Larwy komarów wylęgają się w wodzie z malutkich jaj, a następnie przez kilka dni żywią się bakteriami, pyłkami i glonami, odfiltrowując je z wody. Podczas wzrostu trzykrotnie linieją, zamieniając się w poczwarkę. Poczwarka z kolei przeistacza się w dorosłego owada. Jednak tutaj przyjrzymy się tylko komarzemu jaju.
Komar egipski składa jaja tuż nad linią wody na wilgotnej powierzchni. W oczekiwaniu na odpowiednie warunki zarodek może przetrwać w jaju nawet pięć lat!1. Jest to możliwie dzięki niezwykłej konstrukcji jaja.
Skorupka jaja składa się z czterech warstw. Dwie zewnętrzne warstwy (exochorion i endochorion), wraz ze szczeliną powietrzną znajdującą się między nimi, chronią zarodek przed brakiem tlenu, nawet w przypadku całkowitego zanurzenia jaja. Najbardziej zewnętrzna warstwa (exochorion) „zrzuca z siebie” wodę na podobieństwo kaczego grzbietu.
Ponadto skorupka pokryta jest również pięknym mikrowzorem guzków. One też odgrywają swoją rolę: zwiększają powierzchnię najbardziej zewnętrznej warstwy – która jest wystawiona na działanie otaczającej wody – i umożliwiają jaju „oddychanie” poprzez wymianę gazową z obecnych w wodzie rozpuszczonych gazów2. Poza tym guzki chronią skorupkę przed porastaniem biologicznym (zatykaniem i zapychaniem) dzięki swojemu specjalnemu sześciokątnemu mikrowzorowi.
Na początku jajo ma tylko dwie wspomniane wyżej zewnętrzne warstwy. Znajdujący się wewnątrz zarodek czeka, aż zakończą się pewne procesy, a następnie wydziela galaretowatą błonę surowiczą (trzecia warstwa), która całkowicie go otacza3. Potem błona ta wytwarza kolejną błonę – zawierającą chitynę (czwarta warstwa) – która pozwala, aby odpowiednia ilość wody opuściła jajo, zatrzymując jednocześnie wilgoć w środku. Skorupka jaja zawiera też brązowy pigment, melaninę, który zmniejsza ilość wody opuszczającej jajo. Te dwie właściwości chronią zarodek przed wyschnięciem i śmiercią.
Gdy zarodek dojrzeje, nie wylęga się od razu, ale czeka, aż w jego otoczeniu panować będą odpowiednie warunki – niski poziom tlenu w wodzie. Dlaczego? Ponieważ komarom zaraz po wylęgu potrzebna jest dieta złożona z bakterii i glonów, których obecność drastycznie obniża poziom tlenu w wodzie. A zatem niski poziom tlenu wskazuje na to, że ilość pokarmu jest wystarczająca. Wówczas komary wylęgają się i zjadają swój bakterio-glonowy posiłek. Czyniąc tak, wyświadczają jednocześnie przysługę innym wodnym organizmom, które potrzebują tlenu, aby móc przetrwać.
Nawet przelotna obserwacja natury pozwala nam dostrzeć, że to, co widzimy, jest bardzo złożone. Gdy natomiast zaczynamy przyglądać się szczegółom, odkrywamy coraz więcej i więcej niezwykłej złożoności w przyrodzie. Wówczas nawet te stworzenia, które wydają się proste, jak komary, okazują się być niesamowicie skomplikowaną i precyzyjną inżynierią.
Przypisy
- Mayilsamy, M. 2019. Extremely Long Viability of Aedes aegypti (Diptera: Culicidae) Eggs Stored Under Normal Room Condition. Journal of Medical Entomology. 56 (3): 878-880.
- Kim, H. et al. 2020. Structural characterization of the micropatterned egg plastron in the mosquito, Aedes albopictus. Entomological Research. 50 (4): 189-198.
- Rezende, G. L. et al. 2008. Embryonic desiccation resistance in Aedes aegypti: presumptive role of the chitinized Serosal Cuticle. BMC Developmental Biology. 8 (1): 82.
Opracowano na podstawie: S. Arledge, „Do we see complex design in mosquito eggs?”, Acts&Facts, Institute for Creation Research, marzec 2021, s. 15.
