Gekon olbrzymi (Rhacodactylus leachianus) to największy obecnie żyjący gekon na świecie. Może osiągnąć długość 36-43 cm i wagę od 250 do 500 gramów. Ma masywne ciało i mały, krótki ogon. Jest zmienny pod względem koloru, występuje w odcieniach plamistej zieleni, szarości i brązu, czasami z akcentami białego, pomarańczowego i/lub różowego.
Występowanie
Gekon olbrzymi występuje na całym południu i wschodzie głównej wyspy Nowej Kaledonii, a także na kilku mniejszych wyspach w tym regionie. Różnice topograficzne i ekologiczne obserwowane w każdej lokalizacji mogły przyczynić się do fenotypowych i morfologicznych różnic.
Biologia
Gekon olbrzymi to gatunek żyjący na drzewach; prowadzi nocny tryb życia i w ciągu dnia chowa się w dziuplach drzew. Jego dieta obejmuje owady, pająki, małe kręgowce, owoce i nektar. Zarejestrowano przypadki kanibalizmu wśród gekonów, ale to zjawisko może być przypisane obronie terytorialnej.
Mogą wspinać się pionowo po szklanych powierzchniach dzięki przyczepnym poduszkom na łapach, które składają się z drobnych włosków zwiększających siłę tarcia. Gekon posiada również duże pazury, które pomagają we wspinaczce. Zaobserwowano, że jaja z utrzymywaną temperaturą inkubacji 29°C często dają potomstwo męskie, a jaja z utrzymywaną temperaturą inkubacji 22°C dają potomstwo żeńskie.
Zachowanie godowe i reprodukcja
Wśród entuzjastów krążą popularne opowieści, że gekony mogą tworzyć monogamiczne pary na wolności i nawiązywać więzi trwające jeden sezon lęgowy lub nawet kilka lat. Ich zachowania rozrodcze obejmują gryzienie i szarpanie. Podejrzewa się, że takie zachowania mogą służyć ocenie zgodności pary i sprawności fizycznej partnera. Jednakże nie jest jasne, czy obserwowana w niewoli brutalność występuje również w dzikich populacjach.
Na wolności, para samiec-samica często zamieszkuje niezamieszkane dziuple drzew, które będą bronić, wykazując zachowania terytorialne. Zachowania związane z dziuplami drzew są podobne do tych obserwowanych u ptaków gniazdujących w dziuplach. Identyfikacja partnera odbywa się przez znakowanie zapachem. Dorosłe samice zwykle składają dwa jaja na raz (uniwersalna cecha wszystkich gekonów), mając do 10 miotów rocznie. Starsze samice w niewoli mogą nie składać miotów w sezonie lęgowym, nawet gdy są sparowane z kompatybilnym samcem. Jednak starsze samice mogą składać mioty przez całe swoje dorosłe życie.
Wokalizacja
Gekon olbrzymi może wydawać głośny, warczący dźwięk. Uznaje się, że jest to ostrzeżenie, często wydawane w obecności drapieżnika lub rywalizującego gekona.
Kolorystyka i kamuflaż
Wiele jaszczurek wykazuje zdolność do zmiany odcienia i/lub intensywności koloru skóry (kameleony są skrajnym przykładem), a gekony nie są wyjątkiem. To zjawisko jest ułatwione przez komórki zawierające pigmenty. Jest to forma kamuflażu i może pomóc gekonowi w zlewaniu się z otoczeniem.
Status ochrony
Populacje gekona olbrzymiego prawdopodobnie zostały zredukowane przez niszczenie i degradację siedlisk. Proces ten nadal stanowi zagrożenie dla gatunku. Polują na niego koty i różne gryzonie. Gatunek ten jest chroniony i żyje w kilku rezerwatach przyrody.
Długość życia
Gekon olbrzymi jest okazjonalnie trzymany jako zwierzę domowe. Może żyć ponad 20 lat w niewoli.
Źródła
1. https://en.wikipedia.org/wiki/Rhacodactylus_leachianus [dostęp: 02.07.2024].
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: Brian Gratwicke. Licencja: CC BY 2.0.
