Żaba lamparcia – żaba leopardowa

Żaba lamparcia, zwana także żabą leopardową (Lithobates pipiens) to gatunek płaza bezogonowego z rodziny żabowatych (Ranidae). Występujący w Kanadzie i USA. W Stanach Zjednoczonych gatunek ten zyskał szczególne znaczenie. Został ogłoszony stanowym płazem w Minnesocie oraz w Vermont.

Opis

Żaba lamparcia to stosunkowo duży gatunek. Osiąga około 11 cm długości – od pyska do kloaki. Jej grzbiet może przybierać barwy od zielonej do brązowej. Duże, ciemne i okrągłe plamy występują na grzbiecie, bokach ciała oraz nogach. Zazwyczaj otoczone są one jaśniejszymi obwódkami. Na grzbiecie tego płaza znajduje się także para fałdów grzbietowo-bocznych. Rozpoczynają się za okiem i biegną równolegle wzdłuż całego ciała. Fałdy te są zazwyczaj jaśniejsze, czasem mają lekko różowawy odcień. Dodatkowo, od nozdrzy biegnie jasny pasek – przechodzi on pod okiem oraz błoną bębenkową i sięga aż do ramienia. Brzuszna strona ciała jest biała lub bladozielona. Oczy zdobi złoty kolor tęczówki. Palce kończyn tylnych są spięte błoną pławną.

Kijanki tego gatunku mają ciemnobrązową lub szarą barwę z jasnymi plamkami na spodzie. Ich ogon jest jasnobeżowy.

Kolorystyka

Żaba lamparcia występuje w kilku kolorach. Najczęściej spotykane są osobniki o umaszczeniu zielonym i brązowym. Istnieje również odmiana burnsi, która wyróżnia się brakiem plamek na grzbiecie. Mogą one za to występować na kończynach. Osobniki tej odmiany przebierają barwę jasnozieloną lub brązową. Ich grzbiety zdobią żółte fałdy. W populacji żaby lamparciej zdarzają się także osobniki albinotyczne, choć występują one niezwykle rzadko. Sporadycznie można też spotkać żaby o niebieskiej barwie, co również należy do rzadkości.

Ekologia i zachowanie

Żaba lamparcia jest gatunkiem o szerokim zasięgu występowania. Można ją spotkać zarówno w stałych zbiornikach wodnych – stawach, bagnach oraz mokradłach, jak i wolno płynących strumieniach. Zamieszkuje tereny leśne, otwarte i miejskie. Zazwyczaj preferuje zbiorniki z obfitą roślinnością wodną, lecz latem często je opuszcza. Przenosi się wówczas na trawniki. Płaz ten doskonale przystosował się do chłodnych warunków i może pojawiać się na wysokościach przekraczających 3000 metrów nad poziomem morza.

Samce wydają krótki, chrapliwy dźwięk, który przypomina chrapanie. W okresie godowym, który trwa od marca do czerwca, żaby te składają do 6500 jaj. Kijanki rozwijają się w zbiornikach lęgowych przez 70 do 110 dni – w zależności od warunków. Przeobrażone żabki mają 2-3 cm długości. Wyglądem przypominają dorosłe osobniki.

Jeszcze w latach 70. żaba lamparcia powszechnie występowała na zachodnich terenach Kanady i Stanów Zjednoczonych. Ostatnio zaczęto jednak obserwować spadek liczebności populacji. Naukowcom do dnia dzisiejszego nie udało się ustalić przyczyn tego zjawiska. Wspominają oni jednak o utracie siedlisk, fragmentacji, zanieczyszczeniu środowiska, obecności introdukowanych ryb, suszach i chorobach. Te czynniki prawdopodobnie uniemożliwiają odbudowę gatunku na wielu obszarach, a populacje nie odzyskały liczebności sprzed dekad.

Żaba lamparcia pada ofiarą wielu drapieżników, w tym węży, szopów, innych żab, a nawet ludzi. Brak odstraszających wydzielin na skórze sprawia, że jedyną jej obroną jest szybkość. Płaz ten żywi się zróżnicowaną fauną – od świerszczy, much i dżdżownic po mniejsze żaby. Dzięki dużym ustom potrafi połknąć nawet ptaki i zaskrońce. Zanotowano przypadek, gdy ofiarą tej żaby stał się nietoperz.

Badania

Medyczne

Żaba leopardowa produkuje w swoich oocytach specyficzne rybonukleazy. Naukowcy twierdzą, że enzymy te mogą mieć potencjalne zastosowanie jako leki przeciwnowotworowe. Jedna z takich cząsteczek, ranpirnaza (znana także jako onkonaza), jest obecnie testowana klinicznie jako terapia międzybłoniaka opłucnej oraz guzów płuc. Inna, amfinaza, została opisana jako potencjalny lek w walce z nowotworami mózgu.

Neurobiologia

Żaba leopardowa od lat 50. XX wieku pozostaje głównym gatunkiem w badaniach nad podstawowymi właściwościami neuronów. Połączenie nerwowo-mięśniowe nerwu kulszowego mięśnia sartoriusa tej żaby stanowi źródło wstępnych danych dotyczących układu nerwowego.

Fizjologia i biochemika mięśni

Żaba lamparcia to popularny obiekt badań w dziedzinie fizjologii mięśni oraz biomechaniki. Badacze chętnie wybierają ten gatunek ze względu na to, że jest on łatwo dostępny w naturalnym środowisku oraz z powodu wyjątkowej trwałości mięśnia krawieckiego, który potrafi zachować aktywność przez kilka godzin. Co istotne, żaba ta opiera swoją mobilność na dwóch głównych formach lokomocji — skakaniu i pływaniu. Naukowcy twierdzą, że taki podział pozwala im lepiej zrozumieć, w jaki sposób właściwości mięśni wpływają na wydajność organizmu w każdej z tych form ruchu.

Zasięg występowania

Żaby lamparcie występują na rozległym obszarze Ameryki Północnej – od Wielkiego Jeziora Niewolniczego i Zatoki Hudsona w Kanadzie aż po Kentucky i Nowy Meksyk w Stanach Zjednoczonych. W Panamie można je spotkać głównie w środkowej kordylierze oraz na zachodnich nizinach pacyficznych. Prawdopodobnie mamy tu jednak do czynienia z nieopisanym jeszcze gatunkiem. Żaby te zasiedlają różnorodne środowiska, od trawiastych równin po brzegi jezior i tereny podmokłe.

Rozród

Okres godowy żaby lamparciej przypada od połowy marca do początku czerwca. W tym czasie samice składają skrzek w formie kulistych skupisk o średnicy od 5 do 12 cm. Najczęściej przyczepiają go do roślin wodnych w spokojnych zbiornikach, takich jak jeziora, stawy, kanały i wolno płynące strumienie. Skrzek umieszczany jest tuż pod powierzchnią wody, w dobrze nasłonecznionych miejscach. Sprzyja to jego rozwojowi. Każde takie skupisko może zawierać nawet około 6500 jaj.

Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami: 

• Alpaka
• Altannik lśniący – altannik fioletowy
• Życie na Wenus NIE odnalezione
• Słońce – wyjątkowa gwiazda
• Pozabiblijne świadectwa potopu

Źródło

1. https://en.wikipedia.org/wiki/Northern_leopard_frog [1.11.2024]

© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: Balcer. Licencja: Domena Publiczna.