Kobra królewska (Ophiophagus hannah) to duży, jadowity wąż z Azji. Jest najdłuższym jadowitym wężem na świecie. Średnio mierzy od 3,18 do 4 m długości. Rekordowy osobnik miał aż 5,85 m. Mimo nazwy, nie jest blisko spokrewniona z innymi kobrami z rodzaju Naja.
Występuje od Indii przez Azję Południowo-Wschodnią aż po południowe Chiny. Jest szeroko rozpowszechniona, lecz rzadko spotykana.
Wygląd kobry królewskiej różni się w zależności od miejsca jej występowania. Może być czarna z białymi pasami lub jednolicie brunatna. Niedawno naukowcy uznali, że to nie jeden gatunek, lecz cała grupa spokrewnionych węży. Możliwe, że zostanie podzielona na kilka osobnych gatunków.
Kobra królewska poluje głównie na inne węże. Czasem zjada także jaszczurki i gryzonie. Jest jedynym wężem, który buduje naziemne gniazdo dla swoich jaj. Samica sama je chroni przez cały okres inkubacji.
Gdy czuje się zagrożona, kobra królewska podnosi przednią część ciała. Rozpościera fałdy szyjne, syczy i może ruszyć do ataku. Jej jad jest bardzo silny. Działa neurotoksycznie i cytotoksycznie. Ukąszenie kobry królewskiej wymaga szybkiego podania surowicy. Mimo groźnego wyglądu, kobra ta rzadko atakuje ludzi. Zwykle robi to tylko wtedy, gdy zostanie zaskoczona lub osaczona.
Od 2010 roku jest uznawana za gatunek narażony na wyginięcie (status Vulnerable według IUCN). Jej populacja maleje przez niszczenie lasów i kłusownictwo. W Indiach jest narodowym gadem i ważnym symbolem w mitologii indyjskiej.
Taksonomia
Rodzaj Ophiophagus został wprowadzony w 1864 roku. Nazwa ta oznacza „zjadacz węży”. W 1945 roku Charles Bogert uznał Ophiophagus hannah za prawidłową nazwę naukową. Współcześnie wyróżnia się kilka linii genetycznych tego gatunku, które mogą być odrębnymi gatunkami.
Jak wygląda kobra królewska
Kobra królewska ma oliwkowozieloną skórę z czarno-białymi pasami. Głowa jest zaokrąglona, oczy mają złotą tęczówkę. Dorosłe osobniki mierzą zwykle 3–4 metry. Samce są większe od samic.
Młode osobniki kobry królewskiej są zazwyczaj czarne z jasnymi pasami. Wąż ma dwa kły i kilka zębów w górnej szczęce.
Występowanie
Żyje w Indiach, Nepalu, Bhutanie, Bangladeszu, Mjanmie, Chinach, Kambodży, Tajlandii, Laosie, Wietnamie, Malezji, Singapurze, Indonezji i na Filipinach. W Indiach spotkać ją można m.in. w Himalajach i Ghatach.
Kobra królewska – zachowanie
Kobra królewska poluje głównie w dzień. Dzięki rozwidlonym językom i narządowi Jacobsona wyczuwa zapachy. Zjada inne węże, jaszczurki, czasem ptaki i gryzonie. Jest bardzo ostrożna wobec ludzi, ale gdy chodzi o jaja, broni ich agresywnie. Jej syk jest niski, bardziej przypomina warczenie niż syczenie.
Rozmnażanie
Samica kobry królewskiej buduje gniazdo z liści. Składa od 7 do 43 jaj i pilnuje ich aż do wyklucia młodych. Inkubacja trwa od 66 do 105 dni. Gatunek ten potrafi rozmnażać się także przez partenogenezę.
Jad kobry królewskiej
Jad kobry królewskiej zawiera neurotoksyny i cytotoksyny. Powoduje porażenie i martwicę tkanek. Dawka śmiertelna (LD50) dla myszy wynosi około 1,3 mg/kg. Kobra królewska może wstrzyknąć nawet 400–600 mg jadu podczas jednego ukąszenia. Bez leczenia śmierć może nastąpić w ciągu 30 minut. W Indiach i Tajlandii produkuje się odpowiednie surowice.
Ochrona
Kobra królewska jest zagrożona przez wycinkę lasów i kłusownictwo. Jest chroniona prawem w Indiach, Chinach, Wietnamie i na Filipinach.
W Indiach za zabicie kobry królewskiej grozi kara do 6 lat więzienia.
Kobra królewska – znaczenie kulturowe
Kobra królewska jest ważna w tradycjach Indii, Bangladeszu, Sri Lanki i Mjanmy. Wierzono, że zapamiętuje twarze swoich zabójców. W Mjanmie kobry uczestniczą w rytuałach z kapłankami. W Indiach uważana jest za zwierzę święte i pamiętliwe. W Bangkoku istnieje świątynia poświęcona kobrze królewskiej.
Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:
- Głowacz pręgopłetwy
- Gepard
- Jaki jest największy dinozaur na świecie?
- Rosiczka okrągłolistna
- Planeta Ziemia, czyli wodny świat?
Źródło
1. https://en.wikipedia.org/wiki/King_cobra (dostęp: 12.05.2025).
© Źródło zdjęcia głównego: Canva.
