“Jeść jak ptaszek” to znaczy jeść niewiele. Ten zwrot zawiera w sobie myśl, jakoby takie ‘ptasie porcje’ były niemal niczym lub czymś mało znaczącym. Tymczasem dieta i nawyki żywieniowe ptaków są tak naprawdę czymś fascynującym!1. Oto jedna z ciekawostek w tym temacie.
Ptak, owad i wąż
Ptaki zjadają osy i pszczoły, z których jedna może w swoim żądle mieć jad wystarczający do zabicia wielu ptaków2,3. Jak w takim razie działa ten wycinek łańcucha pokarmowego?
Rodzina ptaków Meropidae – czyli żołny – słynie z ‘pszczołożerności’. Ptak ten potrafi pozbyć się jadu z pszczoły, zanim ją zje2. Chwyta pszczołę w locie i ustawia ją w taki sposób, aby jej żądło wystawało poza jego dziób. Następnie ptak wielokrotnie uderza żądłem pszczoły o twardy przedmiot, dzięki czemu jad wypływa z żądła. I dopiero wtedy żołna połyka swoją zdobycz, bez uszczerbku na swoim zdrowiu i życiu2.
Podobne zwyczaje mają również dzierzbowrony. Dzierzbowron jest wszystkożerny. Zjada m.in. bezkręgowce, takie jak dżdżownice, ślimaki, krocionogi, pająki i skorpiony, jak również wybrane jaszczurki, żaby, myszy i inne małe zwierzęta oraz niektóre rośliny. Ale lubi też owady, np. mrówki, chrząszcze, ćmy, gąsienice i inne larwy, a także osy i pszczoły. Ten ptak przed połknięciem osy lub pszczoły odłamuje jej żądło3.
Z kolei kukawka kalifornijska potrafi bezpiecznie zjeść grzechotnika, unikając jadowitych kłów węża. Ptak chwyta węża za głowę i rozbija jego czaszkę. Wtedy może bez szwanku skonsumować swoją ofiarę4.
Zwycięski ptak – jaki z tego wniosek
Czy ptak mógłby przypadkowo wytworzyć unikalne cechy i nawyki potrzebne do jedzenia w taki sposób?
Zdaje się, że chwytanie osy czy pszczoły i pozbawianie jej żądła lub “wypompowywanie” z niego jadu przed połknięciem owada nie jest praktyką, której można nauczyć się metodą prób i błędów. I tak samo przypadkowe dziobanie otwartego pyska grzechotnika tuż obok jego jadowitych kłów nie jest dobrą strategią zaspokajania potrzeb żywieniowych przez ptaka.
Ktoś musiał skonstruować ptaki i zaprogramować je w taki sposób, aby od razu były wyposażone w umiejętności bezpiecznego chwytania i spożywania jadowitych stworzeń. Inaczej już dawno nie byłoby ich na świecie.
Przypisy
- Zobacz na przykład: Sherwin, F. 2012. Christmas Island Zoology. Acts & Facts. 41 (12): 16; Sherwin, F. 2020. Hummingbirds by Design. Acts & Facts. 49 (11): 17-19; Johnson, J. J. S. 2021. Eating Bugs Isn’t Always So Simple. Acts & Facts. 50 (10): 20.
- Forshaw, J., ed. 1991. Bee-eaters. Encyclopedia of Birds. New York: Smithmark, 144-145.
- Adams, A. 2016. Gymnorhina tibicen Australian Magpie. Museums Victoria Collections. Posted on collections.museumvictoria.com; dostęp: 22.02.2023.
- Snake vs. Roadrunner Face-off. National Geographic video: https://youtu.be/cbhf-RfaY8Q
Opracowano na podstawie: J. D. Johnson, J. S. James, „Eating like a bird”, Acts&Facts, Institute for Creation Research, styczeń-luty 2023, s. 20.
