Kontuzje są nieodłącznym elementem sportu, a powrót do szczytowej formy po urazie może być wyzwaniem. W tym procesie kluczową rolę odgrywa rehabilitacja, która nie tylko pomaga sportowcom odzyskać sprawność fizyczną, ale również zapobiega nawrotom kontuzji.
Sport to nie tylko przyjemność, ale również dyscyplina i ciężka praca. Treningi, zawody, presja – to wszystko wiąże się z ryzykiem kontuzji. Urazy mogą być bolesne, frustrujące i utrudniające powrót do ulubionych aktywności. W takich sytuacjach z pomocą przychodzi rehabilitacja.
Fizjoterapeuci pracują z pacjentami, aby zidentyfikować źródło kontuzji, opracować indywidualny program rehabilitacji i monitorować postępy w powrocie do formy.
Rehabilitacja po urazach stawów u sportowców to proces kompleksowy, który wymaga zaangażowania zarówno ze strony pacjenta, jak i fizjoterapeuty.
Przewlekłe stany pourazowe
Urazy i kontuzje, które nie zostały wyleczone, mogą przerodzić się w stany przewlekłe. Może wówczas dojść do nasilenia pierwotnych objawów oraz do generowania nowych dolegliwości (powrót kontuzji, urazy w innych obszarach ciała, zmiany przeciążeniowe).
Rehabilitacja pourazowa
Rehabilitacja pourazowa jest terapią, której celem jest przywrócenie sprawności ruchowej, utraconej wskutek urazu lub kontuzji. Fizjoterapia jest jedną z najskuteczniejszych metod radzenia sobie z kontuzjami i urazami, ponieważ działa wielopłaszczyznowo.
Aby rehabilitacja pourazowa była skuteczna, musi być integralną częścią zastosowanej procedury medycznej oraz być wdrożona odpowiednio wcześnie. Wymaga to odpowiedniego zaplanowania, ciągłości oraz konsekwencji. Fizjoterapeuta przed przystąpieniem do terapii powinien wziąć pod uwagę ogólny stan pacjenta (np. leczenie operacyjne, ograniczenia ruchowe, współistniejące choroby, ewentualne unieruchomienie).
Prawidłowo przeprowadzona rehabilitacja może wyleczyć uraz i pomóc w odzyskaniu sprawności sprzed kontuzji, poprawić trofikę tkanek objętych urazem, zmniejszyć ryzyko powstania kolejnych urazów oraz przeciwdziałać powikłaniom i skutkom ubocznym wynikającym z leczenia obecnego urazu1.
Metody rehabilitacji stawów
Proces rehabilitacji stawów jest złożony i uzależniony przede wszystkim od stanu pacjenta, uszkodzonego stawu, rodzaju urazu i wielu innych czynników. Rehabilitacja powinna być zaplanowana i opracowana na podstawie potrzeb i możliwości organizmu pacjenta. Wymaga zaangażowania zarówno ze strony terapeuty, jak i pacjenta.
Rehabilitacja stawów może być realizowana na wielu płaszczyznach. Najczęściej wykorzystuje się terapię manualną, masaż, kinesiotaping, fizykoterapię oraz ćwiczenia2.
Terapia manualna
Terapia manualna jest rodzajem leczenia, w którym wykorzystywane są odpowiednie techniki diagnostyczno-lecznicze oraz chwyty i manipulacje, których celem jest wykrywanie i leczenie zaburzeń w obrębie stawów, mięśni i więzadeł. Terapię manualną można wykorzystywać w przypadku zmniejszenia i/lub ograniczenia zakresu ruchu, zablokowania stawów, nieprawidłowego ustawienia stawu, zaburzeń postawy ciała oraz dysfunkcji mięśni i powięzi3.
Masaż
Masaż zwykle jest uzupełnieniem terapii stawów. Dzięki działaniu na tkankach miękkich, okalających staw, możliwe jest zmniejszenie napięcia mięśniowego, zwiększenie elastyczności tkanek, poprawa krążenia i zmniejszenie bolesności w uszkodzonym obszarze.
Fizykoterapia
Fizykoterapia jest działem fizjoterapii wykorzystującym czynniki fizyczne, takie jak: prądy, światło, dźwięk, pole magnetyczne, ciepło i zimno w celu zredukowania stanu zapalnego, zmniejszenia bólu, poprawy krążenia oraz uelastycznienia tkanek stawowych i okołostawowych.
Ćwiczenia
Pozytywne efekty terapii powinny być podtrzymywane zestawem ćwiczeń dobranym do indywidualnych potrzeb pacjenta. Ćwiczenia terapeutyczne mają na celu wzmocnienie mięśni okołostawowych, zapewniając większą stabilizację, zwiększenie zakresu ruchu, poprawę równowagi oraz koordynacji2.
Zakończenie
Rehabilitacja po urazach stawów to proces kompleksowy, który wymaga zaangażowania zarówno ze strony pacjenta, jak i fizjoterapeuty. Prawidłowo prowadzona rehabilitacja może wyleczyć uraz i pomóc w odzyskaniu sprawności sprzed jego powstania, poprawić trofikę tkanek objętych urazem, zmniejszyć ryzyko powstania kolejnych urazów, przeciwdziałać powikłaniom i skutkom ubocznym wynikającym z leczenia urazu.
Dbajmy o swoje zdrowie i bezpieczeństwo. Inwestujmy w regularną fizjoprofilaktykę, aby cieszyć się uprawianiem sportu bez bólu i kontuzji. Pamiętajmy, że fizjoterapia to nie tylko sposób na leczenie urazów, ale również klucz do profilaktyki i utrzymania dobrej kondycji fizycznej.
Przypisy
- A. Wałach, Rehabilitacja pourazowa i fizjoterapia przewlekłych stanów pourazowych, Skuteczna Fizjoterapia dr Wałach, https://skuteczna-fizjoterapia.pl/rehabilitacja-pourazowa-fizjoterapia-przewleklych-stanow-pourazowych/ [07.06.2024].
- Rehabilitacja stawów – jakie metody są do tego stosowane?, Medicers, https://medicers.pl/fizykoterapia-na-co-pomaga-kiedy-sie-ja-stosuje/ [09.06.2024].
- A. Szczygieł, Terapia manualna, Medycyna Praktyczna, 22.10.2015, https://www.mp.pl/pacjent/rehabilitacja/fizjoterapia/medycyna-manualna/130231,terapia-manualna [09.06.2024].
© Źródło zdjęcia głównego: Canva.