Zębielek białawy (Crocidura leucodon) jest gatunkiem niewielkiego owadożernego ssaka zaliczanego do rodziny ryjówkowatych (Soricidae). Zwierzę zasiedla tereny wschodniej, centralnej i południowej Europy oraz zachodniej Azji. Wykazuje wzmożoną aktywność w porze nocnej. W skład jego diety wchodzą głównie owady. Przedstawiciele tego gatunku w ciągu jednego roku są w stanie wydać na świat kilka miotów. Młode osobniki zaraz po urodzeniu przebywają w gnieździe zbudowanym z suchych traw.
Opis
Długość ciała zębielka białawego oscyluje na poziomie od 6 do 9 cm. Taki sam rozmiar osiąga też ogon zwierzęcia. Masa ciała przeciętnych reprezentantów tego gatunku waha się od 7 do 13 gramów. Grzbiet ciała pokrywają gęste, krótkie włosy w ciemnobrązowym kolorze (młode osobniki zazwyczaj są jaśniejsze). Okolice brzucha mają natomiast białe umaszczenie. Obie barwy są wyraźnie rozgraniczone od siebie.
Zwierzę wyróżnia się długim pyskiem oraz dużymi, wyraźnie wystającymi ponad futro uszami. Ogon porastają długie, rzadko rozmieszczone włosy. Zębielki komunikują się ze sobą poprzez wydawanie głośnych, przenikliwych dźwięków.
Występowanie i siedlisko
Zasięg naturalnego występowania zębielka białawego rozciąga się na tereny wschodniej, centralnej i południowej Europy. Jak dotąd, obecności przedstawicieli tego gatunku nie odnotowano jednak w południowo-zachodniej Francji, na Półwyspie Iberyjskim, a także w południowych regionach Włoch. Liczne populacje zwierzęcia obserwuje się także w okolicach Krymu i Kaukazu, jak również na terenie Turkiestanu oraz Iranu.
W Alpach zębielek zasiedla terytoria usytuowane na wysokości nieprzekraczającej 1000 m n.p.m. Najczęściej można go spotkać na łąkach i polach uprawnych, a także w ogrodach. Często żeruje w zaroślach oraz w stertach gruzu i śmieci. W okresie zimowym niekiedy kryje się w piwnicach domów, a także w budynkach gospodarczych.
Zachowanie
Zębielek białawy prowadzi nocny tryb życia. Czas od wschodu do zachodu słońca najczęściej spędza w szczelinach lub kryjówkach innych małych zwierząt. Zębielek jest drapieżnikiem. Poluje zwłaszcza na owady i pająki, a także na drobne bezkręgowce. Czasem żywi się też niewielkimi kręgowcami.
Młode zębielki przychodzą na świat w okresie od kwietnia do września. Ciąża u tych zwierząt trwa około 1 miesiąca. W skład miotu wchodzi zwykle od 3 do 9 osobników. Matki karmi je mlekiem przez około 26 dni. Później usamodzielniają się i stają się gotowe do rozrodu. Gniazdo z suszonych traw zazwyczaj znajduje się głęboko w zaroślach. To zmniejsza prawdopodobieństwo jego znalezienia przez potencjalnych drapieżników.
Zębielki wykształciły ciekawy mechanizm obrony przed naturalnymi wrogami. W sytuacji zagrożenia jeden z młodych osobników chwyta matkę za futro blisko podstawy ogona, a pozostałe młode łapią się nawzajem za ogony, tworząc w ten sposób łańcuch. To umożliwia samicy poprowadzenie swojego potomstwa w bezpieczne miejsce.
Badania
Zębielek białawy stanowi naturalny rezerwuar wirusa Borna. Patogen ten jest odpowiedzialny za wywoływanie choroby Borna, czyli zapalenia mózgu występującego m.in. u bydła, koni, owiec, a także kotów. Przypuszcza się też, że zakażenie tym wirusem może prowadzić do chorób psychicznych u ludzi.
Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:
- Gil zwyczajny – gil
- Dziobak australijski – dziobak
- Zwoje z Qumran – najważniejsze odkrycie archeologii biblijnej
- Czwarta rewolucja przemysłowa a nasze człowieczeństwo – część 2
- Starożytne mity – więcej niż tylko mity (cz. 2)
Źródło
1. https://en.wikipedia.org/wiki/Bicolored_shrew [dostęp: 31.10.2024]
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: Dodoni. Licencja: CC BY-SA 3.0.
 jest gatunkiem niewielkiego owadożernego ssaka zaliczanego do rodziny ryjówkowatych (Soricidae).){kind=link}