Ara zielonoskrzydła (Ara chloropterus) to gatunek dużego ptaka z podrodziny papug neotropikalnych (Arinae) w rodzinie papugowatych (Psittacidae). Zamieszkuje lasy tropikalne Ameryki Środkowej i Południowej. Dymorfizm płciowy nie jest widoczny. Według IUCN nie jest zagrożona wyginięciem. Mimo to w ostatnich latach liczebność gatunku znacząco spadła. Głównymi przyczynami tego zjawiska są utrata siedlisk oraz nielegalne odławianie ptaków na potrzeby handlu.
Taksonomia
Ara zielonoskrzydła została po raz pierwszy naukowo opisana w 1859 roku przez angielskiego ornitologa George’a Roberta Graya. Była to nazwa zastępcza dla Macrocercus macao, wcześniej opisanego przez Vieillota i innych badaczy. Gray nie wskazał jednak miejsca pochodzenia holotypu. W obrębie gatunku nie wyróżnia się podgatunków.
Opis
Arę zielonoskrzydłą niezwykle łatwo można odróżnić od ary zwyczajnej. Pierś obu ptaków ma co prawda jaskrawoczerwony kolor, ale górne pokrywy skrzydłowe u ary zielonoskrzydłej są w większości zielone. U ary zwyczajnej dominują z kolei barwy żółte lub mieszanka żółci i zieleni. Charakterystycznym elementem wyróżniającym arę zielonoskrzydłą są czerwone linie wokół oczu, tworzone przez rzędy drobnych piór na białej, nagiej skórze. Iryzujące, morskozielone pióra na ogonie są otoczone czerwienią. Ara zielonoskrzydła jest także wyraźnie większa od ary zwyczajnej.
Pod względem długości ciała gatunek ustępuje jedynie arze hiacyntowej, która jest największa wśród ar. Dorosłe osobniki ary zielonoskrzydłej osiągają od 90 do 95 cm długości. Przeciętna masa ciała u dwunastu zbadanych osobników wynosiła 1 214 g. Zakres wagowy typowy dla tego gatunku wynosi od 1 050 do 1 708 g. Mimo że waga ary zielonoskrzydłej jest porównywalna do ary hiacyntowej, to ta pierwsza nieznacznie ustępuje jej średnią masą ciała.
Zachowanie
Ara zielonoskrzydła to gatunek, który tworzy pary na całe życie. Samica składa zwykle dwa lub trzy jaja w gnieździe zlokalizowanym w dziupli drzewa. Okres inkubacji trwa około 28 dni. Młode opuszczają gniazdo po około 90 dniach od wyklucia. Taka strategia rozrodcza sprzyja przetrwaniu piskląt, zapewniając im odpowiednią opiekę i bezpieczeństwo w kluczowych etapach rozwoju.
Głos
Ara zielonoskrzydła posiada dość bogaty repertuar wokalny. Wydaje z siebie donośne i przeciągłe dźwięki przypominające „raw-aawk… raw-aawk”, a także przenikliwe i piskliwe „ree-eeah”. Można również usłyszeć krakanie przypominające „kraa-aah” oraz inne, wyżej brzmiące okrzyki, charakterystyczne dla gatunku.
Zasięg występowania
Ara zielonoskrzydła występuje na rozległym obszarze Ameryki Południowej i Środkowej. Jej zasięg rozciąga się od wschodniej Panamy przez nizinne tereny Kolumbii, Wenezueli, Gujany i Brazylii, aż po południowe rejony Paragwaju. Na zachodzie obejmuje wschodni Ekwador, wschodnie Peru oraz północno-wschodnią Boliwię. W przeszłości zamieszkiwała również północne tereny Argentyny, jednak obecnie prawie tam już nie występuje.
Biotop
Ara zielonoskrzydła zamieszkuje przede wszystkim wilgotne lasy tropikalne oraz lasy galeriowe, które zapewniają jej odpowiednie warunki do życia i rozrodu. Te różnorodne ekosystemy dostarczają zarówno pożywienia, jak i schronienia.
Lęgi
Podczas lęgu ara zielonoskrzydła składa 2–3 jaja. Ich wymiarach to 50 × 35 mm. Okres inkubacji trwa od 25 do 28 dni. Świeżo wyklute pisklęta ważą około 21 g. Przez pierwsze trzy miesiące życia młode pozostają w gnieździe, gdzie są pod stałą opieką rodziców, którzy dbają o ich karmienie i bezpieczeństwo.
Dieta
Ara zielonoskrzydła jest ptakiem ziarnojadnym i owocożernym. W jej diecie znajdują się nasiona i owoce takich roślin jak Jacaranda, Tetragastris, Sclerolobium, Hymenaea, Copaifera czy Caryocar. Ciekawym zachowaniem papugi jest spożywanie gliny, która pozwala jej neutralizować toksyny obecne w niektórych owocach.
Status
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) klasyfikuje arę zielonoskrzydłą jako gatunek najmniejszej troski (LC – least concern). Mimo to, trend liczebności populacji jest oceniany jako spadkowy. Wskazuje to na potrzebę monitorowania i podejmowania działań ochronnych w obliczu zagrożeń takich jak utrata siedlisk czy nielegalny handel.
Odbudowa populacji
W 1999 roku ara zielonoskrzydła pojawiła się na Trynidadzie. Co prawda mogły to być ptaki, które uciekły z niewoli, ale istnieje także możliwość, że pochodziły z dzikich populacji i były wynikiem naturalnej ekspansji zasięgu gatunku.
Historyczny zasięg ary zielonoskrzydłej obejmował południowe tereny Ameryki Południowej. Ptaki występowały aż po argentyńskie prowincje Chaco, Corrientes, Formosa i Misiones. Niestety, handel papugami oraz zmiany w użytkowaniu ziemi doprowadziły do niemal całkowitego wytępienia gatunku na terenie Argentyny – do lat 60. XX wieku. Obecnie w tym kraju ara zielonoskrzydła jest gatunkiem krytycznie zagrożonym. W połowie lat 2010. odkryto, że ptaki skolonizowały Park Narodowy Iguazú. Do 2019 roku rozszerzyły zasięg na pobliski Parque Provincial Puerto Península.
Gatunek jest przedmiotem programu reintrodukcji w Rezerwacie Prowincjonalnym Iberá w prowincji Corrientes. Realizowany on jest przez World Parrot Trust, Aves Argentinas i Fundación CLT (Conservation Land Trust). W ramach projektu mającego na celu również promocję turystyki w regionie, w 2015 roku sprowadzono do Argentyny ptaki hodowlane z Wielkiej Brytanii. Pierwsza para została wypuszczona na wolność w lutym 2019 roku. Obecna dzika populacja ary zielonoskrzydłej szacowana jest na 50 000 do 499 999 osobników. Gatunek jest objęty załącznikiem II Konwencji CITES. Oznacza to ograniczenia w handlu.
Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:
- Ryjonos borneański
- Patyczak rogaty
- Życie na Wenus NIE odnalezione
- Słońce – wyjątkowa gwiazda
- Pozabiblijne świadectwa potopu
Źródło
1. https://en.wikipedia.org/wiki/Red-and-green_macaw [dostęp: 18.12.2024]
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: Charles J. Sharp. Licencja: CC BY-SA 4.0.
