Mornel (Eudromias morinellus), jest niewielkim ptakiem zaliczanym do rodziny sieweczkowatych (Charadriidae). To jedyny reprezentant rodzaju Eudromias. Ciało ptaka pokrywają charakterystyczne pasy w czarno-brązowym kolorze. Okolice oczu otaczają białe obwódki. Upierzenie godowe można łatwo rozpoznać po czerwono-pomarańczowym ubarwieniu klatki piersiowej. Mornele cechuje łagodne usposobienie. U ptaków tych bardziej kolorowym upierzeniem wyróżnia się samica.
Mornele zalicza się do ptaków wędrownych. Ich miejsca lęgowe znajdują się na północy Europy oraz na Syberii. Przed nastaniem zimy wędrują natomiast w północne rejony Afryki oraz na Bliski Wschód.
Gniazda morneli zwykle zlokalizowane są w niewielkich zagłębieniach w ziemi. Samice jednorazowo składają od dwóch do czterech jaj. Wysiadywaniem jaj oraz opieką nad młodymi zajmuje się samiec. Samica natomiast szuka kolejnego partnera do złożenia następnego lęgu. Zasięg występowania tych ptaków jest dość szeroki. Liczebność ich populacji utrzymuje się też na stabilnym poziomie. Dlatego Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) nadała temu gatunkowi status najmniejszej troski.
Taksonomia i etymologia
Pierwszy naukowy opis mornela pochodzi z 1758 roku. Jego autorem był szwedzki przyrodnik Karol Linneusz. Przygotowana przez badacza charakterystyka znalazła się w dziesiątym wydaniu dzieła Systema Naturae. Jej nazwa binominalna brzmiała wówczas Charadrius morinellus. Później gatunek przeniesiono do wskrzeszonego rodzaju Eudromias, wprowadzonego w 1830 roku przez niemieckiego ornitologa Christiana Ludwiga Brehma.
Opis mornela
Dla morneli w okresie letnim charakterystyczna jest kasztanowa pierś z białą górną krawędzią. Na grzbiecie występują ciemnobrązowe pióra, a na brzuchu czarne. Samice mają bardziej jaskrawe upierzenie od samców. Kolorystyka zimowa jest bardziej stonowana. Dominują w niej odcienie szarości. Młode ptaki wyróżniają się łuskowatym wyglądem grzbietu. Samice zwykle ważą od 99 do 142 g, a samce od 86 do 116 g. Rozpiętość skrzydeł u przedstawicieli obu płci wynosi od 57 do 54 cm.
Występowanie i siedlisko
Zasięg naturalnego występowania morneli rozciąga się od Norwegii po wschodnią Syberię. Spotyka się je także na Wyżynie Szkockiej i w Alpach. Zimowiska ptaków znajdują się w pasie od Maroka po Iran. Podczas przebywania w miejscach lęgowych zwykle żerują na trawiastych terenach oraz na polach uprawnych. W Afryce natomiast przebywają na półpustynnych obszarach.
Mornel – zachowanie i ekologia
Mornele są drapieżnikami. Żywią się głównie owadami, skorupiakami, dżdżownicami oraz ślimakami. Wysiadywanie jaj i zajmowanie się pisklętami należą do zadań samca. Czas inkubacji jaj trwa zwykle około 28 dni. Młode stają się zdolne do opuszczenia gniazda po upływie niespełna miesiąca od wylęgu. Wówczas dochodzi do ich opierzenia się. Ojciec jednak opiekuje się nimi jeszcze przez kilkanaście dni po tym wydarzeniu.
Mornele opuszczają swoje gniazda na przełomie sierpnia i września. W okolicach miejsc lęgowych pojawiają się natomiast w lutym bądź marcu. Trasy migracyjne pokonują w mniejszych lub większych grupach.
Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:
- Karczownik ziemnowodny – polnik ziemnowodny – szczur wodny
- Gekon orzęsiony
- Zobacz, jakie są najbrzydsze zwierzęta na świecie
- Jaki jest największy dinozaur na świecie?
- Młoda fauna, młoda flora – młode skamieniałości
Źródło
1. https://en.wikipedia.org/wiki/Eurasian_dotterel [dostęp: 13.03.2025]
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: Lutz Lücker. Licencja: CC BY-SA 3.0.
