasa polowania wydłuża się o 80 kilometrów. W tym czasie partner pozostaje w gnieździe, nie mogąc się pożywić. W efekcie liczebność kolonii monitorowanej przez prof. P. Dee Boersmę z Uniwersytetu Waszyngtońskiego, położonej około 1600 km na południe od Buenos Aires, spadła w ciągu 22 lat o ponad 20%, do poziomu 200 tysięcy par lęgowych. Część młodszych osobników przenosi obecnie kolonie lęgowe na północ, by być bliżej łowisk. W niektórych przypadkach oznacza to osiedlanie się na prywatnych, niechronionych terenach. Skutkiem takich zmian są przypadki zagubienia się lub dezorientacji ptaków. Obecnie aż 12 z 17 gatunków pingwinów doświadcza szybkiego spadku populacji.
Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:
- Pełzacz leśny
- Peluga – peled – syrok
- Zimowe zwyczaje ptaków! Kiedy sójki i jaskółki odlatują na zimę z Polski?
- Jak wygląda ugryzienie mrówki i czym je smarować?
- Zagadka Whopper Sand
Źródło:
1. https://en.wikipedia.org/wiki/Magellanic_penguin [dostęp: 11.08.2025]
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: Polinova. Licencja: CC BY-SA 4.0.
