Zebrasoma niebiesko-żółta (Zebrasoma xanthurum) to ryba morska z rodziny pokolcowatych, należąca do rzędu okoniokształtnych. Spotyka się ją wyłącznie w północno-zachodnich wodach Oceanu Indyjskiego.
Taksonomia
Ten gatunek został opisany w 1852 roku przez Edwarda Blytha jako Acanthurus xanthurus. Blyth podał, że typowa lokalizacja występowania to Sri Lanka. Od tamtego czasu nie odnotowano jej tam ponownie, co sugeruje, że mogła wystąpić pomyłka w oznaczeniu lokalizacji.
Etymologia
Nazwa gatunkowa xanthurum oznacza „żółty ogon” i odnosi się do charakterystycznej żółtej płetwy ogonowej tej ryby.
Opis
Zebrasoma niebiesko-żółta ma płetwę grzbietową z 5 kolcami i 24-25 miękkimi promieniami. Płetwa odbytowa posiada 3 kolce i 19-20 miękkich promieni. Ciało ryby jest bocznie spłaszczone. Pysk zebrasomy jest wydatny i lekko wklęsły po obu stronach, a płetwy grzbietowa i odbytowa są stosunkowo wysokie.
Przy nasadzie płetwy ogonowej znajduje się aksamitna łatka włosków. Młode osobniki mają zaokrągloną płetwę ogonową, która u dorosłych rozwija się w się lekko zaokrągloną lub ściętą. Dorosłe ryby mają ciemnoniebieskie lub fioletowe ciało i intensywnie żółtą płetwę ogonową. Przednia część ich ciała i głowa są pokryte czarnymi plamkami, które rozciągają się na sąsiednie płetwy. Reszta ciała ozdobiona jest nieregularnymi czarnymi liniami. Płetwy piersiowe są częściowo żółte. Młode ryby mają na ciele ciemnobrązowe linie wzdłużne. Dorosłe osiągają długość maksymalnie 36,7 cm, ale najczęściej mierzą około 10 cm.
Zasięg występowania i siedlisko
Zebrasoma niebiesko-żółta występuje w północno-zachodnim Oceanie Indyjskim, głównie w Morzu Czerwonym, Zatoce Adeńskiej, wzdłuż wybrzeży Półwyspu Arabskiego, aż do Zatoki Perskiej oraz wokół Sokotry. Jeden przypadek zanotowany w Sardynii w 2015 roku był prawdopodobnie wynikiem uwolnienia ryby z akwarium. Zebrasoma żyje na głębokościach do 20 metrów. Tworzy grupy i preferuje skaliste lub koralowe dno.
Biologia
Zebrasoma niebiesko-żółta jest roślinożerna, jej pokarm stanowią głównie glony. Żeruje w dzień, samotnie lub w parach, a wieczorem chowa się w koralowcach. Młode są skryte i najczęściej przebywają wśród koralowców.
Status ochrony
Gatunek jest spotykany w akwarystyce. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) klasyfikuje jej globalny status jako „najmniejszej troski” (Least Concern). Jednak w Zatoce Perskiej, gdzie jej siedliska są zagrożone przez rozbudowę wybrzeża, jest oceniana jako „narażona” (Vulnerable).
Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:
- Dziobak australijski – dziobak
- Czapla siwa
- Los Wszechświata – co czeka nasz kosmos?
- Kosmiczny pluralizm, czyli historia idei kosmitów
- Niepełnosprawność a ewolucjonizm
Źródło
1. https://en.wikipedia.org/wiki/Zebrasoma_xanthurum [dostęp: 29.10.2024].
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: Diego Delso. Licencja: CC BY-SA 4.0.
