Żarłacz brunatny (Carcharhinus plumbeus), znany także jako żarłacz brunatny atlantycki, żarłacz Milberta, to gatunek rekina z rodziny żarłaczowatych. Występuje w Oceanie Atlantyckim oraz Indo-Pacyfiku. Można go rozpoznać po bardzo wysokiej pierwszej płetwie grzbietowej oraz fałdzie między płetwami grzbietowymi.
Opis
Żarłacz brunatny to jeden z największych rekinów przybrzeżnych na świecie. Jest blisko spokrewniony z żarłaczem ciemnoskórym, Carcharhinus altimus oraz żarłaczem tępogłowym.
Jego płetwa grzbietowa jest trójkątna i bardzo wysoka. Posiada także długie płetwy piersiowe. Żarłacze brunatne atlantyckie mają mocne ciała i zaokrąglone pyski, które są krótsze niż u innych rekinów. Górne zęby mają szerokie, ostre krawędzie.
Druga płetwa grzbietowa i płetwa odbytowa mają podobną wysokość.
Samice dorastają do 2–2,5 m, a samce do 1,8 m. Największy zarejestrowany osobnik ważył 240 kg. Samice mają średnią długość od czubka nosa do rozwidlenia w ogonie wynoszącą 154,9 cm, a samce 151,6 cm.
Kolor ich ciała może być niebiesko-brązowy, szary lub brązowy, spód natomiast jest biały lub jasny. Żarłacze Milberta pływają same lub w grupach podzielonych według płci.
Zasięg występowania i siedlisko
Żarłacz brunatny najczęściej występuje nad mulistym lub piaszczystym dnem w płytkich wodach przybrzeżnych. Można go spotkać w zatokach, ujściach rzek oraz portach. Żyje także w głębszych wodach, które sięgają 200 m, a także w strefach pływowych.
W zachodnim Atlantyku można go znaleźć od Massachusetts po Brazylię. Młode osobniki są powszechnie spotykane w dolnej części zatoki Chesapeake. Tarliska żarłaczy brunatnych można znaleźć od zatoki Delaware do Karoliny Południowej oraz w zatoce Marmaris w Turcji i Florida Keys.
Drapieżnicy i dieta
Naturalnymi drapieżnikami żarłacza Milberta są żarłacze tygrysie i, rzadziej, żarłacze białe.
Żarłacz brunatny atlantycki poluje na ryby, płaszczki, kraby i mięczaki. Zwykle żywi się rybami kostnoszkieletowymi, ośmiornicami, kałamarnicami i mątwami, szczególnie w rejonach takich jak Morze Śródziemne i Mała Syrta. Żarłacze brunatne są uznawane za drapieżniki ze szczytu łańcucha pokarmowego w swoim ekosystemie.
Dojrzałość i rozmnażanie
Większość badań sugeruje, że samice osiągają dojrzałość w wieku około 13 lat, a samce rok wcześniej.
Żarłacze Milberta są żyworodne. Zarodki rozwijają się w łożysku woreczka żółtkowego matki.
Samice mogą rozmnażać się co dwa lub trzy lata. Wczesnym latem następuje owulacja, a żeńskie przedstawicielki żarłaczy rodzą średnio osiem młodych, które noszą przez rok. Żarłacze brunatne atlantyckie żyją zazwyczaj 35–41 lat.
Ograniczenia w połowach
Żarłacze Milberta były intensywnie łowione przez komercyjne rybołówstwo w USA. Powodem tego był ich wysoki stosunek masy płetwy do masy ciała. Przepisy wymagają, aby tusze ryb były wyławiane razem z płetwami.
W 2008 roku Krajowa Służba Rybołówstwa Morskiego (NMFS) zakazała komercyjnych połowów żarłaczy brunatnych atlantyckich. Zakaz oparto na ocenie dostępnej liczby populacji tych zwierząt z 2006 roku.
Żarłacze Milberta uznano za gatunek narażony z powodu zbyt dużych połowów. Obecnie niewielka liczba statków ze specjalnymi zezwoleniami łowi te żarłacze w celach naukowych. Wszystkie te statki muszą mieć na pokładzie niezależnego badacza.
Niebezpieczeństwo dla ludzi
Mimo dużych rozmiarów, żarłacze brunatne nie są uważane za niebezpieczne dla ludzi. Rzadko odnotowuje się ataki z ich strony.
2 sierpnia 2021 roku w Ocean City w Maryland, USA, 12-letnia dziewczynka została pogryziona przez rekina piaskowego. Informację potwierdziły władze Ocean City trzy dni później. Ofiara potrzebowała 42 szwów.
Cieszą się popularnością w akwarystyce.
Badania nad układem odpornościowym
Naukowcy badają geny układu odpornościowego żarłaczy brunatnych atlantyckich, w tym geny MHC (główny układ zgodności tkankowej). Chcą zrozumieć, jak działa adaptacyjny układ odpornościowy żarłaczy brunatnych. Mają one geny klasy MHC I, klasy IIα i klasy IIβ.
Status ochrony
Nowozelandzki Departament Ochrony Środowiska sklasyfikował żarłacza brunatnego atlantyckiego jako „Dane niewystarczające” w ramach Nowozelandzkiego Systemu Klasyfikacji Zagrożeń, co oznacza, że potrzeba więcej badań, by ustalić, w którym miejscu na skali należy go umieścić.
Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:
- Gil zwyczajny – gil
- Dziobak australijski – dziobak
- Hybryda, która nigdy nie miała powstać
- Połowa ludzkości wierzy w kosmitów – czy słusznie?
- Wyjątkowa symbioza, czyli jak stworzenia morskie zjadają gaz ziemny
Źródło
1. https://en.wikipedia.org/wiki/Sandbar_shark [dostęp: 29.10.2024].
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: Brian Norwood. Licencja: CC BY-SA 2.0.
