Witamina C – królowa wśród witamin

Witamina C od dawna uznawana jest za jedną z najważniejszych witamin dla naszego zdrowia. Kojarzymy ją przede wszystkim ze wzmacnianiem odporności, ale jej rola jest o wiele szersza. Uczestniczy w produkcji kolagenu, wspiera gojenie ran, poprawia wchłanianie żelaza, chroni przed stresem oksydacyjnym i spowalnia procesy starzenia się skóry. To nie tylko „witamina na przeziębienie”, lecz niezbędny element codziennej profilaktyki zdrowotnej i pielęgnacyjnej. Ponieważ organizm ludzki nie potrafi jej syntetyzować, musi być dostarczana z zewnątrz, z pożywieniem lub suplementami.

Funkcje witaminy C w organizmie

Odporność

Pierwszą rzeczą, która przychodzi nam na myśl w związku z witaminą C, to wspomaganie prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego. Witamina C bierze udział w wielu etapach reakcji immunologicznych.

Nasza skóra i błony śluzowe (np. w nosie, gardle) to pierwsza bariera, która zatrzymuje zarazki. Witamina C wzmacnia je tak, że są bardziej szczelne, a wirusy trudniej się przedostają. Komórki odpornościowe, takie jak białe krwinki, potrzebują witaminy C, aby działać na pełnych obrotach. Dzięki niej szybciej rozpoznają i niszczą nieproszonych „intruzów”.

Witamina C również przyspiesza „czyszczenie” organizmu ze zużytych komórek odpornościowych, aby nie powstawał nadmierny stan zapalny. Nie zawsze sprawi, że w ogóle nie zachorujemy, ale gdy infekcja już się pojawi, często skraca czas choroby i sprawia, że objawy są łagodniejsze.

Kolagen

Nasz organizm nie jest w stanie zbudować stabilnych włókien kolagenowych bez witaminy C, ponieważ witamina C jest silnym antyoksydantem, który neutralizuje wolne rodniki. Co ważne, kolagen w dobrej formie, jaką są peptydy kolagenu rybiego, wchłania się w jelitach i działa jako sygnał do zwiększenia produkcji kolagenu w skórze. Witamina C wzmacnia ten sygnał i aktywuje fibroblasty do pracy. Można powiedzieć, że kolagen dostarcza „cegiełek”, a witamina C „zaprawy” i narzędzi budowlanych.

Skóra

Witamina C zajmuje szczególne miejsce w kosmetologii. Znajduje swoje szerokie zastosowanie zarówno w preparatach pielęgnacyjnych, jak i w profesjonalnych zabiegach na twarz i ciało. To jeden z niezbędnych składników dla zdrowia skóry, który dodatkowo spowalnia procesy jej starzenia.

Nadmierna ekspozycja na promieniowanie UV sprzyja powstawaniu stresu oksydacyjnego i nadmiaru wolnych rodników, co negatywnie wpływa na kondycję skóry. Właśnie w takich sytuacjach niezwykle cenne okazują się właściwości antyoksydacyjne kwasu askorbinowego. Witamina C chroni przed fotostarzeniem, ogranicza ryzyko powstawania przebarwień oraz wykazuje działanie przeciwzapalne, wspierając naturalną odporność skóry.

Jednak należy pamiętać, że nie każdy kosmetyk zawierający witaminę C w składzie będzie skuteczny. Niestety w przypadku większości preparatów (zwłaszcza tych najtańszych) po ich otwarciu następuje utlenienie się witaminy C – w takich sytuacjach szkoda jest wydanych pieniędzy. Witaminy C w kosmetykach należy szukać w stabilnych formach.

Stres oksydacyjny

Witamina C działa jako silny przeciwutleniacz: neutralizuje wolne rodniki, chroni DNA, białka i lipidy przed uszkodzeniami, które mogą być wywołane m.in. przez promieniowanie UV, zanieczyszczenia środowiska, palenie papierosów czy stres. Wspomaga też regenerację innych antyoksydantów, np. witaminy E.

Żelazo

Witamina C znacząco poprawia wchłanianie żelaza niehemowego (pochodzenia roślinnego). Przekształca żelazo do formy bardziej rozpuszczalnej i ułatwia jego absorpcję. To istotne w przypadku diet wegetariańskich czy roślinnych.

Wspomaganie zdrowia naczyń krwionośnych

Dzięki umożliwianiu produkcji kolagenu i stabilizacji ścian naczyń witamina C pomaga utrzymać elastyczność naczyń, zapobiega mikrouszkodzeniom. Jest niezastąpiona, gdy naczynia są kruche, pękające, np. w przypadku cery naczynkowej czy żylaków.

Gojenie się ran

Bez wystarczającej ilości witaminy C gojenie się ran, naprawa tkanek jest opóźniona. Skóra staje się cieńsza, mniej odporna na uszkodzenia mechaniczne. Dziąsła mogą być bardziej podatne na krwawienia.

Diosmina i hesperydyna – wsparcie naczyń krwionośnych

Diosmina i hesperydyna to flawonoidy (bioflawonoidy) naturalnie występujące w skórkach cytrusów i innych owoców. Mają zdolność uszczelniania naczyń krwionośnych, zmniejszania ich przepuszczalności, działania przeciwobrzękowego oraz ochronnego wobec naczyń włosowatych. Są często stosowane u osób ze skłonnością do pękających naczyń, żylaków czy z cerą naczynkową. Połączone z witaminą C działają synergistycznie: witamina C wzmacnia produkcję kolagenu w ścianach naczyń, a diosmina i hesperydyna chronią je przed uszkodzeniem.

Forma witaminy C

Witamina C pochodzenia naturalnego, np. z rokitnika, aceroli czy dzikiej róży, jest lepiej przyswajalna przez nasz organizm. Dlaczego? Bo traktuje ją jak pełnowartościowy pokarm, trawi i wchłania stopniowo, korzystając także z obecnych w roślinach bioflawonoidów i enzymów, które dodatkowo wzmacniają jej działanie.

Natomiast czysty kwas askorbinowy w wersji syntetycznej jest szybko wydalany i nie daje takiego wsparcia, ponieważ pozbawiony jest tych naturalnych „towarzyszy”.  Dlatego jeśli chcemy realnie wspierać odporność, warto sięgać po witaminę C w formach naturalnych, a nie tylko syntetycznych.

Kto szczególnie powinien suplementować witaminę C?

• Osoby z cerą naczynkową, żylakami, drobnymi pękającymi naczyniami krwionośnymi, ponieważ witamina C wzmacnia ściany naczyń oraz produkcję kolagenu, a diosmina i hesperydyna uszczelniają je – dlatego osoby z tego typu problemami powinny zadbać o regularne dostarczanie witaminy C.
• Osoby z niedoborami żelaza lub na dietach roślinnych, aby poprawić wchłanianie żelaza.
• Osoby szczególnie narażone na stres, ekspozycję na zanieczyszczenia czy promieniowanie UV, gdyż są to czynniki zwiększające stres oksydacyjny – w takich przypadkach wzrasta zapotrzebowanie na antyoksydanty, w tym witaminę C.
• Osoby starsze, z osłabioną odpornością, ponieważ z wiekiem produkcja kolagenu maleje, a regeneracja tkanek i bariery ochronne stają się mniej efektywne.

Praktyczne wskazówki

• Staraj się dostarczać witaminę C z diety – z owoców (acerola, dzika róża, rokitnik, owoce cytrusowe) i warzyw (papryka, natka pietruszki, brukselka).
• Jeśli suplementujesz, wybieraj formy, które zawierają ekstrakty roślinne i bioflawonoidy, a jeśli koniecznie używasz kwasu askorbinowego, to rozdzielaj dawki, unikaj przyjmowania go na pusty żołądek, monitoruj reakcję organizmu.
• W suplementach zwróć uwagę na obecność diosminy i hesperydyny, jeśli masz skłonność do pękających naczyń lub żylaków.
• Dbaj o równowagę innych składników odżywczych – witamina C działa lepiej w kontekście dobrej podaży cynku, miedzi, witamin z grupy B, witaminy E.
• Unikaj niszczenia witaminy C w jedzeniu: wysoka temperatura, długie gotowanie, przechowywanie potraw – to wszystko ją degraduje.

Podsumowanie

Witamina C to niezwykle wszechstronny składnik – dba o odporność, naczynia krwionośne, zdrowie skóry i procesy regeneracyjne w organizmie. Szczególnie warto sięgać po jej naturalne źródła, obecne w owocach i warzywach, a w przypadku suplementacji wybierać formy roślinne wzbogacone o bioflawonoidy. Dzięki temu organizm nie tylko lepiej ją wykorzysta, ale także skorzysta z całego „pakietu” składników wspierających. Regularne dostarczanie witaminy C to inwestycja w zdrowie, młodość i dobrą kondycję na lata.

Aleksandra Płuska
Kosmetyczka i doradca pielęgnacyjny

Polecamy również poniższe artykuły:

• Najnowsze technologie i najlepsze formy kolagenu dostępne na rynku
• Czego unikać w produktach kosmetycznych
• Najpopularniejsze formy kolagenu na rynku

Źródła

1. M. Łyszczek, Suplementy od A do Z, Wydawnictwo Publicat, 2022.
2. Witamina C (kwas askorbinowy): właściwości, rola, źródła, Dimedic, 19.09.2025, https://dimedic.eu/pl/wiedza/witamina-c?utm_source=chatgpt.com [dostęp: 8.10.2025].
3. Naturalna witamina C, EnelZdrowie, 03.05.2017, https://enel.pl/enelzdrowie/uroda/naturalna-witamina-c?utm_source=chatgpt.com [dostęp: 8.10.2025].
4. Witamina C – na co pomaga? Właściwości, zapotrzebowanie, Natural Pharmaceuticals, 28.02.2025, https://natural.pl/blog/witamina-c-funkcje-zrodla-zapotrzebowanie-nadmiar-niedobor-suplementacja/?utm_source=chatgpt.com [dostęp: 8.10.2025].

© Źródło zdjęcia głównego i zdjęcia w tekście: Canva.