Manduca sexta, zwana potocznie ćmą tytoniową, to fascynujący gatunek motyla nocnego, występujący głównie w Ameryce Północnej i Południowej. Gatunek został po raz pierwszy opisany przez Carla Linnaeusa w jego Centuria Insectorum z 1763 roku.
Opis ćmy
Ten imponujący motyl wyróżnia się spektakularnymi rozmiarami, osiągając rozpiętość skrzydeł sięgającą nawet 12 centymetrów. Ma brązowoszaroczarną głowę, tułów i skrzydła. Skrzydła tylne są jaśniejsze u podstawy i posiadają wyraźne, czarne przepaski poprzeczne. Przepaska wewnętrzna i środkowa są cienkie i mocno faliste, natomiast przepaska zewnętrzna jest znacznie szersza i łagodnie, łukowato wygięta. Na bokach tergitów występuje 6 par kontrastowych, żółtopomarańczowych plam, z wyjątkiem pary plam najbliżej wierzchołka odwłoka, która jest znacznie mniejsza niż pozostałe.
Jednym z najciekawszych aspektów związanych z Manduca sexta jest jej cykl życiowy. Samica składa jaja na roślinach z rodziny psiankowatych, często na plantacjach tytoniu. Zwykle po dwóch do czterech dni z jaj wylęgają się gąsienice, które z czasem osiągają znaczne rozmiary, nawet 8 centymetrów długości. Gąsienica tego gatunku ma zielone ciało z białymi, ukośnymi liniami na bokach oraz czerwonym lub częściowo zielonym wyrostkiem wierzchołkowym.
Stadia larwalne ćmy tytoniowej
Gąsienice Manduca sexta słyną z niezwykle szybkiego wzrostu. W trakcie swojego rozwoju przechodzą przez kilka stadiów larwalnych, regularnie liniejąc i zwiększając swoją masę ciała. Są to owady roślinożerne, których dieta głównie składa się z liści roślin z rodziny psiankowatych, takich jak tytoń, pomidory czy ziemniaki. Jednak niektóre gąsienice tego gatunku mogą zaskakiwać, odżywiając się także owocami i kwiatami innych roślin.
Po około 25-30 dniach gąsienice przepoczwarzają się, tworząc twardą, brązową poczwarkę. Wewnątrz poczwarki zachodzą złożone przemiany, prowadzące do przekształcenia się w dorosłego motyla. Po kilku tygodniach motyl wylęga się z poczwarki, gotowy do rozmnażania i kontynuowania cyklu życiowego.
Manduca sexta odgrywa ważną rolę w badaniach naukowych. Jego układ nerwowy i mechanizmy sensoryczne są szeroko badane, szczególnie pod kątem szybkości i precyzji poruszania się w przestrzeni. Ponadto gąsienice ćmy tytoniowej stanowią przedmiot licznych badań z zakresu biologii rozwoju, genetyki i fizjologii. Poznanie mechanizmów kontrolujących ich wzrost, przemiany i adaptacje do środowiska może dostarczyć cennych informacji na temat procesów rozwojowych u innych organizmów.
Warto również zaznaczyć, że Manduca sexta może być uważana za szkodnika w rolnictwie, zwłaszcza na plantacjach tytoniu. Gąsienice tego motyla potrafią szybko zniszczyć duże ilości liści, co może prowadzić do znaczących strat w plonach. Kontrola populacji tych szkodników jest istotna dla utrzymania zrównoważonego rozwoju rolnictwa.
Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:
- Amfiprion plamisty
- Rusałka pawik
- Chińskie piktogramy przedstawiają historię z Księgi Rodzaju
- Dlaczego starożytne kalendarze liczyły 360 dni?
- Czy budowniczy Stonehenge znali rok przestępny?
Źródła
1. https://en.wikipedia.org/wiki/Manduca_sexta
2. https://insektarium.net/gatunki-obce-lepidoptera/manduca-sexta-zmierzchnica-szostka/
3. https://www.butterfliesandmoths.org/species/Manduca-sexta
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: Didier Descouens. Licencja: CC BY-SA 4.0.
